Chto najbolš paŭpłyvaŭ na raźvićcio ekanomiki za hod? Hodnuju kandydaturu znajści składana. Były kiraŭnik Nacbanka Piatro Prakapovič paśla niavykananych abiacańniaŭ utrymać rubiel kančatkova vypaŭ z łukašenkaŭskaj abojmy, zdabyŭšy status hanarovaha piensijaniera. Jaho nastupnica Nadzieja Jermakova zapomniłasia chiba svaimi ščyrymi intervju, paśla jakich kurs rubla padaŭ udvaja chutčej, čym raniej. A vice-premjer Siarhiej Rumas, jaki svaimi śmiełymi zajavami ad viasny davaŭ nadzieju prychilnikam rynku, tak i nie zdoleŭ pierachapić inicyjatyvu ŭ vyznačeńni ekanamičnaha kursu krainy.
Na ich fonie sapraŭdnaj «Asobaj hoda» vyhladaje minski student, stvaralnik žartaŭlivaha sajta Prakapovi.č, jaki imkliva ŭźlacieŭ na viaršyni biełaruskaha internetu. Ad krasavika da vieraśnia kraina žyła pa jahonym kursie, a nie pa ličbach Nacbanka. Tajamničy prahramist, jaki dahetul nie raskryvaje svajho imia, pahadziŭsia adkazać na pytańni «NN», umoŭna nazvaŭšysia «Piatrom Piatrovičam».
«Možna było b adkryvać taki sajt u Vieniesuele»
«Naša Niva»: Jak źjaviłasia ideja virtualnaha abmieńnika i ci było adrazu razumieńnie, što sajt stanie nastolki papularnym?
Piatro Piatrovič: Ideja ŭźnikła, kali ja prahladaŭ napačatku viasny dopisy siabroŭ u sacyjalnych sietkach. Tam było šmat prapanovaŭ nabyć ci pradać dalary pa kursu, adroznamu ad abmieńnikaŭ, dzie valuty ŭžo nie było. Voś ja i vyrašyŭ stvaryć dla takich apieracyj asobnuju placoŭku.
Da taho ž, choć ja i prahramist, pa asnoŭnaj śpiecyjalnaści ja zajmajusia trochi inšymi rečami. Mnie było cikava pahladzieć, jakija techničnyja mahčymaści jość u stvaralnikaŭ sajtaŭ i jak možna chutka zrabić niešta svajo. Ja dumaŭ, što prajekt bu-dzie zabaŭkaj na kolki dzien, i nie moh sabie navat ujavić, što choć niechta vyrašyć abmieńvać praź jaho realnyja hrošy.
«NN»: Kolki čałaviek pracuje ŭ kamandzie?
PP: Kali ŭsio heta pačynałasia, usim zajmaŭsia ja adzin. Zaraz, dziakuj Bohu, znajšlisia ludzi, jakija dapamahajuć. Bieź ich padtrymki ja b ničoha nie zmoh dasiahnuć. U kamandzie pracuje da piaci čałaviek, niekatoryja dobraachvotna, a redaktary navinaŭ — za hrošy. Čas ad času pryciahvajem fryłansieraŭ dla dapamohi pa techničnaj častcy.
«NN»: Ci staŭ prajekt kamiercyjnym i ci prynios choć trochi prybytku stvaralnikam?
PP: Prajekt, naturalna, niekamiercyjny. Našaja pazicyja takaja, što ludzi musiać mieć dostup da takich servisaŭ biaspłatna. Ale viadoma ž, hrošy nie naškodzili b. Da nas raniej zachodzili da 100 tysiač unikalnych naviednikaŭ za sutki, zaraz kala tryccaci tysiač. Heta vialikaja aŭdytoryja, i kab plonna pracavać ź joj, nieabchodnyja inviestycyi. Dachody z rekłamy nievialikija, usio idzie na apłatu redaktaram i za sierviery, kazać pra niejki prybytak nie davodzicca. Biełaruskija biznesoŭcy bajacca raźmiaščacca ŭ nas navat biaspłatna, choć našaja placoŭka ich i pryvablivaje. A voś «Biełsat», naprykład, peŭny čas rekłamavaŭsia, i jany potym adznačyli, što siarod usich biełaruskich sajtaŭ ad nas da ich pryjšło najbolš ludziej.
