Biełarusy pryzvyčailisia hladzieć Alimpijadu pa ajčynnych telekanałach. Fota: insidethegames.biz
Pra što nasamreč havorka?
Mižnarodny alimpijski kamitet kožnyja dva hady ładzić Hulni — i zahadzia pradaje pravy na ich demanstracyju ŭ miedyjnaj prastory. Adbyvajecca heta praz tendar: viaščalnikam, zacikaŭlenym u pakazach, dasyłajucca ŭmovy ŭhody. Naprykład, techničnyja paramietry, jakim nieabchodna adpaviadać, kolkaść hadzin, abaviazkovych da pakazu ŭ žyvym efiry, dadatkovyja łahistyčnyja vydatki i hetak dalej. Plus abviaščajecca hrašovaja vartaść pakieta — to-bok suma, jakuju treba zapłacić niepasredna za pravy.
U lutym 2022 hoda MAK abvieściŭ tendar na zimovaja spabornictvy 2026 hoda, što adbuducca ŭ italjanskim Karcina-D'Ampiecca, a taksama letni turnir-2028 u amierykanskim Łos-Andželesie. Pravy možna było nabyvać na raspaŭsiudžvańnie tranślacyj jak u peŭnaj krainie, tak i ŭ niekalkich dziaržavach. Da taho ž, pry žadańni, kampanavalisia prapanovy pa efirach jak u TB-prastory, tak i na internet-płatformach. Zajaŭki prymalisia da 25 krasavika, paśla čaho MAK pavinien byŭ razhledzieć usie prapanovy dy abrać najbolš pryvabnyja ź ich.
I ŭ čym prablema?
Praź dzieviać dzion paśla pačatku tendara na sajcie MAK u abviestcy źjaviłasia dapaŭnieńnie.
Zhodna z tekstam, prodaž pravoŭ na raspaŭsiudžvańnie «karcinki» na terytoryi Biełarusi i Rasii prypyniaŭsia. Abhruntoŭvałasia rašeńnie spasyłkaj na zajavu vykankama MAK adnosna parušeńnia kiraŭnictvam Rasii alimpijskaha pieramirja praz vajennaje uvarvańnie na terytoryju Ukrainy. Biełaruś ža z susiedkaj-ahresaram išła ŭ ščepcy, bo padtrymała napadzieńnie.
Ale sport, kali vieryć toj ža alimpijskaj chartyi, pa-za palitykaj!
Biada voś u čym. Asnoŭnym i niaźmiennym viaščalnikam Hulniaŭ na terytoryi našaj krainy była i zastajecca Biełdziaržteleradyjokampanija. Jana napramuju źviazanaja z uładaj.
Palityka stała nieadjemnaj častkaj sportu navat padčas Alimpijad. Karykatura: Čed Kroŭ
Palityka ž Alaksandra Łukašenki, što jašče kolki miesiacaŭ tamu ŭznačalvaŭ Nacyjanalny alimpijski kamitet, vyklikała abureńnie bolšaści spartyŭnych arhanizacyj i asacyjacyj. MAK «kulturu admaŭleńnia» padtrymaŭ, tamu tendarnuju zajavu ad Biełarusi «anulavaŭ» zahadzia.
I što, Hulniam na našych ekranach hamon?
Nie ŭsio tak adnaznačna. Sprava ŭ tym, što Alimpijada tolki vyhladaje prestyžna: rejtynh prahladaŭ turniru vielmi nizki. Ratujuć Hulni asobnyja vidy sportu kštałtu lohkaj atletyki dy finały ŭ kamandnych hulniach — baskietbole i valejbole, da prykładu. Usio astatniaje navat fonam prahladajecca aŭdytoryjaj tak sabie: na 30 adsotkaŭ hodnaha kantentu, jak kažuć televizijščyki, prypadaje 70 adsotkaŭ prachadnoha. I heta cudoŭna razumiejuć usie: MAK, viaščalniki, sponsary…
Alimpijada — heta nie stolki kamiercyjny, kolki sacyjalna-palityčny prajekt. Kałaž: Maja Łatrop / Kłaryjon
Pry hetym vydatki na pakaz luboj Alimpijady prosta kaśmičnyja.
Naprykład, kitajskaja kampanija CCTV vydatkavała 465 młn jeŭra na pakaz čatyroch alimpijad, z 2014 pa 2020 hod. Amierykancy z NBC achviaravali 5,49 młrd jeŭra na nabyćcio alimpijskich pravoŭ z 2022 pa 2032 hod. Tady jak MAK sumarna zarabiŭ 4,5 młrd dalaraŭ za prodaž miedyjapravoŭ na Hulni-2018 i 2020.
