Žančyna-sałdat hanarovaj varty padčas panichidy pa zahinułych u antydyktatarskim paŭstańni 1989 hoda na Univiersiteckaj płoščy ŭ Buchareście, Rumynija, sierada, 21 śniežnia 2022 h. Fota: AP Photo / Andreea Alexandru
Jak zaŭvažaje rumynski žurnalist Adryjan Michałcianu (Adrian Mihaltianu), u adroźnieńnie ad Polščy, jakaja nadaje pieravahu motapiachocie i ciažkaj technicy, Rumynija pieršasna skancentravałasia na ŭzmacnieńni supraćrakietnaj abarony i dalnabojnaj artyleryi.
Fakšanskija varoty
Žurnalist adznačaje, što jašče čatyry hady tamu vajskovyja ekśpierty Centra daśledavańniaŭ jeŭrapiejskaj palityki (CEPA) aceńvali, što abarona Rumynii ruchnie za adzin dzień u vypadku napadu Rasii. U krainie nie isnavała aŭtamabilnaj i čyhunačnaj infrastruktury, prydatnaj dla chutkaha pierakidańnia vojskaŭ, a vajskovaja technika była zanadta sastarełaja, kab pratrymacca, pakul padydzie dapamoha NATA.
Simulacyja razhortvańnia mahčymaha kanfliktu pakazvała, što ahresar byŭ by zdolny ŭziać pad kantrol stratehičny kalidor, viadomy jak Fakšanskija varoty — raŭninnuju terytoryju šyrynioj 60 kiłamietraŭ i daŭžynioj 85 kiłamietraŭ, što daje vychad da Bucharesta i na paŭdniovyja Bałkany, adsiakajučy asnoŭnyja siły NATA, što ruchalisia b z Zachadu.
Karespandent adznačaje, što Rumynija taksama była niazdolnaja kantralavać svaju ekanamičnuju zonu ŭ Čornym mory, bo jaje vajskova-marski fłot byŭ mocna sastareły.
Situacyja pačała mianiacca, choć i pavolna dy ź vialikimi vahańniami. Sioleta realizacyja rumynskaj prahramy raźvićcia infrastruktury pavinna zabiaśpiečyć chutkaje pieramiaščeńnie jak tavaraŭ, tak i vajskovaj techniki praz Karpaty ŭ ramkach Via Carpatia — darohi, jakaja złučaje paŭnočna-ŭschodni fłanh NATA z paŭdniova-ŭschodnim.
Adnačasova Bucharest pačaŭ ułasnyja vajskovyja zakupki. Adnak, adznačaje aŭtar artykuła, jašče treba budzie zapoŭnić vializnyja prabieły, pierš čym Bucharest zmoža harantavać biaśpieku svaju i nataŭskaha fłanhu.
Pytańnie biudžetu
Apošnija siem hadoŭ Bucharest vydzialaŭ 2% VUP na abaronu. A ŭ 2023 hodzie hetaja ličba vyrasła da 2,5%. Za 2017—2022 hady na zakupku vajskovaj techniki było nakiravana kala 8,6 młrd jeŭra (bolš za 28 miljardaŭ biełaruskich rubloŭ). Pryčym za adzin 2023 hod hetaja suma skłała 3,1 miljarda jeŭra, što składaje ažno 40% ad ahulnaha abaronnaha biudžetu.
Płanujecca, što da 2035 hoda na novuju zbroju budzie vydatkavana kala 40 miljardaŭ jeŭra. Heta choć i značna mienš za 4% VUP i 118 miljardaŭ jeŭra, jakija Polšča płanuje vydatkoŭvać da taho ž hoda, adnak usio adno dazvolić radykalna źmianić asnaščeńnie rumynskaj armii.
Aŭtar nazyvaje try kirunki, u jakich Rumynija dasiahnuła prahresu za apošnija čatyry hady.
Pa-pieršaje, kraina pryciahnuła amierykanskija inviestycyi ŭ sistemu Aegis Ashore u Deviesiełu, jakaja ŭžo funkcyjanuje i zdolnaja, siarod inšaha, pierachoplivać rakiety siaredniaj dalnaści, a taksama mižkantynientalnyja balistyčnyja rakiety. Akramia hetaha, na avijabazie Mihail Kogălniceanu ŭ Dabrudžy, niedaloka ad Čornaha mora, było raźmieščana 4000 amierykanskich vajskoŭcaŭ.
Pa-druhoje, adbyłasia intehracyja siłaŭ Rumynii ŭ sumiesnyja abarončyja struktury NATA. Letaś u Rumynii byli dysłakavanyja italjanskija i ispanskija źniščalnyja padraździaleńni, jakija razam z rumynskimi VPS vykonvali misiju Air Policing, nakiravanuju na zabieśpiačeńnie biaśpieki pavietranaj prastory krain — členaŭ NATA.
