7 lipienia na rodavych mohiłkach u vioscy Ściah Pracy pad Homielem uračysta adkryty pomnik hieroju Niabiesnaj Sotni, biełarusu Michasiu Žyźnieŭskamu.
Va ŭračystaści ŭziali ŭdzieł hramadzkija aktyvisty z Homiela, Miensku, Harodni, hości z Ukrainy.
Adkryŭ žałobnuju cyrymoniju homielski palityk Uładzimier Kacora, jaki byŭ adnym z tych, chto źbiraŭ hrošy na pomnik hieroju Majdana:
«Kali my chavali Michasia Žyźnieŭskaha, to vyrašyli, što źbiarom srodki, kab u kamieni ŭšanavać pamiać našaha ziemlaka. Hrošy źbirali pa ŭsioj Biełarusi. I siamja hieroja ich taksama davała. Michaś — narodny hieroj, sapraŭdny demakrat, patryjot. Bahata chto ź biełaruskich palitykaŭ, u tym liku i tych, chto pry ŭładzie, chacieli, kab patryjatyzm i hierojstva było tolki ŭ tym rečyščy, u jakim jany heta bačać, — u rečyščy niejkaj ichniaj idealohii, jakuju jany navat nie zmahli vypracavać. Ale pieramieny prychodziać niečakana, źnizu. Podźvih i žyćcio Michaiła tamu paćvierdžańnie. U nas bahata ludziej, jakija žyvuć Biełaruśsiu, žyvuć ideałami demakratyi».
Z pomnika spadaje biełaje pakryvała, što dahetul było pieraviazana čyrvonaj stužkaj. Śviatar Biełaruskaj aŭtakiefalnaj pravasłaŭnaj carkvy Leanid Akałovič čytaje malitvu i aśviačaje pomnik Michaiłu Žyźnieŭskamu.
Paet Eduard Akulin, aŭtar epitafii na pomniku, dziakuje baćkam, što naradzili takoha vydatnaha syna:
«Kožny z nas — haspadar svajho losu. Dyjaryjuš svajho žyćcia Michaś Žyźnieŭski napisaŭ ułasnaj kryvioju na zaśniežanym arkušy kijeŭskaha Majdana. I hety ŭčynak pastaviŭ jaho ŭ adzin šerah z takimi nacyjanalnymi zmaharami za svabodu, jak Tadevuš Kaściuška, jak Kastuś Kalinoŭski, jak Valery Ŭrubleŭski. Kažuć, što tyja, chto kiruje siońniašnim dniom, jany kirujuć minułym. A tym, chto kiruje minułym, paduładna budučynia. Siońnia my tut — tvorcy historyi. I ja prosta pierakanany, što projdzie čas, i naša budučaje pakaleńnie pa-sapraŭdnamu acenić toj učynak, toj podźvih, jaki ździejśniŭ Michaś Žyźnieŭski».
Paet zajaviŭ, što nikoli nie pisaŭ vieršaŭ na zamovu. Ale kali zabili na Majdanie strełam u serca Michasia Žyźnieŭskaha, paet, jaki maje dvuch synoŭ, uspryniaŭ stratu jak svaju ŭłasnuju. I naradziŭsia vierš «Pamiaci Michasia Žyźnieŭskaha», čatyrochradkoŭje ź jakoha pa vybary siamji Žyźnieŭskich vysiečana na pomniku:
Kali zabivajuć syna —
Nia zdacca siabie prymuś…
Pa serca ŭ kryvi Ŭkraina,
Pa vočy ŭ ślazach Biełaruś…
Akulin upieršyniu publična pračytaŭ vierš nad mahiłaj Žyźnieŭskaha.
Vystupiŭ i paplečnik Michasia Žyźnieŭskaha pa abaronie Majdana, biełarus z Harodni Dzianis Ivašyn:
«Dla mianie vialiki honar nazyvać Michasia pabracimam z Majdana. My razam trymali abaronu Majdana, byli na vulicy Hrušeŭskaha, kali tam pačalisia bai. Stałasia tak, što kula abrała jaho, a nie mianie. Jon dakazaŭ nie na słovach, a na spravie, što varty śviatych ideałaŭ svabody i demakratyi, honaru i hodnaści. Jon dakazaŭ, što jon mužny rycar hetych čyńnikaŭ. Michaś adkryŭ saboj Panteon sučasnych biełaruskich hierojaŭ».
Ad ukraincaŭ baćkoŭ Žyźnieŭskaha i jaho siastru Natašu vitaŭ Siarhiej Sinienka, jaki pryjechaŭ na adkryćcio pomnika z Zaparožža. Jahony syn taksama zahinuŭ padčas Revalucyi hodnaści i svabody ŭ Kijevie. Jany ŭsie, jak skazaŭ ukrainiec, — hieroi našaha času:
«Niachaj Božańka abierahaje ŭsich abaroncaŭ, što pajšli na niabiosy dziela voli i svabody našaj dziaržavy — Ukrainy, a taksama i Biełarusi. My pavinny być volnymi».
Ukraincy padrychtavali list-zvarot da prezydenta Ŭkrainy Piatra Parašenki, kab toj jak najchutčej nadaŭ zvańnie hieroja Michasiu Žyźnieŭskamu i dvum hruzinam, jakija zahinuli na Majdanie, choć jany i nie ŭkrainskija hramadzianie. Pad zvarotam padpisalisia i biełarusy, jakija pryjechali na ŭračystaje adkryćcio pomnika Michasiu Žyźnieŭskamu.
Uračystaść na mohiłkach prachodziła pad biełaruskimi histaryčnymi bieł-čyrvona-biełymi ściahami i ŭkrainskim žoŭta-błakitnym. Zaviaršyłasia jana supolnym vykanańniem ukrainskaha dziaržaŭnaha himnu i biełaruskaha relihijnaha himnu «Mahutny Boža».
Ź mikrafonam — Uładzimier Kacora, pobač ź im — Leanid Akałovič
Pramaŭlaje aŭtar epitafii, paet Eduard Akulin
Pieršy źleva — Dzianis Ivašyn
Hości z Ukrainy
