Siarhiej Łaźnica: Chto vałodaje idejami — vałodaje śvietam 1

Natoŭpy moładzi, vialikaja čarha ŭ kasu i niezadavolenaść hledačoŭ («film pakazvajuć treci raz, adkul ža stolki ludziej?») možna było zaŭvažyć 7 listapada nasuprać Doma kino. Adkul ažyjataž? 7 listapada ŭ treci raz prajšoŭ pakaz filma «U tumanie» režysiora Siarhieja Łaźnicy ŭ ramkach kinafiestyvalu «Listapad». Karcina adkryła fiestyval adnačasova ŭ dvuch kinateatrach Minska 2 listapada. U treci raz, jak i ŭ dva papiarednija, u zale byŭ anšłah, niekatorym hledačam pryjšłosia siadzieć na prystupkach.

Film pradstaviŭ sam režysior Siarhiej Łaźnica: «Mnie vielmi pryjemna pradstavić hety film tut, u Minsku. Kino źniata pavodle apovieści Vasila Bykava. Ja chacieŭ by padziakavać» Biełaruśfilmu» i Biełarusi, jakija brali ŭdzieł u hetym filmie. Dla mianie heta było vielmi važna.

U filma 5 krain-vytvorcaŭ: Hiermanija, Rasija, Biełaruś, Łatvija i Niderłandy. Scenar dla hetaj karciny ja napisaŭ u 2001 hodzie. My sprabavali zapuścić hetuju karcinu, ale tolki praz 10 hadoŭ heta stała mahčyma. Ja vielmi chvalujusia. Dziakuj vialiki, što vy pryjšli».

Tut.by ŭdałosia pahutaryć ź Siarhiejem Łaźnicam.

— Čamu vy źviarnulisia mienavita da Bykava? Čym vas pryciahnuła mienavita hetaja apovieść?

— Heta vielmi mocnaja apovieść, tamu i pryciahnuła.

— Vy asabista byli znajomyja z Vasilom Bykavym. Ci praŭda, što Bykaŭ paśpieŭ aznajomicca ​​sa scenarom budučaha filma i ŭchvaliŭ ekranizacyju?

— Asabista znajomy nie byŭ. Ja mieŭ znosiny z Vasilom Bykavym pa telefonie. U hety čas jon užo chvareŭ i žyŭ u Hiermanii ŭ Frankfurcie-na-Majnie.

Sa scenarom paznajomić nie paśpieŭ. Ale ja razmaŭlaŭ ź im pra Biełaruś, pra stan rečaŭ, pra apovieść «U tumanie», trochi pahavaryli ab tym, što ja źbirajusia zrabić. Vasil Bykaŭ prasiŭ mianie nie pryciahvać jaho da pracy. Ale z razmovaŭ z Bykavym ja zmoh zapazyčyć toje, što było vielmi važnym dla mianie. Jon pažadaŭ mnie ni pucha ni piara.

— Dla nabližanaści da Biełarusi ŭ ideale zdymać karcinu treba było ŭ Biełarusi. Čamu ž zdymki filma prachodzili ŭ Łatvii?

— Piejzaž u filmie absalutna biełaruski. Łatvijski horad Daŭhaŭpiłs, dzie prachodzili zdymki filma, kaliści byŭ Viciebskaj hubierniaj. Vakoł jaho znachodziacca biełaruskija vioski.

Jašče varta adznačyć vytvorčyja pytańni, dzie i nakolki zručna rabić film. Naprykład,

Łatvija viartaje padatak z usich hrošaj, vydatkavanych na zdymki na terytoryi ich krainy. Heta kala 20–25 pracentaŭ.

Naprykład, kali vy patracili adzin miljon, to 250.000 vam viartajuć. Heta vielmi surjoznaja suma, i tut pradziusaru davodzicca zadumacca, dzie bolš plusaŭ, a dzie bolš minusaŭ.

— Kolki času syšło na stvareńnie karciny, pošuk hierojaŭ i zdymki filma «U tumanie»?

— Ad pačatku zadumki syšło kala dvuch hadoŭ. Uletku ŭ 2010 hodzie pravioŭ pieršy kastynh i hetym ža letam pačaŭ jeździć pa łakacyjach, šukać miesca dla zdymak. Pieršaj, viadoma ž, była Biełaruś.

Ja abjeździŭ usiu Vušaččynu, bližejšyja rajony. Mahu adznačyć, što rajony vielmi dobra raźvityja. A mnie patrebna była hłuchaja terytoryja,

dzie jość žvirovyja darohi, słupy, linii pieradač. Heta składana było znajści ŭ Biełarusi, Litvie, Polščy. Ale kali ja ŭbačyŭ łatvijski horad Daŭhaŭpiłs, adrazu zrazumieŭ, što heta toje miesca, što treba.

— Paśla taho jak karcinu «U tumanie» ubačyli tysiačy hledačoŭ, moža być, jość niejkija momanty, jakija vy chacieli b źmianić, dapracavać?

— Ničoha nie chacieŭ by mianiać. Film zrobleny, značyć hatovaja karcina. Usie pamyłki, kali jany jość, kaštoŭnyja tym, što jany pamyłki. Heta ŭžo zachavanaja historyja.

— Kolki razoŭ vy sami hladzieli hetuju karcinu ŭ hatovym varyjancie, jak hladač?

— Napeŭna, dziesiać razoŭ.

