Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Napłyŭ luksavych aŭto
Ličby, pryviedzienyja Polskim ekanamičnym instytutam, adlustroŭvajuć rost ekspartu mašyn u Biełaruś nie ŭ kolkasnym vymiareńni, a ŭ vartasnym. U 2023 hodzie impart mašyn ź ES u Biełaruś dasiahnuŭ 2,62 młrd jeŭra. U paraŭnańni z 2021-m suma vyrasła na 642%.
Tamu śćviardžeńnie pra bolš, čym šaścirazovy rost impartu aŭto ŭ Biełaruś budzie pierabolšvańniem.
Ahučanyja ličby ŭ pieršuju čarhu pakazvajuć na toje, što mocna pavialičyŭsia siaredni košt aŭtamabila, jaki impartujecca z krain ES u Biełaruś.
Pra heta śviedčyć i inšy pakazčyk. Tak, naprykład, u vypadku z mašynami z abjomam ruchavika bolš za 2500 sm³ prodažy ŭ Biełaruś vyraśli na 1666% u koštavym vymiareńni.
Taksama peŭny ŭniosak u taki šalony pryrost uniesła inflacyja i suśvietny rost cen na aŭtamabili, jaki byŭ vyklikany ŭ pieršuju čarhu nastupstvami pandemii.
Ale, biezumoŭna, hałoŭny čyńnik — toje, što Biełaruś stała pieravałačnaj bazaj na šlachu ź Jeŭropy ŭ Rasiju. Jašče letam 2023 hoda ES zabaraniŭ ekspart u Rasiju mašyn z abjomam ruchavika bolš za 1,9 litra i/abo daražejšych za 50 tysiač jeŭra. Na Biełarusi hetyja abmiežavańni nie raspaŭsiudžvajucca.
Na skaračeńnie impartu aŭto ź ES u Rasiju paŭpłyvała i toje, što rasijskija pakupniki majuć składanaści z raźlikami praz sankcyi ŭ bankaŭskaj halinie.
Ź jakich krain masava jeduć mašyny ŭ Biełaruś
Asnoŭnymi pastaŭščykami aŭtamabilaŭ u Biełaruś stali try jeŭrapiejskija krainy: Hiermanija, Polšča i Litva.
Na Hiermaniju prychodzicca kala 42% ekspartu aŭtamabilaŭ ź ES u Biełaruś, na Polšču 27% i na Litvu — 10%.
Polšča pry hetym, kali brać usie hrupy tavaraŭ, — najbujniejšy eksparcior u Biełaruś siarod krain ES. U pieryjad z 2021 pa 2023 hod polski ekspart u Biełaruś pavialičyŭsia na 2/3.
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Popyt unutry Biełarusi taksama mocna pavialičyŭsia
Ale varta adznačyć, što rost impartu aŭto ź ES u Biełaruś adbyvajecca ŭ tym liku za košt unutranaha rynku.
Reč u tym, što da poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia Rasii va Ukrainu i ŭviedzienych u adkaz sankcyj bolšaść mašyn, jakija pradavali biełaruskija dylery, vyrablalisia na zavodach u Rasii.
Paśla zychodu suśvietnych aŭtavytvorcaŭ z Rasii biełaruskija dylery ŭ bolšaści svajoj zastalisia biez pastavak novych mašyn.
Kali ŭ davajennym 2021 hodzie było realizavana amal 47 tysiač adzinak techniki, to pa vynikach 2023 hoda dylery pradali kala 25 tysiač adzinak. A ŭ 2022 hodzie ŭsiaho 17 234 mašyny.
Pakolki popyt na aŭtamabili siarod biełaruskich pakupnikoŭ nikudy nie źnik, rasijskaj vytvorčaści znajšli zamienu.
Rost impartu aŭto ź Jeŭropy ŭ ličbavym vymiareńni vyhladaje nastupnym čynam. Kali za 2021 hod fizičnyja asoby impartavali ŭ Biełaruś z trecich krainie kala 35 tysiač mašyn, to ŭ 2022 hodzie ŭžo kala 81 tysiačy adzinak techniki. Danyja za 2023 hod adsutničajuć.
Ci zachavajecca tendencyja?
Vyhladaje, što abjomy 2023 hoda tak i zastanucca pikavymi. Minułym letam ES zabaraniŭ impart aŭto ŭ Rasiju z abjomam ruchavika bolšym za 1,9 litra abo daražejšymi za 50 tysiač jeŭra. Pakolki na Biełaruś abmiežavańni nie raspaŭsiudžvalisia, padsankcyjnyja aŭto išli ŭ Rasiju praz našu krainu.
Ale z kanca sakavika Polšča, Litva i Łatvija ŭzmacnili kantrol za vykanańniem sankcyj. Ciapier padsankcyjnyja ŭ Rasii aŭto ŭžo nie tak prosta pravieźci praź Biełaruś. Jeŭrapiejskaja mytnia patrabuje dadatkovyja dakumienty, u tym liku paćviardžeńnie płaciažu ź biełaruskaha banku.
Jak praviła, za mašyny pryznačanyja dla pieraprodažu ŭ Rasiju, raźličvalisia najaŭnymi, kryptavalutaj abo praz afšornyja firmy. Ciapier takim mašynam ujezd u Biełaruś zakryty. Aŭto ŭ Rasiju buduć pastupać bolš składanym i darahim šlacham — praz Turcyju.
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Ci ŭdałosia pabić rekordy 2010-2011 hadoŭ?
Kali hladzieć na abjomy pastavak aŭto ź Jeŭropy i ZŠA ŭ kolkasnym vymiareńni, to ciapierašniamu bumu daloka da taho, što było ŭ 2010-m — pieršaj pałovie 2011 hoda. Tady za ŭvieś 2010 hod fizičnyja asoby impartavali z trecich krain bolš za 250 tysiač aŭto, a za šeść miesiacaŭ 2011-ha — 192 tysiačy aŭto.
Čytajcie taksama:
Kupla aŭto ź Jeŭropy i ZŠA na zamovu — nieapraŭdanaja ryzyka abo realnaja mahčymaść sekanomić?
