Emanuel Makron. Fota: Christophe Ena / AP
Jeŭropa pavinna pazbavicca ad svajoj dobraachvotnaj naiŭnaści, u advarotnym vypadku joj moža pahražać hibiel. Heta surovaje papiaredžańnie lahło ŭ asnovu pramovy Emanuela Makrona, ź jakoj jon vystupiŭ u čaćvier u Paryžy, piša Bi-bi-si.
Prezident Francyi, jaki vystupiŭ z dvuchhadzinnaj pramovaj va ŭniviersitecie Sarbona, adznačyŭ, što kali Jeŭropa choča vyžyć u źmienlivym śviecie, jana pavinna reahavać chutka.
«My pavinny ŭśviadomić, što naša Jeŭropa śmiarotnaja. Jana moža pamierci. Usio zaležyć ad vybaru, jaki my robim, i hety vybar nieabchodna zrabić ciapier», — skazaŭ jon.
Pramova Makrona była praciaham jaho znamianalnaj pramovy ŭ Sarbonie ŭ 2017 hodzie, kali, nieŭzabavie paśla ŭstupleńnia na pasadu, jon upieršyniu zaklikaŭ Jeŭrapiejski Sajuz ruchacca da bolšaj samadastatkovaści ŭ abaronie i ekanomicy.
Pramova, jakuju jon skazaŭ usiaho za niekalki tydniaŭ da jeŭrapiejskich vybaraŭ, taksama razhladałasia jak sproba aktyvizavać mlavuju kampaniju jaho partyi. Na hety momant jana mocna adstaje pa papularnaści ad ultrapravaj partyi Maryny Lo Pien.
Piesimistyčna aceńvajučy niehatoŭnaść Jeŭropy da «źmieny paradyhmy», ź jakoj ciapier sutykajecca śviet, Makron zajaviŭ, što varožaść z boku Rasii, adsutnaść cikavaści z boku ZŠA i kankurencyja z boku Kitaja mohuć pieratvaryć ES u «marhinalizavanaha» subjekta ź nizkim rejtynham.
«Era, kali ES kuplaŭ enierhiju i ŭhnajeńni ŭ Rasii, aŭtsorsiŭ vytvorčaści Kitaju i pakładaŭsia na ZŠA ŭ płanie svajoj biaśpieki, skončyłasia», — skazaŭ jon.
Jon zaklikaŭ jeŭrapiejskich lidaraŭ u adkaz być hatovymi da «maštabnych stratehičnych rašeńniaŭ» u halinie abarony i ekanomiki, padkreśliŭšy, što dla jeŭrapiejskich intaresaŭ zaraz nieabchodnaja vialikaja doza pratekcyjanizmu.
Pavodle jaho słoŭ, Jeŭropie nieabchodna stvaryć nadziejnuju niezaležnuju sistemu abarony, kab u vypadku nieabchodnaści jana mahła pačać vajnu biez dapamohi ZŠA.
Prezident Makron dadaŭ, što armijam jeŭrapiejskich krain nie treba abjadnoŭvacca, ale jany pavinny mieć supolnyja mety, takija, jak stvareńnie ŭ kančatkovym vyniku ahulnakantynientalnaj sistemy supraćrakietnaj abarony, i zaklikaŭ da stvareńnia Jeŭrapiejskaj vajskovaj akademii.
Pakolki i Kitaj, i ZŠA — najbujniejšyja ekanomiki śvietu — «bolš nie vykonvajuć praviłaŭ» svabody mižnarodnaha handlu, žyćciova važna, kab ES zmahaŭsia sam za siabie. «My nie možam być adzinymi, chto vykonvaje praviły, — skazaŭ jon, — my zanadta naiŭnyja».
Prezident Makron skazaŭ, što jon całkam śviadoma admoviŭsia vyklučyć adpraŭku suchaputnych vojskaŭ va Ukrainu, pra što jon upieršyniu zajaviŭ u lutym. Jon zajaviŭ, što «stratehičnaja dvuchsensoŭnaść» — važnaja častka novaha hieapalityčnaha paradku. «Čamu my pavinny havaryć ruskim, dzie našy čyrvonyja linii?»— spytaŭ jon.
Makron taksama skazaŭ, što Jeŭropie nieabchodna pakazać, što «my nie prosta vasały Złučanych Štataŭ… što my bałansujučaja siła, jakaja adchilaje bipalarny [śviet]. My nie prosta maleńkaja častka Zachadu».
Prezident taksama zajaviŭ, što adnoj z samych vialikich ryzyk dla vyžyvańnia Jeŭropy źjaŭlajecca jaje ŭłasnaja demaralizacyja. «Jeŭropa moža pamierci sama pa sabie», — skazaŭ jon. — Ryzyka ŭ tym, što my ŭsie pryvykli niedaaceńvać samich siabie».
Tamu jon zaklikaŭ jeŭrapiejcaŭ znoŭ pryniać kaštoŭnaści, jakija zrabili kantynient asablivym.
«My nie takija, jak astatnija. My nikoli nie pavinny zabyvać pra heta, — zajaviŭ Makron. — Jeŭropa nie prosta kavałak ziamli, heta śvietapohlad».
Papiaredžvajučy pra niebiaśpieki, źviazanyja z dezynfarmacyjaj, hvałtam i parnahrafijaj u internecie, jon zajaviŭ, što adkazam Jeŭropy pavinna stać uviadzieńnie 15-hadovaha ŭzrostavaha parohu dla dostupu da sacyjalnych sietak: «my pavinny viarnuć sabie kantrol nad žyćciom našych dziaciej».
Ton prezidenta byŭ prykmietna bolš ałarmisckim, čym siem hadoŭ tamu, ale, pa jaho słovach, z tych časoŭ šmat čaho adbyłosia.
Jon radavaŭsia, što jeŭrapiejcy, zdajecca, narešcie pračnulisia ad svajoj «naiŭnaści«, ale papiaredziŭ, što jany da hetaha času nie ŭ poŭnaj miery ŭśviedamlajuć, što «my nie ŭzbrojenyja suprać ryzyk, ź jakimi sutykajemsia».
Heta abnadziejlivaja pramova dla jaho pieradvybarčaha łahiera na čale z małaviadomaj Valery Eje, bo hetaja pramova pieramiaščaje Francyju ŭ centr jeŭrapiejskich debataŭ i padkreślivaje pieravahu Makrona nad inšymi lidarami ES.
Čytajcie taksama:
Makron choča abviaścić pieramirje va Ukrainie na čas Alimpijady
