Užo niekalki hadoŭ zapar u Minsku pravodzicca akcyja «Minčanie — suprać raku», nakiravanaja na prafiłaktyku ankałahičnych zachvorvańniaŭ. Sioleta mierapryjemstva adbudziecca pad devizam «Zdarovaja skura — taksama važna» i budzie pryśviečana prafiłaktycy raku skury.
Akcyja projdzie 5 lipienia z 9.00 da 18.00 va ŭsich darosłych lačebna‑prafiłaktyčnych ustanovach horada, paliklinikach, pryjomnych adździaleńniach kliničnych balnic, kliničnych ankałahičnym i skurna‑vienierałahičnym dyspanserach.
U hety dzień luby achvotny žychar Minska zmoža trapić na pryjom da kvalifikavanych śpiecyjalistaŭ, ankołahaŭ i dermatołahaŭ, pieršasny ahlad taksama buduć pravodzić chirurhi.
Pra toje, nakolki aktualnaj ankałahičnaj prablemaj źjaŭlajecca rak skury, raskazaŭ hałoŭny pazaštatny ankołah kamiteta pa achovie zdaroŭja Minharvykankama, hałoŭny ŭrač Minskaha haradskoha kliničnaha ankadyspansera, kandydat miedycynskich navuk Zihmund Hiedrevič.
— Skura źjaŭlajecca samym bujnym orhanam u čałavieka, bo zajmaje bolšuju častku cieła. I, zrazumieła, na hetuju častku prypadaje značnaja kolkaść zachvorvańniaŭ. Ankałahičnyja — adny ź ich. Pik zachvaralnaści na rak skury prypadaje na ŭzrost 70—74 hady. Takim čynam, kožny druhi čałaviek, jaki dasiahnuŭ 70‑hadovaha ŭzrostu, maje ryzyku zachvareć na złajakasnuju puchlinu skury.
Hetyja puchliny mohuć dastatkova chutka vyvieści chvoraha sa stroju i navat pryvieści da latalnaha kanca. Najbolš časta sustrakajecca takaja forma raku skury jak bazalijoma.
Heta ŭtvareńnie, jakoje paškodžvaje adkrytyja ŭčastki skury: tvar, ruki i inš. Čaściej za ŭsio cierpiać ludzi, jakija majuć śvietły koler skury i vałasoŭ. Bazalijoma praciakaje adnosna spryjalna, jana nie daje addalenych mietastazaŭ, h. zn. nie daje daččynych ačahoŭ u orhany i tkanki.
Bolš ahresiŭna praciakaje płoskakletačny rak skury. Jon maje prykładna takija ž kliničnyja charaktarystyki, jak i bazalijoma, i niedaśviedčanamu čałavieku składana adroźnić hetyja dźvie formy ankałohii. A miž tym płoskakletačny rak skury ŭžo na praciahu hoda daje mietastazy ŭ rehijanarnyja limfatyčnyja vuzły, moža mietastaziravać u kostki, lohkija, hałaŭny mozh. Kali hetaje zachvorvańnie svoječasova nie pačać lačyć, to mohuć raźvicca vielmi surjoznyja nastupstvy.
Jašče bolš niebiaśpiečnaj źjaŭlajecca miełanoma. Hetaja złajakasnaja puchlina raźvivajecca čaściej za ŭsio z radzimych znakaŭ i ŭ niekatorych asobaŭ praciakaje imhnienna. Čałaviek moža zahinuć na praciahu adnaho hoda. Heta havoryć pra vialikuju ahresiju puchliny.
Puchliny, jakija ja nazvaŭ, vielmi časta raźmiaščajucca na adkrytych, bačnych učastkach cieła. Adnak klinika ich takaja, što čałaviek, jak praviła, nie źviartaje na hetyja ŭtvareńni ŭvahu. Časam jany padobnyja na zvyčajnyja zapalenyja pryščyki, pakrytyja łupinaj. Byvaje, heta radzimka, jakuju bačym šmat hadoŭ, ale potym u joj pačali adbyvacca źmieny. Naprykład, u vyniku traŭmy ŭ asnovie radzimki źjaviłasia zapaleńnie, jana pačała krovatačyć, źmianiłasia jaje forma. Jak praviła, pacyjentaŭ heta zusim nie naściarožvaje, ale vyklikaje tryvohu va ŭračoŭ. Tamu meta akcyi «Minčanie suprać raku» vyjavić mienavita tych pacyjentaŭ, jakija navat nie dapuskajuć, što ŭ ich jość złajakasnaja puchlina na skury. I my chacieli b, kab usie minčanie, u jakich jość niezrazumiełyja ŭtvareńni na skury, źviarnulisia ŭ svaje palikliniki da kvalifikavanych śpiecyjalistaŭ, što buduć pracavać u hety dzień, kab vyznačyć pryrodu takich utvareńniaŭ. Da ŭrača treba źviarnucca, kali: u połaści rota, na vusnach, jazyku źjaviłasia niebalučaje zaćviardzieńnie, jazvačka; radzimy znak pavialičyŭsia ŭ pamierach, pamianiaŭ formu ci afarboŭku, źjaviŭsia śvierb, krovatačyvaść; praciahła nie zahojvajucca jazvački i treščyny na skury tvaru, tułava, kaniečnaściach, pałavych orhanach.
— Jakija mohuć być miery prafiłaktyki raku skury?
— Treba paźbiahać praciahłaha ŭździejańnia pramych soniečnych pramianioŭ (ultrafijaletu) na skuru. Tamu ŭ soniečnyja dni varta nasić šyrakapołyja kapielušy, kab abaranić tvar i šyju, taksama rekamiendujecca karystacca soncaachoŭnymi kremami. Treba paźbiahać paŭdzionnaha sonca, asabliva na mory ŭ trapičnych i subtrapičnych krainach. Nieabchodna svoječasova lačyć zapalenčyja pracesy skury, vydalać barodaŭki, papiłomy i inšyja dabrajakasnyja ŭtvareńni na skury. I abaviazkova źviartajciesia da ŭrača pry źjaŭleńni prykmietaŭ patałohii z boku skuranych pokryvaŭ.
— Pra jakija sučasnyja mietady lačeńnia raku skury možna havaryć siońnia?
— Viadučym mietadam źjaŭlajecca chirurhičny. Ale jaho možna prymianić nie zaŭsiody. Kali patałohija znachodzicca na śpinie, žyvacie, inšych zakrytych učastkach cieła, to apieratyŭnaje ŭmiašańnie prymianiajecca. Ale ž kali puchlina łakalizujecca na tvary, hety mietad nie zaŭsiody pažadany ŭ suviazi z tym, što mohuć zastacca kaśmietyčnyja defiekty. Tamu ŭ takich vypadkach prymianiajucca inšyja mietady, naprykład, karatkafokusnaja renthienaterapija. Jana daje dobry kaśmietyčny efiekt i paśla zastajecca tolki biełavaty rubčyk.
Apošnija hady vykarystoŭvajecca elektradystrukcyja i łaziernaja terapija ŭ lačeńni bazalijom.
Što datyčycca płoskakletačnaha raku, to jon byvaje ŭ vialikich pamierach, i heta patrabuje čaściej za ŭsio kambinavanaha lačeńnia, spałučeńnia pramianiovaha mietadu i chirurhičnaha.
Chvoryja z rańnimi stadyjami raku skury (1—2) vylečvajucca ŭ 80—100% vypadkaŭ.