Bolš za 600 francuzskich, a taksama 200 niderłandskich i 200 bielhijskich sałdat byli raźmieščanyja na bazie Cynku (Cincu), u centry krainy. A šmatnacyjanalny paŭdniova-ŭschodni korpus NATA raźmiaściŭsia ŭ Sybiu (Sybiu). Usiaho ŭ Rumynii dzieviać baz NATA.
Sałdaty ź Bielhii i Luksiemburha rychtujucca da pasadki ŭ vajskova-transpartny samalot u vajskovym aeraporcie Miełsbruk u Bielhii 4 lipienia 2023 h. Jany nakiroŭvajucca ŭ Rumyniju ŭ składzie «Pieradavych suchaputnych sił» dla zabieśpiačeńnia biaśpieki miežaŭ NATA ŭ składzie bajavoj hrupy pad kiraŭnictvam Francyi. Fota: AP Photo / Virginia Mayo
Pa-treciaje, Rumynija raspačała vajskovuju inviestycyjnuju prahramu.
Samaloty i «Chajmarsy»
Rumynija ŭ 2023 hodzie zamianiła kala 30 starych MiH-21 na 17 F-16 Fighting Falcon. Jašče 32 F-16 pastupiać z Narviehii. Kraina taksama stvoryć rehijanalny navučalny centr dla lotčykaŭ NATA i ŭkrainskich lotčykaŭ.
Samaloty F-16 Falcons. Fota: Getty Image
Akramia hetaha, Rumynija nabyła 186 rakiet kłasa «pavietra-pavietra» AIM-120 AMRAAM z mahčymaściu BVR (Beyond Visual Range) i 299 rakiet małoj dalnaści AIM-9X Sidewinder. Dziakujučy hetamu jaje avijapark budzie mieć dastatkova bojeprypasaŭ dla niekalkich dzion patencyjnaha boju da času prybyćcia dapamohi ad partnioraŭ pa NATA.
Žurnalist zhadvaje, što ŭ krasaviku hetaha hoda ŭrad Rumynii taksama zaćvierdziŭ płan zakupak źniščalnikaŭ F-35 Lightning II dla VPS krainy. Adnak dakładnaja kolkaść samalotaŭ i ahulny biudžet hetaj novaj ździełki publična nie raskryvajucca. Nie varta čakać, što jany buduć hatovyja da dziejańnia raniej za 2030 hod.
Na ciapier Rumynija maje čatyry ŭłasnyja batarei Patriot, a taksama 56 rakiet-pierachopnikaŭ PAC-2 GEM-T i 168 PAC-3 MSE. Jašče try sistemy buduć pastaŭlenyja ŭ najbližejšyja hady. Patriot-y, nahadajem, vydatna siabie zarekamiendavali va Ukrainie.
Rumynija taksama choča atrymać na ŭzbrajeńnie 41 rakietnuju sistemu małoj i vielmi małoj dalnaści (SHORAD-VSHORAD) koštam 4,2 miljarda jeŭra. Pieršyja 12 ź ich pavinny być pastaŭlenyja da 2030 hoda. Takoha rodu sistemy słužać, u tym liku, dla abarony ad bieśpiłotnikaŭ.
Taksama, zhadvaje aŭtar, buduć ustanoŭlenyja dźvie sistemy bierahavoj abarony z čatyrma mabilnymi puskavymi ŭstanoŭkami. Sistema maje radyus dziejańnia bolš za 200 km, što dazvolić Rumynii abaranić svajo čarnamorskaje ŭźbiarežža pačynajučy z 2028 hoda.
Žurnalist piša, što Rumynija ŭ ramkach kantrakta na 1,5 miljarda dołaraŭ płanuje zakupku 54 batarej HIMARS i 81 kiravanuju reaktyŭnuju sistemu załpavaha ahniu (GMLRS). Užo atrymana 18 sistem — heta amal stolki ž, kolki było pastaŭlena va Ukrainu da pačatku hetaha leta.
M142 zapuskaje rakietu GMLRS z rakietnaha palihona Uajt-Sends u studzieni 2005 h. Fota: Wikimedia Commons
Kantrakt taksama ŭklučaje 54 armiejskija taktyčnyja rakietnyja sistemy (ATACMS) i 24 udaskanalenyja taktyčnyja sistemy palavoj artyleryi (AFATDS), jakija zjaŭlajucca sistemaj kiravańnia ahniom dla HIMARS.
Uvieś pakiet daje Rumynii mahčymaść paražać celi na adlehłaści da 300 km z dapamohaj vysokamabilnych batarej, jakija možna lohka pieramiaščać u hornaj miascovaści krainy.
Takim čynam, zaŭvažaje aŭtar, upieršyniu ŭ historyi Rumynija maje mahčymaść abaraniać svaje Fakšanskija varoty zdalok pry dapamozie artyleryi. Batarei HIMARS u Dabrudžy zdolnyja navat paražać celi na zachodnim uźbiarežžy Kryma, prynamsi, tearetyčna.