— Kali kazać pra biełaruski kiniematohraf, to čaho siońnia nie chapaje biełaruskamu kino, na vaš pohlad?

— Nie chapaje samoha kiniematohrafa — heta adna vialikaja prablema. Kali ŭ Biełarusi niešta źjaŭlajecca — heta vialikaja redkaść.

Dla taho kab isnavaŭ kiniematohraf, nieabchodnaja industryja. Tamu što film — heta nie adzin režysior, heta hrupa z 70 čałaviek. Usie hetyja ludzi pavinny być u pracoŭnym, bajavym stanie,

jany pavinny być hatovyja da vykanańnia peŭnych zadač. Heta značyć, što ludzi pavinny pracavać ŭvieś čas. Tamu što, kali čałaviek nie pracuje, jon hublaje navyki.

Kali ŭmoŭna ŭziać film z bajavymi dziejańniami, to, adpaviedna, pavinna być dobraja bajavaja hrupa i dobry biudžet na heta.

Kali nie robiacca karciny, to adkul voźmucca prafiesijanały?

U Biełarusi jość prafiesijnyja chłopcy, jakija, u asnoŭnym, pracujuć z rasijskimi karcinami. Ale heta nie maje dačynieńnia da biełaruskaha kiniematohrafa.

Pa-pieršaje, nieabchodnaja zakanadaŭčaja baza. Režysior i apieratar nie mohuć atrymlivać 100 jeŭra ŭ miesiac. Vydatkavanyja tysiačy mietraŭ plonki abyducca režysioru daražej za jaho zarpłatu. Heta niapravilna, heta dysbałans, ale pry ŭsim — heta zakanadaŭčaja baza.

Pa-druhoje, padtrymka z boku dziaržavy.

Biełaruś pavinna vyrablać 15–20 karcin u hod, a moža, i taho bolš. Heta prykładna 15–20 miljonaŭ jeŭra, kali brać biudžet karciny ŭ adzin miljon.

Heta małabiudžetnaja karcina, ale film možna hodna zrabić. Kali budzie hetaja padtrymka, tady i ludzi z dobrymi hanararami buduć adčuvać siabie hodna, jany nie buduć padpracoŭvać u rasijskich sieryjałach. Kali hetaha niama, to ruchu dalej taksama niama.

I navat kali ŭ krainie jość maładyja talenavityja ludzi, jakija mohuć źniać adnu, druhuju, treciuju karcinu, jany rana ci pozna spakojna siaduć na ciahnik i pajeduć na ŭschod ci na zachad.

Dumaju, dla taho, kab biełaruskaje kino raźvivałasia i nie stajała na miescy, treba ŭvodzić zakanadaŭčuju bazu i finansavańnie.

— Kinafiestyval «Listapad» prachodzić u Minsku ŭ 19-y raz. Arhanizatary imknucca vyraści da ŭzroŭniu kinafiestyvalu ŭ Kanach. Prymajučy ŭdzieł u Kanskim kinafiestyvali i «Listapadzie», što možacie skazać?

— U hetych fiestyvalaŭ roznyja zadačy. Kanski fiestyval — heta zakanadaŭca mody ŭ suśvietnym kino. Jany sprabujuć adsočvać i padtrymlivać tendencyi suśvietnaha kino, movy, režysioraŭ, jakija robiać sučasnyja filmy. A voś zadača fiestyvalu «Listapad» — papularyzavać kino ŭ Biełarusi. Nakolki ja naziraju za tym, jak fiestyval raźvivajecca, jamu ŭdajecca heta na słavu.

Z hodu ŭ hod kinafiestyval stanovicca bolš surjozna i surjoźniej. Dumaju, što ŭ niejki momant jon pačnie kankuravać ź fiestyvalami susiednich krain.

Zboku tak zdajecca, što kino — heta prosta tak mastactva, i nas heta nie vielmi cikavić. Na samaj ža spravie mahčymaść

zrabić składanuju karcinu ź idejaj, na jakuju pryjduć pahladzieć miljony hledačoŭ va ŭsim śviecie, — vielmi važnaja reč. Chto vałodaje idejami, toj vałodaje śvietam.

Luby film źviazany z mahičnym i racyjanalnym adnačasova.

— Idealnaja atmaśfiera dla režysiora. Jakoj jana pavinna być?

— Idealnaj atmaśfiery ŭ režysiora nie pavinna być, inakš jon tady pačnie spačyvać na łaŭrach. Situacyja, u jakoj kamfortna pracavać, — heta hrupa adnadumcaŭ i pradziusar, jaki daje mahčymaść ŭvasobicca ŭ karcinie. Heta idealnaja asiarodździe.

Kali ja vučyŭsia ŭ VHIKu, moj piedahoh niejak skazaŭ: «Karcina patrebna tolki režysioru, bolš nikomu jana nie patrebna. I vialikim ščaściem budzie apieratar, jaki dumaje tak ža, jak režysior». U mianie hetaje ščaście jość. I apieratar, i hukarežysior, i mastak-pastanoŭščyk, i mastak pa kaściumach, i pieršy asistent režysiora, i mantažor, i kreatyŭny pradziusar — usio imknucca zrabić heta.

Padčas zdymak karciny «U tumanie» było ŭzrušalnaje jadnańnie na placoŭcy.

Tamu mnie ŭdałosia ŭvasobić hety film. Było ciažka, ale my zrabili kino za 28 zdymačnych dzion.

Tut.by

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH