Biełaja sinica. Fota Andreja Šeŭčyka
Mienavita za jaje kandydaturu prahałasavali siabry Achovy ptušak Baćkaŭščyny. Jana źmianiła lelaka — ptušku 2021 hoda, paviedamlaje sajt ptushki.org.
Da hetaha sinica pieramahła ŭ «ptušynych prajmieryz» — anłajn-hałasavańni, u jakim moh udzielničać luby čałaviek. Tak jana stała adnoj z troch kandydatak na zvańnie ptuški hoda, astatnimi byli skapa i zvyčajnaja turkaŭka.
U lutym padčas štohadovaha źjezdu APB pradstaŭniki hrup padtrymki kožnaj ptuški-kandydata praviali ahitacyjnyja vystupy, pakazali prezientacyi pra svaich abrańnic i pryviali arhumientacyju, kab pierakanać siabraŭ APB prahałasavać mienavita za «svaju» ptušku.
Paśla źjezdu ŭsim siabram arhanizacyi byli razasłanyja biuleteni ź piačatkaj, jakija jany zapaŭniali i adsyłali nazad. Farmat «paštovaha» hałasavańnia byŭ vykarystany ŭpieršyniu. «Jaŭka» vybarščykaŭ paradavała — prahałasavali 643 čałavieki. Biełaja sinica pieramahła ź vialikim adryvam.
Što ž heta za ptuška? 10 faktaŭ pra jaje.
- Biełaja sinica maje jašče adnu nazvu — kniaziok, sapraŭdny kniaziok siarod sinic! Heta adzin ź siami vidaŭ sinicavych u Biełarusi.
- Vid uklučany ŭ Čyrvonuju knihu Biełarusi jašče ź pieršaha vydańnia. Kolkaść u Biełarusi apošni raz aceńvałasia ŭ 2015 hodzie ŭsiaho ŭ 500-800 par.
- Ptuška mienšaja za vierabjoŭ: vaha da 16 h, razmach kryłaŭ da 21 sm. U kładcy da 11 jajek. Dva tydni ptuški ich nasiedžvajuć i stolki ž vykormlivajuć ptušaniat.
- Hniazdujecca ŭ Biełarusi i Ukrainie tolki na Paleśsi i navat uzimku nie pakidaje jaho. Ptuški kancentrujucca vakoł Prypiaci i na jaje prytokach. Tut biełaja sinica ŭtvaraje izalavanuju papulacyju. Asnoŭny ž areał raściahnuŭsia pałasoj ad Maskvy da Japonskaha mora.
- Dla hniezdavańnia ptušcy patrebnyja dubrovy, čornaalešniki i staryja vierbałozy, jakija ŭviesnu zalivajucca vadoj padčas pavodki. Tamu mienavita vakoł Prypiaci ptuški i žyvuć, i nidzie bolej na zachad, poŭnač ci poŭdzień.
- Pry ŭtvareńni pary samiec robić admysłovy rytuał — kormić samačku.
- U krasaviku, kali ŭ biełaj sinicy pačynajecca hniezdavy siezon, jaje lohka zaŭvažyć: samiec vielmi aktyŭna śpiavaje na svaim učastku. A voś padčas vykormlivańnia ptušaniat biełyja sinicy pavodziacca jak partyzany — chavajucca.
- Hniazdo robić, jak i inšyja sinicavyja, u duple, viadomyja vypadki hniezdavańnia ŭ ščylinach damoŭ. Nie curajecca ludziej i časta sielicca ŭ nasielenych punktach. Z zadavalnieńniem zajmaje siničniki — štučnyja duplanki. Hniozdy časta robić nizka, časam usiaho na paŭmietra ad ziamli!
- Uzimku jaje možna ŭbačyć u hustych zaraśnikach tryśniahu ŭ pojmach rek. Jana rasščaplaje mocnaj dziubaj ćviordyja ściobły tryśniahu i parasonavych raślin, adšukvajučy schavanych tam ličynak. Uzimku moža jeści i nasieńnie.
- Biełaja sinica — adzin z samych papularnych vidaŭ biełaruskich ptušak za miažoj, šmat turystaŭ pryjazdžaje da nas na Paleśsie, kab pabačyć mienavita jaje.
