«Raniej dzieci da takich instruktažaŭ, dy i my, stavilisia spakojna. Słuchali i, kali što jakoje, zadavali pytańni, — raskazvaje nastaŭnica ź Minska Śviatłana Mikałajeŭna. — Zvyčajna havorym pra toje, jak pravilna karystacca elektrapryborami, jak pierachodzić darohu, jak pavodzić siabie, kali zastaŭsia doma adzin, jak abychodzicca z chatnimi žyviołami, jak źbierahčy siabie ad zimovych traŭmaŭ…
Karaciej, standartnyja rečy, jakija prahavorvajem dzieciam z hoda ŭ hod. Ale kali ja ŭbačyła instruktaž, jaki pavinna prapracavać ź dziećmi pierad zimovymi kanikułami, miakka kažučy, ačmureła».
Akazvajecca, ciapier nastaŭnikaŭ abaviazali raskazvać dzieciam i pra narodnyja artykuły, pa jakich ciapier čaściej za ŭsio sudziać aryštavanych pa palityčnych matyvach. Pra toje, što ź imi budzie, kali jany prymuć udzieł u niesankcyjanavanych masavych mierapryjemstvach. Što budzie ź ich baćkami, jakija ich nibyta mohuć vadzić z saboj na palityčnyja mierapryjemstvy.
«Viedajecie, my vielmi doŭha naładžvali kantakt z baćkami paśla vybaraŭ-2020. Ja, jak piedahoh, abiacała nie «hruzić» dziaciej palitykaj. Ale pa fakcie atrymlivajecca, što my ž svaich dziaciej u škole pavinny zapałochvać, — kaža Śviatłana Mikałajeŭna. — Instrukcyja takaja, jak byccam my zekaŭ vychoŭvajem. Bolš za toje, źvierchu da nas danosiać, što my abaviazany heta ŭsio vielmi žorstka dzieciam prahavaryć. Bo ŭ vypadku čaho, adkazvać budzie piedahoh.
Jakoje pakaleńnie my vychavajem, zapałochvajučy dziaciej sa školnaj łavy? Nas abaviazvajuć kazać dzieciam navat toje, što kali jany viedajuć, što baćki robiać niešta błahoje (havorka pra bieł-čyrvona-biełyja ściahi, padpiski na telehram-čaty), adrazu paviedamlać pra heta nastaŭniku. Kab toj užo paviedamiŭ kudy treba.
Jak dumajecie, što rabiłasia ŭ kłasie, kali ja vielmi vybiralna pačała začytvać dzieciam hety instruktaž? Jany ž u 8-m kłasie, vydatna ŭsio razumiejuć! Viadoma, stali aburacca, vinavacić mianie ŭ tym, što ja pramyvaju im mazhi, nastrojvaju suprać svaich ža baćkoŭ.
Pierad Novym hodam ja chaču pavinšavać svaich dziaciej sa śviatami, pažadać im ščaślivych kanikuł. A ŭ vyniku pryjšłosia apraŭdvacca hetymi durnymi frazami «nu, vy ž usio razumiejecie» i iści dadomu ŭ ślazach».
My pahavaryli ź piedahohami i ź inšych navučalnych ustanoŭ. I tyja nam paćvierdzili: padobny instruktaž piedahohaŭ ciapier sapraŭdy abaviazvajuć pravodzić paŭsiudna.
Dzieciam padrabiazna raspaviadajuć i pra kryminalnyja artykuły 293 «Masavyja biesparadki» i 342 «Arhanizacyja i padrychtoŭka dziejańniaŭ, jakija hruba parušajuć hramadski paradak, albo aktyŭny ŭdzieł u ich». A taksama pra artykuły KaAP 19.4 «Uciahvańnie niepaŭnaletniaha ŭ antyhramadskija pavodziny» i pra 24.24 «Parušeńnie paradku arhanizacyi abo praviadzieńnia masavych mierapryjemstvaŭ».
«U toj ža čas na zaniatkach u apošnija pierad kanikułami tydni ŭ lepšym vypadku prysutničała pałova kłasa, — uzdychaje nastaŭnica. — Usie chvarejuć. Chto na karanavirus, chto na hryp. Ciapier užo naohuł nie raźbiarešsia, bo admianili amal usie supraćepidemičnyja miery.
Na kanikułach tradycyjna, mabyć, vyrašyli dabić usich astatnich dziaciej i ich baćkoŭ. Bo u płanach u nas znoŭku łahiery, pachody ŭ muziei i ŭ kino. Lepiej by pakłapacilisia pra zdaroŭje dziaciej i ich baćkoŭ, čym pra toje, kaho i za što chutčej pasadzić u turmu. Niama bolš maich sił».
Baćki: «Było adčuvańnie, što ja na prafiłaktyčnaj hutarcy ŭ milicyi»
Baćki taksama niezadavolenyja. Kažuć, što pra artykuły nastaŭniki raskazvajuć navat na baćkoŭskich schodach.
«Pierad kanikułami ŭ nas prajšoŭ baćkoŭski schod. Było adčuvańnie, što ja na prafiłaktyčnaj hutarcy ŭ milicyi. Čamuści piedahoh mnie, darosłaj, prabačcie, ciotcy, raskazvaje, što sa mnoj budzie, kali ŭ mianie doma bieł-čyrvona-bieły ściah znojduć, i ŭsio ŭ hetym styli. Škoła pieratvaryłasia ŭ papraŭčuju kałoniju, i addavać tudy dziaciej usio strašniej», — havoryć Nadzieja z Oršy.
U ruki da nas trapiŭ pratakoł baćkoŭskaha schodu z himnazii №5 u Hrodnie. Pabačyć jaho možna ŭžo nie ŭ adnym telehram-čacie.
Razam sa standartnym instruktažam u im my znajšli tyja samyja narodnyja artykuły, jakimi ŭ škołach ciapier zapałochvajuć dziaciej i baćkoŭ.
My pašukali i prahramy školnych łahieraŭ na kanikułach. U adkrytym dostupie znajšli, da prykładu, «Płan vychavaŭčaj raboty ŭ pieryjad zimovych kanikuł» minskaj škoły №219.
Hledziačy na jaho, stanovicca vidavočnym, što tak zvanamu «patryjatyčnamu vychavańniu» ŭ škołach ciapier sapraŭdy stali nadavać značna bolš uvahi.
I kali hulni i majstar-kłasy pa navahodnich vyrabach nikoha nie napružvajuć, to zapłanavanyja hutarki na temu «Sučasnyja vykliki biaśpieki Respubliki Biełaruś» i «Niaviedańnie zakona nie vyzvalaje ad adkaznaści» ŭ sučasnych realijach mnohich baćkoŭ i piedahohaŭ taksama naściarožvajuć.
