Antypody
Voś i pierajšoŭ futbolny čempijanat śvietu svoj ekvatar. Samo hetaje słova tut vielmi pasuje ŭ samym niepasrednym sensie słova. Paniaćcie «ekvatar» mnohaje tłumačyć u tym, što my paśpieli pabačyć. Pryčyny parazaŭ adnych i pośpiechaŭ inšych kamand možna patłumačyć mienavita hieahrafijaj. U paŭdzionnym paŭšarji ciapier, jak viadoma, astranamičnaja zima — jak u PAR, hetak i ŭ krainach Paŭdniovaj Amieryki.
Zaŭvažcie — usie krainy hetaha kantynienta, jakija prabilisia ŭ čverć‑finał, znachodziacca na poŭdni ad ekvatara.
Niaŭdača spaścihła tolki Čyli. Vyhladaje, hetym kamandam nie treba było aklimatyzavacca ŭ časie. Što tyčycca nadvorja, dyk jano i ŭ PAR, i ŭ krainach Paŭdniovaj Amieryki ŭ zimovy čas byvaje adnolkava kapryźlivym.
A voś ZŠA, Mieksicy i Handurasu nie pašancavała. Što tyčycca Aŭstralii i Novaj Ziełandyi (ich niekali raniej u Jeŭropie nazyvali antypodami), dyk tam futboł jašče prosta nie daros da suśvietnaha ŭzroŭniu, choć i jany, darečy, pakazali vydatnyja fizpadrychtoŭku i valavyja jakaści. Što tyčycca Afryki, dyk tut jość niejkaja zahadka. Zbornaja PAR, chutčej za ŭsio, prosta nie spraviłasia z chvalavańniem i adkaznaściu. Usio taki vystupać u rodnych ścienach niaprosta. Nu, a kali hladziš na hulniu niekatorych afrykanskich kamand — Kot‑dJIvuar ci Kamieruna, naprykład, časam łoviš siabie na dumcy, a ci nie jość heta kłony francuzskaj zbornaj? Hetym razam dalej za inšych prasunułasia anhłamoŭnaja Hana.
Tut jość jašče adna cikavaja zakanamiernaść. Na čempijanacie paŭtaryŭsia kłasičny padzieł, pra jaki zaŭsiody zhadvajuć padčas samitaŭ «dvaccatki» i suprać jakoha pratestujuć antyhłabalisty. Razmova idzie ab procistajańni vysokaraźvitaj vysokatechnałahičnaj Poŭnačy i mienš raźvitaha, časam prosta adstałaha Poŭdnia.
Vitaj, sum!
Bolšaść krain‑udzielnic čempijanata, u jakich najbolš vysoki ŭzrovień žyćcia, paciarpieli parazu. Šviejcaryja (2‑ie miesca ŭ śviecie) i Danija (4‑ie) pakazali ŭvohule biazdarny futboł. Vylecieli Aŭstralija (6), ZŠA (9), Novaja Ziełandyja (10), Anhlija (12). Z vysokaraźvitych krainaŭ zastalisia tolki Niderłandy (8), Hiermanija (14) i Ispanija (19).
U astatnich futbolnych favarytaŭ uzrovień žyćcia značna bolš ścipły. Uruhvaj na 33‑m miescy. Darečy, adrazu śledam za im idzie Słavakija. (Mnie asabista słavackija futbalisty svaim vyhladam i manieraj nahadali maładych pankaŭ, a ich hulnia — u niejkim sensie pank‑rok.) Arhientyna na 38‑m, Brazilija na 41‑m, Parahvaj na 57‑m, Hana na 79‑m (na usialaki vypadak, dla paraŭnańnia — Biełaruś zajmaje ŭ hetym rejtynhu za 2009 hod 85‑ie miesca!)
Jeŭrapiejcam, kaniečnie, było davoli składana adaptavacca da hulni ŭ Paŭdniovaj Afrycy. Choć da adnosna nizkich tempieratur, a časam i daždžoŭ, jakija nazirajucca ŭ hety siezon u roznych miaścinach, dzie ciapier adbyvajecca turnir, niemcam abo hałandcam prystasavacca nieskładana. A voś krainy mižziemnamorja ź jaho vyklučna miakkim klimatam — ad Hrecyi, Italii i Słavienii da Francyi i Ałžyra, turnir pakinuli. Pakul zastalisia tolki ispancy.
