Na praciahu hoda my nazirali cikavaje supraćstajańnie: było niezrazumieła, zastaniecca nasielnictva čystym pakupnikom valuty ci ŭsio ž stanie čystym pradaŭcom. Pryčym paŭhoda prasočvałasia adna vyraznaja tendencyja, paŭhoda — inšaja. Da červienia nasielnictva stabilna kuplała valutu, a ŭžo pačynajučy ź lipienia — stabilna bolš pradavała.
Urešcie pa vynikach hoda, ź nievialikim adryvam u $53 młn, biełarusy stali ŭsio ž čystymi pradaŭcami valuty.
Pradpryjemstvy za hod taksama pradali bolš, čym kupili — na $679 młn, i heta łahična, dziakujučy dobraj ekspartnaj kanjunktury. Zamiežnyja kampanii, jakija pracujuć u Biełarusi, pradali na čystaj asnovie $575 młn. Hetak ža sama bolš stabilna pradavali, čym kuplali, i banki, ale roźnica ŭ ich pry hetym nievialikaja — $151 młn.
Uvohule, usie pradavali valutu. Časta byvaje, što ŭ vyniku hetaha značna rastuć zołatavalutnyja reziervy krainy, ale padobnaha hetym razam nie adbyłosia.
Što jašče cikavaha možna ŭbačyć pa vyniku 2021-ha?
Hety hod zapomniŭsia niekalkimi niezvyčajnymi pikavymi pakazčykami. Nasielnictva pradavała ŭ miesiac pa miljardu dalaraŭ u žniŭni, vieraśni, listapadzie i śniežni. Raniej takoha nie nazirałasia, tamu možna kazać pra novy ŭzrovień prodažu fizičnymi asobami zamiežnaj valuty.
Vialikija abjomy valuty pradajucca, ale nie našmat mienšyja — kuplajucca. Heta značyć, što ŭ nasielnictva na rukach pastajanna znachodzicca šmat valuty, jaje nie imknucca pakłaści na bankaŭskija ŭkłady i naŭrad ci pierapradajuć, imknučysia hulać na kursavoj roźnicy. Usio heta moža być źviazana z asablivym stylem aščadnych pavodzin — atrymaŭšy na ruki «vaviorki», biełarusy imknucca abaranić srodki, pieravodziačy ich jak maha chutčej u ćviorduju valutu. Kali ž uźnikaje nieabchodnaść u biełaruskich rublach — dalary apieratyŭna mianiajuć.
Vam hetaja stratehija ničoha nie nahadvaje? Naprykład — «lichija 90-ja», kali ŭpeŭnienaści ŭ ludziej nie było absalutna ni ŭ čym, i ŭsie svaje hrošy jany trymali ŭ dalarach, pryčym — čaściakom u realnaj bancy (trochlitrovaj, schavanaj pad łožkam). Tamu što bankam tady nichto nie daviaraŭ.
Tak, inflacyja ŭ nas nie takaja jak u 90-ja, ale pieršyja łastaŭki ŭžo vyrazna bačnyja. Hetyja simptomy — niedavier da ŭsich dziaržaŭnych struktur, nacyjanalnaj valucie, niaŭpeŭnienaść u zaŭtrašnim dni.
A što adbyvajecca, kali ŭ nasielnictva nazapašvajecca vialikaja masa najaŭnaj valuty? Što heta značyć dla ekanomiki ŭ cełym? Heta pavyšaje zaležnaść ekanomiki ad pavodzin nasielnictva, pradkazać jakija dosyć składana.
Miarkujučy pa ŭsim, uzmacnieńnie hetaha faktara niavyznačanaści bačyć i Nacbank. Pradbačačy mahčymyja prablemy z uźniknieńniem spantannaj valutnaj paniki, hałoŭny bank krainy kupiŭ kala miljarda dalaraŭ najaŭnymi. Kab było zrazumieła: u pačatku 2021 hoda na rachunkach Nacbanka było ŭsiaho $24 młn najaŭnymi, na 1 listapada ich stała $420 młn., a 1 śniežnia — užo $1 młrd 348 młn.
Što značyć dla Nacbanka syści ŭ najaŭnuju valutu na takuju bujnuju sumu? Heta značyć, što jon nie ŭkłaŭ hetyja hrošy ŭ zamiežnyja depazity i hatovy źmirycca sa źnižeńniem dachodnaści aktyvaŭ tolki dla taho, kab mieć mahčymaść supraćdziejničać valutnaj panicy. Heta značyć, Nacbank nastolki nie vyklučaje takoha raźvićcia situacyi, što hatovy siadzieć na $1,3 młrd hrošaj, jakija nie pracujuć.
Prablema ŭ tym, što ŭ siońniašnich realijach miljard dalaraŭ — heta ŭsiaho tolki miesiačny popyt nasielnictva. U vypadku niepradbačanych abstavin zapas na «tušeńnie pažaru» moža vyčarpacca dosyć chutka, tady pryjdziecca zaleźci ŭžo ŭ ZVR.
Situacyja nahadvaje pokier: dva hulcy siadziać nasuprać, padazrajučy adzin adnaho ŭ blefie. Nasielnictva nie davieraje ŭradu, urad, čakajučy siurpryzaŭ, zakuplajecca valutaj, kab choć na čas stvaryć iluziju spakoju i stabilnaści. Najbolš sumna, što hetaje supraćstajańnie stanovicca ŭsio bolš napružanym, niervovym, i pakul niama nijakich pieradumoŭ da razradki situacyi. Ale ŭ vyniku, ź vialikaj vierahodnaściu, u projhryšy mohuć apynucca abodva baki.
