Daktary vyśvietlili, što białki-pryjony, jakija vyklikajuć chvarobu Alchiejmiera, mohuć pieradavacca nie tolki pry pieralivańni kryvi ci injekcyjach harmonu rostu, ale i padčas zvyčajnych niejrachirurhičnych apieracyj, havorycca ŭ artykule, apublikavanym u časopisie Acta Neuropathologica.
«My davoli daŭno viedajem, što pryjony, jakija vyklikajuć karovina šalenstva, mohuć traplać u mozh novych achviar u chodzie peŭnych miedycynskich i chirurhičnych pracedur. My pravieryli, ci adbyvajecca niešta padobnaje ź blaškami beta-amiłaidu», — raspaviadaje Siebaśćian Brandnier (Sebastian Brandner) z univiersiteckaha kaledža Łondana (Vialikabrytanija).
U vieraśni 2015 h. Brandnier i jaho kalehi, kali vyvučali mozh ludziej, jakija zahinuli ad karovinaha šalenstva, vyjavili, što chvaroba Alchiejmiera moža pieradavacca ad adnaho čałavieka da druhoha ŭ vyniku zaražeńnia niervovaj tkanki čužarodnymi pryjonami.
Pryjony ŭjaŭlajuć saboj kłubki zbłytanych i niapravilna sabranych białkovych malekuł, jakija nazapašvajucca ŭ niervovych kletkach chvorych ludziej. Jak akazałasia, jany zdolnyja stymulavać źjaŭleńnie blašak beta-amiłaidu ŭ zdarovych ludziej, kali traplajuć u ich kroŭ i mozh.
Heta ŭpieršyniu pastaviła miedykaŭ pierad tym, što chvaroba Alchiejmiera moža być zaraznaj. Pieranosčykam i krynicaj pryjonaŭ, jak vyjavili navukoŭcy jašče ŭ minułym hodzie, słužać niekatoryja chvarobatvornyja bakteryi, a taksama zaražanaja kroŭ ad donaraŭ, jakija pakutujuć ad hetaj chvaroby.
Brandnier i jaho kalehi znajšli novyja dokazy zaraznaści chvaroby Alchiejmiera, praanalizavaŭšy archivy Nacyjanalnaha nieŭrałahičnaha špitala Vialikabrytanii, dzie zachoŭvajucca zapisy ab vypadkach zachvorvańnia za apošnija niekalki dziesiacihodździaŭ.
Navukoŭcaŭ cikavili paraŭnalna redkija i niezvyčajnyja apieracyi, padčas jakich lekary sprabavali likvidavać kryvaciok u mozhu, vyklikany nazapašvańniem blašak beta-amiłaidu i inšych pryjonaŭ. Padobnyja prablemy, jak adznačajuć bijołahi, čaściej sustrakajucca ŭ pažyłych ludziej z chvarobaj Alchiejmiera i inšymi niejradehienieratyŭnymi zachvorvańniami, a dla maładych pacyjentaŭ jany vielmi niecharakternyja.
Kirujučysia hetaj idejaj, navukoŭcy pasprabavali znajści ŭ archivie natatki ab apieracyjach, dzie pacyjentami byli nie piensijaniery, a davoli maładyja ludzi, jakija niajasnym šlacham zajmieli chvarobu Alchiejmiera. Ahułam daśledčykam udałosia znajści čatyry takija vypadki: dvuch maładych ludziej i adnu žančynu va ŭzroście ad 30 da 40 hadoŭ i jašče adnu žančynu 57 hadoŭ.
Usie jany pieranieśli składanyja apieracyi pa vydaleńni dabrajakasnych puchlin mozhu, kostak čerapa i chrybietnika prykładna za 15—20 hadoŭ da źjaŭleńnia pieršych kryvaciokaŭ. Jak pakazaŭ statystyčny analiz, heta supadzieńnie nie było vypadkovym — jany zarazilisia kłubkami beta-amiłaidu ŭ vyniku kantaktu z chirurhičnym instrumientam.
«Pakul nielha dakładna kazać, što chvaroba Alchiejmiera zaraznaja, — hetyja ludzi, niahledziačy na najaŭnaść blašak beta-amłaidu ŭ ich mozhu, nie pakutavali ad astatnich jaje prajaŭ, u tym liku anamalna vysokich uzroŭniaŭ tau-białku. Ź inšaha boku, usio heta pakazvaje na toje, što chirurham varta radykalna pamianiać sposab sterylizacyi instrumientaŭ pry padobnych apieracyjach», — zaklučaje Brandnier.