«NN»: I ŭsio ž, vašaja nielehalnaść — heta plus ci minus dla raskrutki sajta?
PP: Tut pałka ab dvuch kancach. Z adnaho boku, my zasiarodzili na sabie ŭsiu aŭdytoryju takich finansavych servisaŭ. Pakolki naš sajt hruntujecca na čystaj idei, techničnaja realizacyja była vielmi prostaja. Kali b nie pieraśled Hienprakuratury, kankurenty, toj ža Tut.by, adbili b u nas bolšaść naviedvalnikaŭ, bo ŭ ich značna lepšyja mahčymaści dla raźvićcia. Ź inšaha boku, niahledziačy na vialikuju aŭdytoryju, my nie ŭ stanie jaje manietyzavać. I nie tolki dla adpačynku na Bahamach asabista dla mianie, ale i dla mahčymaści źniać ofis, płacić ludziam narmalny zarobak i, urešcie, mieć sajt, lepšy za ciapierašni.
«NN»: Jakija pierśpiektyvy ŭ sajta, kali nieabchodnaść u virtualnym abmienie dalaraŭ adpała? I što, na vašuju dumku, usio jašče šukajuć na Prakapovi.č'y tyja 15—20 tysiač čałaviek, što zachodziać na jaho štodzień?
PP: Da nas ŭsio jašče zachodziać ludzi, jakija čytajuć naviny, šmat kamu padabajecca, jak my farmujem stužku i jakija kamientary pad navinami pakidajucca. Što da abmienu hrošaj, to ŭ inšych krainach taksama isnujuć padobnyja prablemy. Naprykład, u Vieniesuele, u niekatorych azijackich krainach SND. Možna było b tudy pašyracca. Ale kab pašyracca, treba mieć čas i inviestycyi, a ŭ mianie zaraz niama ni taho, ni inšaha. Bačańnie, kancepcyja — heta jość, ale asabliva nie chočacca vychodzić na mižpłanietny ŭzrovień praz mahčymyja prablemy z zakanadaŭstvam.
Vinavacili ŭ supracy z KDB i amierykancami adnačasova
«NN»: Mała chto ŭ śviecie vieryć, što niekalki miesiacaŭ kraina faktyčna žyła pa kursie, jaki ananimny čałaviek vystaŭlaŭ u internecie. Šmat u kaho była spakusa ŭpłyvać na jaho ŭ svaich intaresach. Ci byli prapanovy ad biźniesmienaŭ ci čynoŭnikaŭ źmianić kurs za peŭnuju ŭznaharodu?
PP: Byli chiba što sproby mianiać kurs pry dapamozie šmatlikich fiktyŭnych abviestak. Nu i, naturalna, abvinavačańni. Ad supracy z KDB da pracy na Dziarždep, Masad i Nacyjanalny bank Afhanistana adnačasova. I kali ź pieršym my davoli paśpiachova zmahalisia, užyvajučy roznyja mietady analizu infarmacyi, to na druhoje prosta nie zvažali ci, naadvarot, śmiajalisia ŭhołas. Uvohule, ci nie asnoŭnaj metaj pry stvareńni sajta byŭ lohki ździek z uładaŭ — hladzicie, maŭlaŭ, pieršy ŭ śviecie elektronny punkt najaŭnaha abmienu. A pieršy ŭ śviecie nie tamu, što my samyja prasunutyja, a tamu, što bolš nidzie taki cud niepatrebny.
