Fota: Vecteezy
Apošnija niekalki tydniaŭ rasijskaja vajennaja mašyna pierajšła da sistematyčnych bambardzirovak ukrainskaha nasielnictva i žyćciova važnaj infrastruktury krainy. Nakiravańnie rakietnych atak suprać mirnych hramadzian vyhladaje jak biaśsille, uličvajučy, što rasijskija ŭzbrojenyja siły nie zmahli dasiahnuć nivodnaj sa svaich metaŭ.
Nie važna, što heta, banalnaja pomsta albo niejkaja stratehija — jana, tym nie mienš, pakazvaje niekatoruju pierajemnaść u rasijskich padychodach da viadzieńnia vajny. Hetak ža, jak padčas maršu na Bierlin u 1945 hodzie, bajavych dziejańniaŭ u Afhanistanie, Čačni, Siryi, a paźniej u Livii i Mali, rasijanie razhladajuć mirnych žycharoŭ jak zakonnyja celi ŭ vajnie.
Ale historyja pakazvaje, što stratehičnaja efiektyŭnaść atak na cyvilnaje nasielnictva minimalnaja. Naŭmysnyja napady na mirnych žycharoŭ supravadžali vojny ciaham usioj historyi. Ale epocha industryjalnaj vajny i asabliva — źjaŭleńnie pavietranych sił u XX stahodździ — stvaryli novy padychod u vajnie.
Mierkavałasia, što vialikija farmiravańni bambavikoŭ, a zatym bieśpiłotniki, rakiety i reaktyŭnaja artyleryja mohuć spustošyć krainu i, biezumoŭna, złamać žadańnie nasielnictva praciahvać vajnu. Albo davieści ludziej da adčaju, razburyŭšy infrastrukturu, ad jakoj zaležyć ich žyćcio.
U 1942 hodzie Frederyk Lindeman, navukovy kansultant Uinstana Čerčyla, śćviardžaŭ, što choć naloty Luftvafe na anhlijskija harady nie złamali maralny duch ich žycharoŭ, naloty na niamieckija harady zrobiać heta. Ale ŭ vyniku hetaha, imavierna, nie adbyłosia.
Kali kazać pra ZŠA i Japoniju, tut pytańnie vyhladaje bolš sprečnym. Ale ŭsio ž maralnych duch Japonii i vola da supracivu złamalisia na ŭzroŭni palityčnych elit, a nie zvyčajnaha nasielnictva.
Fota: Vecteezy
Padčas Vjetnamskaj vajny ZŠA ździejśnili samuju vialikuju pavietranuju bambardziroŭku ŭ vajennaj historyi — 4,6 miljona ton bombaŭ, jakija, pavodle acenak, mahli zabić kala dvuch miljonaŭ vjetnamcaŭ. Ale teror, jaki ZŠA sparadzili svaimi bombami, akazaŭsia nie bolšym za teror, jaki kamunistyčny ŭrad u Chanoi raspačaŭ suprać svajho naroda. «Stratehičnyja bambardziroŭki» ZŠA ŭ Vjetnamie nie prynieśli Amierycy ničoha, akramia asudžeńnia ŭsiaho śvietu.
Vojny za dekałanizacyju z udziełam jeŭrapiejskich krain taksama nie abychodzilisia biez vypadkaŭ, kali cyvilnaje nasielnictva razhladałasia jak zakonnyja mišeni. Francuzski Ałžyr i Bielhijskaje Konha byli dvuma najbolš viadomymi prykładami, dzie kamandziry rabili z cyvilnych asob saŭdzielnikaŭ paŭstancaŭ — z metaj pakarać, strymać dalejšy saŭdzieł.
Takija ahresiŭnyja dziejańni tolki paskoryli praces dekałanizacyi, zrabiŭšy jaho jašče bolš žorstkim. Ciažki ŭrok, jaki možna było vynieści z takich kanfliktaŭ, — mirnaje nasielnictva lepš izalavać ad paŭstanckich vojnaŭ, a nie ŭciahvać u ich.
Ale pavietranyja vojny, u pryvatnaści z vykarystańniem rakiet i sučasnych bieśpiłotnikaŭ dla źniščeńnia žyćciova važnaj cyvilnaj infrastruktury, zastajucca spakuślivymi dla palitykaŭ.
Jakimi b spakuślivymi ni byli novyja technałohii, historyja pakazvaje, što bambavańnie nikoli nie łamaje voli da supracivu luboha nasielnictva, jakoje choča supraciŭlacca.
Takim čynam, składana znajści abhruntavańnie rasijskaj pavietranaj kampanii va Ukrainie. Novy kamandzir, hienierał Suravikin, biezumoŭna, vieryć u cisk na mirnaje nasielnictva. Jon demanstravaŭ heta i ŭ Čačni, i ŭ Siryi. U krasaviku 2019 hoda, kali jon byŭ rasijskim kamandujučym u Siryi, rasijskija i siryjskija ŭradavyja vojski mietadyčna bambili ŭsie 24 špitali ŭ Idlibie.