Takim čynam vidavočna, što nabyćcio dazvołu na pakaz Alimpijady — heta nie kamiercyjny, a bolš sacyjalny prajekt. I vyklučna za košt sponsaraŭ ci rekłamnych prybytkaŭ ceny na miedyjapravy nie pakryć. Tamu tak ci inakš dziaržava ŭ luboj kropcy śvietu prymaje ŭdzieł i va ŭhodzie z MAK, i ŭ raspaŭsiudžvańni kantentu niepasredna padčas spabornictvaŭ. I hublać rynak zbytu, navat pa palityčnych pryčynach, nichto z kiraŭnictva alimpijskaha ruchu nie zachoča — zanadta ŭžo vialikija hrošy stajać na konie.
To-bok MAK moža pajści na sastupki?
Heta jak minimum. Farmuloŭka pra zabaronu zanadta ŭžo varyjatyŭnaja. Prypynieńnie tendaru na prodaž pravoŭ pad terytoryi Rasii i Biełarusi nie aznačaje admovy, zabarony ci poŭnaha vyklučeńnia rehijona sa śpisu spažyŭcoŭ kantentu. Tak, ciapier zacikaŭlenyja asoby pakul nie zdolejuć zadavolić popyt. Adnak što pieraškadžaje hetaje abmiežavańnie źniać, skažam, praź miesiac-dva?
Kampanii, jakija raniej vystupali viaščalnikami ŭ hetych krainach, MAK daŭno znajomyja. Techničnyja patrabavańni vykonvali nie raz, jak uzimku, tak i letam. Dziaržaŭnyja harantyi pa apłacie taksama naŭrad ci vyklikajuć pytańni — zastaniecca tolki prapracavać detali rublova-valutnych kanviertacyj va ŭmovach sankcyj.
Na što heta vy namiakajecie?
Kampanija, jakaja nabyvaje ekskluziŭnyja pravy na pakaz taho ci inšaha spabornictva, moža adnačasova i abmierkavać pieraprodaž kantentu (całkam albo častki) treciamu boku. A toj, u svaju čarhu, taksama zdolny padoŭžyć łancuh — varta tolki ŭmovy ŭzhadnić. Adpaviedna, lubaja kraina lohka vystupić pasrednikam miž MAK i «zabaronienymi terytoryjami», kab reputacyja mižnarodnaha kamitetu nie paciarpieła.
Jość varyjanty i bolš składanyja. Kštałtu stvareńnia ci rehistracyi OTT-płatformy dy pieranosu kantentu tudy — «Biełaruś 5 Internet» užo rušyć u hetym kirunku. Prykłady «Miehaho», «Jeŭrasportu» ci «Sietanty» dazvalajuć zrazumieć, jak heta pracuje. Z raźvićciom sieciva dy šyrokim vybaram devajsaŭ svaich karystalnikaŭ alimpijski kantent nie tolki nie zhubić, ale i pryraście. Tym bolš, što tut taksama možna pracavać «u składčynu»: zamiežnych partnioraŭ paprasić pravy nabyć, a dalej uvajści ŭ dolu — jak pa viaščańni, tak i pa padziele finansavaha ciažaru.
A kali MAK dy luby pieraprodaž pravoŭ biełarusam zabaronić?
Tady my ŭsie zhadajem 2002 hod — i historyju pakazu futbolnaha pieršynstva śvietu. Tady biełaruskaje TB nie nabyvała pravy, bo raźličvała «pa-bracku» atrymać ich u padarunak ad rasijskich kaleh. Adnak uładalnik pravoŭ na rehijon, kampanija «Kirchmiedyja», takuju apieracyju zabaraniła.
Za tydzień, što zastavaŭsia da startu pieršynstva, kampramisu nie znajšłosia — i ajčynny viaščalnik pajšoŭ na złačynstva. «Karcinku» naŭprost krali z «NTV-plus» dy zamazvali łahatyp. Jak kažuć, rašeńnie prymałasia na ŭzroŭni kiraŭnika BT Jahora Rybakova, za što funkcyjaniera navat paśla chvalili na samym vysokim ŭzroŭni.
Praŭda, na nastupny dzień «NTV+» pačało pahražać biełarusam sudovymi iskami — i łavačku daviałosia prykryć dy nabyvać pravy aficyjna.
Adsutnaść tranślacyj futbolnaha pieršynstva śvietu vyklikała narodnyja pratesty. Fota: pressball.by
Ale ciapier, kali palityka «časam nie da zakonaŭ» pravodzicca dziaržavaj navat na aficyjalnym uzroŭni, kaho spužaje mižnarodny sud? Tym bolš, što praŭładnaja reakcyja na zabaronu z boku MAK pryblizna takoj i była: «Tyja tranślacyi, za jakija raniej davodziłasia płacić sotni tysiač i miljony jeŭradalaraŭ, ciapier buduć zabirać biaspłatna dy tranślavać na RB. A što jany zrobiać BT? Vyklučać z sajuza jeŭrapiejskich viaščalnikaŭ? Dyk užo!»