Ja taksama liču, što heta absalutna nienarmalna, kali ananim vystaŭlaje štodnia kurs dla ŭsioj krainy — a heta ž nasamreč było tak. I abjomy ŭ nas śmiešnyja byli: praz nas prachodziŭ niedzie 1% zvyčajnaha valutnaha abarotu. Tamu ja sprabavaŭ usimi mahčymymi sposabami dabicca taho, kab situacyja vypraviłasia, pakazać absurdnaść taho, što adbyvajecca, viarnuć valutnaje rehulavańnie ŭ narmalnaje rečyšča. Chto viedaje, moža, kali b nie hety sajt, ułady b i dalej zaciahvali ź viartańniem valuty ŭ abmieńniki.
«NN»: Jašče ź viasny vašaj dziejnaściu zacikaviłasia prakuratura. Ci ŭdałosia choć niejkim dziaržaŭnym strukturam vyličyć vas?
PP: Anijakich kantaktaŭ z supracoŭnikami Hienprakuratury ci inšych dziaržustanoŭ ja nie mieŭ. Ci vyličyli jany mianie, nie viedaju. Ja nie chakier, nie špijon, nie nadta staraŭsia zabłytać ślady. Mo i vyličyli, dy vyrašyli nie čapać. Zrešty, tych, chto viedaje, što ja hetym zajmajusia, mała — siamja i niekatoryja siabry.
Piatro Piatrovič zažyŭ svaim žyćciom
«NN»: Što pavinna adbycca, kab hramadskaść daviedałasia sapraŭdnaje imia «Piatra Piatroviča»?
PP: Adkryvać svajo imia ja nie chaču. Pieradusim, ja liču, što kancepcyja pryciahnieńnia piersanaža Piatra Piatroviča, jakaja prachodzić praz uvieś sajt, — našaje najvialikšaje i najlepšaje adkryćcio. Piatro Piatrovič — kłasny dziadźka, jakomu daviarajuć i jaki žyvie ŭžo svaim asobnym žyćciom. A chto heta ŭ realnaści — ci to paśpiachovy bankir, ci to piensijanier-čyhunačnik, ci to ŭčarašni vypusknik kaledža milicyi, — niavažna.
«NN»: U Rasii hierojem internet-supolnaści staŭ błohier Navalny. Ciapier mnohija prapanujuć jamu kandydatam u prezidenty. Vy chacieli b u budučyni zaniacca hramadskaj dziejnaściu, kali ŭličyć, što status «stvaralnik Prakapovi.č'a» adrazu ž daść vialikuju paznavalnaść?
PP: Iści ŭ publičnuju palityku ci hramadskuju dziejnaść ja nie chaču. Aproč imia — dyj toje sprečna, ci dapamoža jano, — patrebna niešta inšaje, čaho ŭ mianie niama. Kab była ideja, jakaja b dapamahła ludziej razvarušyć, i płan pa jaje dasiahnieńni, ja b joj padzialiŭsia. Ale, zdajecca, što adnoj idei mała, treba pavolna ruchacca, raźvivać hramadzianskuju supolnaść i pryvučać ludziej dumać. A palityki źjaviacca, prosta na ŭsio svoj čas. Ja dumaju, što i ad imia Piatra Piatroviča možna rabić hramadstva troški lepšym. U Rasii krychu praściej z hetym, tam pakul što mienš zacisnutyja hajki, ale i tam, badaj, adzin Navalny i jość z admietnych asobaŭ, jakija niečaha dasiahnuli, jakich viedajuć, jakimi hanaracca i jakija zdolnyja vieści za saboj ludziej.
Prokopovi.ch
«Pieršy ŭ śviecie elektronny punkt virtualnaha abmienu valuty». Stvorany ŭ pačatku krasavika, kab sabrać abjavy ab kupli i prodažy valuty. Kursam, jaki źjaŭlaŭsia na sajcie, karystałasia ŭsia kraina. Prakuratura abmiežavała dostup da jaho, adnak nie pazbaviła papularnaści. Z vychadam Biełarusi na adziny kurs dalara pierastaŭ adyhryvać svaju rolu. Ciapier -- navinny partał.
