Pieter Sijarta. Fota: AP Photo/Virginia Mayo
Niekatoryja źviazvajuć hety vizit z asablivaj pazicyjaj Budapiešta, z tym, što ŭrad Viktara Orbana prytrymlivajecca samych łahodnych padychodaŭ da Rasii z usich uradaŭ dziaržaŭ ES.
Ale varta adznačyć, što heta nasamreč adcieńni, akcenty, a nie kardynalna inšaja pazicyja, adroznaja ad supolnaj pazicyi Jeŭrasajuza.
Palityčnyja acenki, skažam, vajny Rasii z Ukrainaj, sankcyi adnosna Rasii i Biełarusi ES prymaje kansensusam. Heta značyć, ich padtrymlivaje i Vienhryja.
Na toje, što ŭ Minsk pajechaŭ kiraŭnik MZS Vienhryi (a nie, skažam, Partuhalii i tym bolš nie Polščy ci Litvy), biezumoŭna, paŭpłyvali pryhadanyja akcenty i adcieńni pazicyi Budapiešta. Hety vizit, aproč inšaha, i demanstracyja Vienhryjaj inšym čalcam Jeŭrasajuza i kiraŭnictvu ES asobnaj pazicyi krainy. Ale, mahčyma, nie tolki.
Ciapierašni kantakt zachodniaha palityka ź dziejnymi biełaruskimi ŭładami biesprecedentnym nie nazavieš. Tak, jość ahulnaja pazicyja ES i ZŠA, jakija nie pryznajuć lehitymnaść Alaksandra Łukašenki. Ale jašče ŭ 2020 hodzie jamu ŭ takoj jakaści telefanavaŭ dziaržsakratar ZŠA Majk Pampiea. U 2021 hodzie jamu dvojčy telefanavała tahačasnaja kanclerka Niamieččyny Anhieła Mierkiel. U 2022 hodzie, praz paru dzion paśla pačatku poŭnamaštabnaj vajny, ź im vioŭ telefonnuju hutarku prezident Francyi Emaniuel Makron.
Kiraŭnik jeŭrapiejskaj dypłamatyi Žazep Barel nieadnarazova kantaktavaŭ z papiarednikam ciapierašniaha ministra zamiežnych spraŭ Biełarusi Siarhieja Alejnika — Uładzimiram Makiejem — i paśla 2020 hoda.
Tak što nie vypadaje kazać, što spadar Sijarta svaim vizitam u Minsk parušyŭ niejkuju supolnuju niepachisnuju pazicyju.
Nu dyk a ŭ čym ža meta vizitu? Pramacać hlebu, pasłuchać, što Łukašenka i jaho paplečniki mohuć prapanavać Jeŭrasajuzu. Pryčym hałoŭnaja tema — heta pytańni biaśpieki, pytańni vajny i miru.
«Vidavočna, što šmat chto budzie napadać na vizit, ale naša pazicyja adnaznačnaja: kanały suviazi pavinny być adkrytyja. Kali b my nie dziejničali takim čynam, ja nie zmoh by navat siońnia pieradać pasłańnie zakliku da miru», — zajaviŭ vienhierski ministr pa pryjeździe ŭ Minsk.
U pierakładzie z dypłamatyčnaj movy na zvyčajnuju heta aznačaje: daviedacca, što Minsk moža prapanavać u rečyščy źnižeńnia vajennaj napružanaści. U praktyčnym płanie — jak minimum niepahłybleńnie anhažavanaści Biełarusi ŭ vajnu Rasii, a ŭ ideale — źnižeńnie ŭzroŭniu hetaj anhažavanaści.
Kali prapanovy buduć cikavyja i źmiastoŭnyja, biezumoŭna, im addaduć naležnuju ŭvahu nie tolki šef spadara Sijarta premjer Orban, ale i kiraŭnictva ES.
Ułasna ź Vienhryjaj u Biełarusi niama nijakich prablem u śfiery biaśpieki, ź Jeŭrasajuzam — jość. I vienhierski ministr pryjechaŭ pacikavicca, ci jość šlachi ich vyrašeńnia.
Nu, a kali spadar Alejnik i inšyja minskija surazmoŭcy vienhierskaha hościa ničoha źmiastoŭnaha jamu nie prapanujuć, to ŭ Minsk ža pryjazdžaŭ nie kiraŭnik dypłamatyi ES Barel, nie ministr Niamieččyny, Francyi ci Italii.
Kali biasplonnaj akažacca pajezdka kiraŭnika MZS Vienhryi — heta budzie jahonym asabistym fijaska, a nie fijaska ŭsiaho Jeŭrasajuza ci jaho «hrandaŭ».
Asablivuju aktualnaść vizitu vienhierskaha ministra nadaje toje, što jon adbyvajecca ŭ razhar dyskusij u ES, jakija novyja sankcyi ŭvodzić adnosna Biełarusi, a jakija, moža, i asłabić.
Sankcyi — heta instrumient upłyvu na pavodziny dziaržaŭ, na jakija jany skiravanyja. Pieter Sijarta pryjechaŭ udakładnić, jak mohuć źmianicca hetyja pavodziny pry roznych scenarach sankcyjnaj palityki.
Možna pryhadać histaryčny precedent. U 2011 hodzie, mienš jak praz hod paśla razhromu Płoščy-2010, Minsk raptoŭna naviedaŭ ministr zamiežnych spraŭ Bałharyi Mikałaj Mładenaŭ.
Tady hałoŭnaj temaj u stasunkach pamiž Minskam i ES byli palitviaźni, ciapier — vajna. Ale sens vizitu Mładenava byŭ taki samy, jak i ciapierašniaha vizitu jahonaha vienhierskaha kalehi — vyśvietlić, što moža prapanavać Minsk.
Paśla taho vizitu kiraŭnika MZS Bałharyi byli navat sproby ŭvasobić u niejkaje pahadnieńnie vyniki pieramoŭ u Minsku. Plonu heta nie mieła. Ale praz čatyry hady palitviaźni byli vyzvalenyja i pačałasia narmalizacyja adnosin pamiž Biełaruśsiu i ES.
I heta taksama było vynikam dypłamatyčnych vysiłkaŭ, pieramoŭ, pačatak jakim pakłaŭ ministr Mładenaŭ.
Ciapierašnija prablemy ŭ adnosinach pamiž Biełaruśsiu i ES — bolš vostryja i niebiaśpiečnyja, čym tady.
Nielha skazać, što vizit ministra Sijarta maje vialikija šancy na pośpiech. Ale ŭ vypadku jaho niaŭdačy nichto ničoha asabliva nie stracić.
Čytajcie taksama:
Alejnik i Sijarta padpisali prahramu supracoŭnictva na 2023 hod
Kiraŭnik MZS Vienhryi: Ja prybyŭ u Minsk havaryć pra mir va Ukrainie
Kiraŭnik MZS Vienhryi prylacieŭ u Minsk
biez kamientaroŭ