У Беларусі адсутнічае забарона на ўвоз тавараў, якія змяшчаюць небяспечныя хімічныя рэчывы. Гэтае пытанне краіна спрабавала вырашыць з дапамогай новага тэхрэгламенту, аднак гэтаму перашкодзіў Казахстан.
Паводле статыстыкі СААЗ, у свеце бясплодная кожная 7-я пара. У Беларусі, па дадзеных Міністэрства аховы здароўя, дзяцей не можа мець кожная 4-я пара. Высокія паказчыкі нашай краіны — збольшага вынік адсутнасці спісу, які забараняў бы, а таксама абмяжоўваў увоз небяспечных хімічных рэчываў, якія спрыяюць развіццю бясплоддзя і іншых захворванняў.
Тэхнічны рэгламент аб хімічнай бяспецы прадукцыі, які ўводзіў забарону, быў не толькі складзены, але і падпісаны — гэта адбылося два месяцы таму, 24 сакавіка. Планавалася, што новы ТР уступіць у сілу з 1 ліпеня 2017 года. Аднак па патрабаванні Казахстана дакумент быў адкліканы.
Бягучы ТР дазваляе краінам увозіць адзін аднаму рыбу з ртуццю, дзіцячую вопратку з алергеннымі феноламі, а таксама касметыку з парабенаў, якія раней выклікаюць палавое паспяванне і стэрылізацыю арганізма. Нават для медыцынскага абсталявання, якое змяшчае небяспечныя хімічныя рэчывы (выяўленыя ў трубках, шпрыцах, сістэмах пералівання крыві) адчыненыя гасцінныя беларускія дзверы.
Наша краіна спрабуе супрацьстаяць, але, уступіўшы ў МС, яна не здольная зрабіць нешта ў адзіночку — у Беларусі пасля ўступлення ў Мытны саюз няма юрыдычнай магчымасці дыктаваць правілы астатнім краінам МС.
«Сітуацыя склалася крытычная»
«Пры ўвядзеннi забаронных мер або абмежаванняў на выкарыстанне небяспечных хімічных рэчываў мы адчуваем моцны ціск з боку бізнэс-асацыяцыі Казахстана, сітуацыя склалася крытычная», — сказала загадчык лабараторыі прафілактычнай таксікалогіі і прыродных рэсурсаў РНПЦ гігіены Ірына Іллюкова на канферэнцыі «Бяспека тавараў і прадуктаў для сем'яў».
Як патлумачыла спецыяліст, у падпісаным тэхрэгламенце ўтрымлівалася забарона на выкарыстанне шэрагу хімічных рэчываў, у прыватнасці, прымянення фталатаў у якасці пластыфікатараў. Замест фталатаў можна выкарыстоўваць іншыя, больш бяспечныя (і дарагія) рэчывы, але для эканомікі краіны гэта не заўсёды выгадна.
Магчыма, патрабаванне Казахстана адклікаць тэхрэгламент абгрунтоўваецца вялікай колькасцю заводаў, на якіх выкарыстоўваецца маральна састарэлае абсталяванне і тэхналогіі. Новыя патрабаванні вымусяць пайсці на шэраг дарагіх мадэрнізацый. Дарэчы, у Беларусі сітуацыя аналагічная, у рэспубліцы сертыфікацыя ажыццяўляецца па дзяржстандартах 1976, і калі перагледзець, прыйдзецца закрываць не адну вытворчасць.
На адной шалі вагаў — грошы і сённяшняя выгада, на другой — здароўе людзей і эканамічная будучыня краіны. Еўропа ўжо зрабіла свой выбар: у Еўрапейскім саюзе рэгістрацыя небяспечных хімічных рэчываў даўно праведзена, існуе шэраг забарон на выкарыстанне хіміі, якая выклікае бясплоддзе, рак, алергію, праблемы са шчытападобнай залозай, печанню. Мытны саюз толькі пачаў разглядаць аспекты, і ўжо паспеў сутыкнуцца з праблемамі.
У МС дазволена хімія, якая прыводзіць да стэрылізацыі
Не так даўно эксперты ўбачылі магчымасць хімічных рэчываў уплываць на эндакрынную сістэму. Як аказалася, хімічныя рэчывы здольныя замяняць сабой эстрагены, гармоны жаночага арганізма — гэта значыць цалкам адмяняць іх дзеянне, што прыводзіць да дысбалансу працы эндакрыннай сістэмы жаночага арганізма, выклікаючы бясплоддзе.
Калі такія рэчывы трапляюць у мужчынскі арганізм, яны могуць прывесці да поўнай стэрылізацыі чалавека: памяншаецца колькасць сперматазойдаў, якасць спермы, зніжаецца рух сперматазойдаў, раней настае палавое паспяванне. У выніку арганізм губляе здольнасць да самаўзнаўлення.
Як паведаміла «Ежедневніку» дзіцячы гінеколаг Элеанора Ваўкавец, у адным толькі Першамайскім раёне Мінска на ўліку з прычыны ранняга палавога паспявання знаходзяцца 18 чалавек. Гэта дзяўчынкі 5-6 гадоў, у якіх ужо наступілі прыкметы палавога паспявання. Колькасць дзяцей для раёна сталіцы можа здацца невялікай, аднак яшчэ некалькі гадоў таму пытанне ранняга паспявання бало не актуальным.
Беларусь, уступіўшы ў Мытны саюз, прыбрала межы для пранікнення на тэрыторыю краіны тавараў, якія не могуць, а абавязкова пагоршаць сітуацыю. Калі бізнэсмены Казахстана працягнуць гнуць сваю лінію, Беларусь зможа паказаць яшчэ больш страшную статыстыку па бясплоддзі. Аднак хто яны, бізнэсмены, у параўнанні з грамадскасцю цэлай краіны? Па словах экспертаў, да 2017 года яшчэ ёсць магчымасць пераканаць Казахстан і ўсё-такі прыняць прапанаваны тэхрэгламент. А значыць, ужо праз пару гадоў можна будзе даведацца, што ў Мытным саюзе цэніцца больш: эканамічная стабільнасць найбліжэйшых гадоў альбо здароўе чалавека. Улічваючы, які ТР дзейнічае ў цяперашні час, пэўныя высновы можна зрабіць ужо зараз.
Інфармацыя па справе
За апошнія 40 гадоў колькасць дзяцей у Беларусі знізілася на 45% з 2,6 млн. у 1970 да 1,4 млн. у 2012 годзе.