Raźvivajučy bazu abarony siaredniaj dalokaści, Rumynija pačała inviestavać u mabilnaść svaich suchaputnych vojskaŭ. Čakajecca, što da 2030 hoda ŭ krainie budzie 377 bajavych mašyn piachoty Piranha 5. Pakul pastaŭlena tolki 100. Akramia hetaha, rychtujecca jašče adzin kantrakt na 3 miljardy dołaraŭ na zakupku 246 BMP. Pakul nie viadoma, što za mašyny heta buduć (ASCOD, Redback ci Lynx).
Piranha 5. Fota: Wikimedia Commons
Aŭtar artykuła piša, što samaja składanaja inviestycyja dla rumynskich suchaputnych sił — vybar asnoŭnaha bajavoha tanka. Ciapier kraina maje na ŭzbrajeńni tolki 54 tanki TR-85M1 — rumynskaj viersii savieckaha tanka T-55 uzoru 1990 hoda. U jaje taksama kala 220 sastarełych tankaŭ TR-85, hatovych da vykarystańnia ŭ jakaści trenirovačnych mišeniaŭ, a nie dla ŭniasieńnia istotnaha ŭkładu na poli boju. Heta adna z pryčyn taho, čamu Rumynija nie nakiravała nivodnaha ź ich va Ukrainu.
U mai 2023 hoda kraina abviaściła ab zakupcy 54 tankaŭ Abrams M1A2. Heta nievialikaja kolkaść, ale jana pavinna być tolki pieršym etapam bolš praciahłaj prahramy.
Jak adznačaje žurnalist, Bucharest nie śpiašajecca kuplać bolš tankaŭ, pakul jamu nie ŭdasca intehravać pieršuju partyju ŭ paśladoŭnuju stratehiju abarony, jakaja taksama ŭklučaje ŭ siabie ŭdarnyja viertaloty, mahčymaści supraćpavietranaj abarony małoj dalnaści, madernizavanuju piachotu i asabliva sučasnyja mahčymaści suviazi i kiravańnia.
Rumynija taksama choča zakupić 54 samachodnyja 155-mm haŭbicy ahulnym koštam 2 miljardy dołaraŭ. Heta, chutčej za ŭsio, buduć paŭdniovakarejskija K9 Thunder.
Pryčym, jak i ŭ vypadku z braniatechnikaj, rumyny damovilisia, što ich vytvorčaść budzie adbyvacca ŭ Rumynii.
K-9 Thunder. Fota: Wikimedia Commons
Narešcie, adznačaje aŭtar, kraina pačała inviestavać u svaju prahramu bieśpiłotnych latalnych aparataŭ. U śniežni 2022 hoda byŭ padpisany kantrakt na 21 bieśpiłotnik Watchkeeper X na sumu 380 miljonaŭ jeŭra. Bieśpiłotniki taksama buduć źbiracca ŭ samoj Rumynii.
Narešcie, u krasaviku 2023 hoda Bucharest abviaściŭ ab zakupcy 18 bieśpiłotnikaŭ Bayraktar za 290 miljonaŭ jeŭra.
Apora biaśpieki
Aŭtar zaŭvažaje, što ŭ Rumynii ŭsio jašče daloka nie mahutnaja armija.
Bolš za ŭsio adkładajecca madernizacyja marskich siłaŭ Rumynii. Kraina ŭsio jašče čakaje čatyry šmatmetavyja karviety kłasa Gowind 2500, jakija budujucca ŭ Francyi. Navat pa samym lepšym scenaryi jany zmohuć być uviedzienyja ŭ ekspłuatacyju tolki ŭ 2028 hodzie.
Inšyja zakupki dla vajenna-marskoha fłotu jašče nie zroblenyja. Kraina choča atrymać dźvie padvodnyja łodki kłasa Scorpene za kałasalnyja 2 miljardy jeŭra, i dva supraćkarabielnyja viertaloty Airbus H215M na ahulnuju sumu 150 miljonaŭ jeŭra.
Razam ź imi Rumynija abviaściła ab kantrakcie na sumu 150 miljonaŭ jeŭra na dva karabli kłasa Sandown (cupraćminnyja), i kantrakcie na intehracyju sistemy Naval Strike Missile (NSM) na sumu 375 miljonaŭ jeŭra, jakaja ŭklučaje dźvie puskavyja ŭstanoŭki z čatyrma rakietami na kožny karabiel, u sumie 48 rakiet NSM, ukaranieńnie sistemy bajavoha kiravańnia i stvareńnie radyjołakacyjnaj sistemy nazirańnia 3D.
HMS Bangor (M109), typ Sandown. Fota: Wikimedia Commons
Kaardynacyja namahańniaŭ Rumynii z takimi partniorami, jak Polšča, pryviadzie da stvareńnia intehravanaj linii abarony ŭzdoŭž uschodnich miežaŭ NATA.
Čytajcie jašče:
Litva vydatkuje rekordnyja dla krainy hrošy na masavuju zakupku tankaŭ