Zrazumieła, tłumačyć usie asablivaści ČM‑ 2010 vyklučna hieahrafičnymi ci hieaekanamičnymi pryčynami nie davodzicca.
Jak i ŭsie papiarednija čempijanaty, hetaje hrandyjoznaje śviata futboła zapomnicca zaŭziataram, najpierš, vialikimi rasčaravańniami. Ja maju na ŭvazie mienavita sapraŭdnyja rasčaravańni, a nie drobiazi, kštałtu taho, što na niekatorych stadyjonach užo zusim kiepskija hazony, na trybunach uvieś čas hučać vuvuzieły (ich huk padčas teletranślacyjaŭ vielmi chutka pierastaješ zaŭvažać), a sudździ dapuskajuć niedaravalnyja pamyłki (a na jakim čempijanacie kali abychodziłasia biez takich pamyłak?). Toje, što čempijony i vice‑čempijony śvietu vylecieli z turniru jašče ŭ pieršym kole, pa vialikim rachunku, ciažka nazvać rasčaravańniem. Chiba pry toj hulni, jakuju jany demanstravali, niechta spadziavaŭsia na bolšaje? Mabyć, tolki sami francuzy dy italjancy.
Šturm und Dranh
U kožnaj kamandy jość svaje zaŭziatary. Kali adkinuć nacyjanalnyja prychilnaści (my ž hladzim čempijanat, niahledziačy na adsutnaść na im Biełarusi), dyk vybirajem my kamandu, jakaja adpaviadaje niejkim našym maram i ideałam. Ale ideałam i iluzijam nakanavana razburacca. Heta padstava prahresu.
Na žal, kamanda, jakaja maje svoj niepaŭtorny styl, hulaje asabliva pryhoža i niestandartna, najbolš ryzykuje stać achviaraj «tendencyi».
Tych, chto vybivajecca z ahulnaj chvali, nie lubiać čynoŭniki FIFA, nie lubiać sudździ, nie lubiać kamandy‑spaborniki, dla jakich hałoŭnaje — vynik, a nie hulnia.
Niekali ŭ 70‑ia, pamiataju, mnohija pieražyvali za hałandcaŭ, jakija prydumali tatalny futboł, ale nie zmahli supraćstajać zbornaj FRH, jakaja spaviadała zusim inšuju manieru hulni — bolš akademičnuju, ahresiŭnuju, pryziemlenuju. Siońnia zbornuju Hiermanii nie paznać. Adkul uzialisia hetaja lohkaść, imklivaść, vynachodlivaść, navat intelihientnaść?
Prosta niejki styl Sturm und Drang (Vichura i Nacisk) epochi niamieckaha ramantyzmu.
Niechta z rasijskich žurnalistaŭ paśla projhryšu Hiermanii Sierbii vynies joj prysud. Maŭlaŭ, raniej u kamandy byŭ vysoki bajavy duch, jana hrała, nibyta, u niejki «teŭtonski futboł» i pieramahała ŭsich zapar. A ciapier u zbornaj FRH hulajuć palaki, turki, araby, brazilcy — i voś vam vynik. Ale ž u tym i sprava, što kali my bačym na poli Mirasłava Kłozie, Łukaša Padolskaha, Miesuta Aziła, Žeroma Baatenha, dy inšych, my nie dumajem pra toje, chto ź ich natrualizavany niemiec, a chto nie. (A jany, adrozna, ad francuzaŭ, nie dumajuć pra toje, u kaho ź ich bolš «zorny» status). My bačym adzinuju kamandu, jakaja hraje ŭ natchniony futboł. Prykładna jak niekali hałandcy. Jakija ciapier hulajuć u značna bolš racyjanalny futboł.
Ale nie vyklučana, što finalnuju čaćviorku ŭsio ž składuć pradstaŭniki Paŭdniovaj Amieryki. Tendencyja, adnak…
