U kancy listapada Biełaruskaja pravasłaŭnaja carkva źmianiła pres-sakratara. Sierhij Lepin, jaki zajmaŭ pasadu na praciahu 10 hadoŭ, syšoŭ u adstaŭku.
Niezadoŭha da hetaha Lepin ščyra vykazaŭsia nakont źniščeńnia miemaryjała pamiaci Ramana Bandarenki. Heta nie spadabałasia Alaksandru Łukašenku, jaki publična raskrytyvaŭ Lepina, paśla hetaha śviatarom zaniałasia Hienieralnaja prakuratura.
Na miesca Lepina pryjšoŭ 54-hadovy ijeramanach Afanasij. Da postryhu, jaki jon ździejśniŭ u minułym hodzie, mieŭ imia Hieorhij Sakałoŭ. «Naša Niva» ŭziała ŭ ajca Afanasija pieršaje intervju. Usia razmova całkam prachodziła na biełaruskaj movie.
Ijeramanach Afanasij. Fota Minskaj duchoŭnaj sieminaryi
«Naša Niva»: Pra vas nichto ničoha pakul nie viedaje, raskažycie, adkul vy rodam?
Afanasij (Sakałoŭ): U kožnaha čałavieka ŭ pašparcie jość miesca jahonaha naradžeńnia, ale časta byvaje tak, što baćki kudyści pierajazdžajuć i dziacinstva, i staleńnie adbyvajecca ŭ zusim inšym miescy. Tak było i sa mnoj. Miescam majho naradžeńnia źjaŭlajecca Karmianski rajon Homielskaj vobłaści, ale majo dziacinstva i junactva prajšło ŭžo na Mahiloŭščynie, u Słaŭharadskim rajonie.
«NN»: Chto vy z adukacyi?
AS: Adukacyja ŭ mianie piedahahičnaja, ja skončyŭ BDPU fakultet biełaruskaj fiłałohii ŭ 1994 hodzie.
«NN»: Jak atrymałasia, što ŭniviersitet i Duchoŭnuju sieminaryju vy skončyli ŭ adzin hod?
AS: Univiersitet ja skančvaŭ zavočna, budučy ŭžo studentam sieminaryi. U Žyrovickuju sieminaryju ja pastupiŭ u 1989 hodzie, što tyčycca śvieckaj adukacyi, to ŭ mianie byŭ pierapynak. Atrymałasia, što vielmi doŭha vučyŭsia.
Tym nie mienš u pieduniviersitecie zaśpieŭ vielmi darahich mnie ludziej, takich jak prafiesara Fiodara Jankoŭskaha, Michasia Jaŭnieviča, Alenu Jurevič, Evielinu Blinavu i inšych. Heta ŭsio staraja, u dobrym značeńni hetaha słova, škoła. Va ŭniviersitecie vypusk byŭ u lutym, a ŭ sieminaryi ŭ červieni 1994 hoda.
«NN»: Kim vy pracavali da taho, jak stali śviatarom?
AS: Byŭ nastaŭnikam u viaskovych škołach na Słaŭharadčynie. U asnoŭnym vykładaŭ biełaruskuju movu, ale davodziłasia i ruskuju. Zdaryŭsia Čarnobyl, było ciažka z nastaŭnikami ŭ viaskovych škołach u takich zabrudžanych rajonach, jak Karmianski, Słaŭharadski, Čerykaŭski, Krasnapolski. My staralisia nie admaŭlać, kali administracyja škoł prasiła: choć i nie śpiecyjalist, ale lepš, čym ničoha.
«NN»: Kali vy stali vykładać u sieminaryi?
AS: Adrazu jak skončyŭ, to atrymaŭ pryznačeńnie ŭ sieminaryju — ad vieraśnia 1994 hoda. Chacia nasamreč ad 1990 hoda ŭžo supracoŭničaŭ. Tady ludziej nie asabliva chapała, niechta mianiaŭsia, chtości nie zatrymlivaŭsia, byli pieryjady, kali treba było, choć kamuści vykładać i biełaruskuju movu, i ruskuju, i stylistyku, i inšyja śpieckursy.
Tak što ja pieryjadami tam pracavaŭ ad 1990-ha hoda, choć i nie byŭ kłasičnym vykładčykam, a, chutčej, lektaram (časovym zaprošanym čałaviekam, jaki pravodziŭ zaniatki). Ad 1994 da 2005 hoda ja vykładaŭ pastajanna i ŭ sieminaryi, i ŭ Akademii. U Akademii jašče i vučyŭsia sam. Ad 2005 da 2013 byŭ vyklučna tolki na prychodzie ŭ Lasnoj Słaŭharadskaha rajona (pasielišča, dzie padčas Paŭnočnaj vajny ŭ 1708 hodzie adbyłasia słavutaja bitva miž Ruskim carstvam i Šviecyjaj — «NN»). Ad 2013 — asnoŭnaje miesca ŭ prychodzie, ale razy dva na miesiac pryjazdžaŭ u Žyrovičy dla vykładańnia.
«NN»: Čamu ŭ svoj čas syšli ź sieminaryi? Pa pryčynie zdaroŭja, kažuć?
AS: U mianie i tady było nie nadta mocnaje zdaroŭje, i ciapier, ale hrech skardzicca, bo surjoznych prablem nie maju. Druhi momant: choć ja i ź vialikaj siamji, ale mienavita ja ŭ asnoŭnym dahladaŭ baćkoŭ, kali jany stali stareńkimi. Mama adyšła letaś, na 92-m hodzie žyćcia. Kali ja žyŭ u Žyrovičach, to vielmi časta jeździŭ na Słaŭharadčynu, praviedvaŭ.
Uładyka Safronij (Juščuk), prymajučy mianie, prapanoŭvaŭ mnie i Mahiloŭ, i Kafiedralny sabor, ale ja paprasiŭ viaskovy prychod. Tady jašče i tata byŭ žyvy, i mama. Treba było im dapamahać, dahladać, pachavać, kab usio było prystojna, pa-božamu, pa-čałaviečy. Kab baćki nie byli kinutyja.
U mianie ŭ apošni hod vielmi šmat pryznačeńniaŭ: i namieśnik Redakcyjnaj kamisii Minskaj ekzarchii, i prarektar Duchoŭnaj akademii pa vychavaŭčaj pracy.
«NN»: Tak, pryčym pryznačeńni pajšli, kali vy pryniali manaski postryh. Heta vypadkova ci nie?
AS: Nie vielmi. Što tyčycca majho manastva, to raskažu vam vielmi ščyra, jak usio było i čamu heta adbyłosia tak pozna. Ja nie byŭ u šlubie, manastva — heta toj šlach, jaki mieŭsia mnoj na ŭvazie ad samaha pačatku. Ale ŭsio ž manach u ideale pavinien žyć u manastyry. Kali ja staŭ vykładać u duchoŭnaj sieminaryi, to ŭ mianie pra heta byli razmovy ź mitrapalitam Fiłaretam. I jon kazaŭ, što, kaniečnie, treba, ale adna sprava žyć u manastyry, a inšaje — kali niamohłyja baćki, da ich treba jeździć.
Ja kažu pra heta ščyra: chtości razumieje, chtości — nie. Pakul baćki žyvyja, pakul jość takaja nieabchodnaść, nie treba śpiašacca. Kali vy ŭžo budziecie volnymi, to možna budzie pastryhčysia, tak mnie kazaŭ mitrapalit Fiłaret. Mitrapalit Pavieł taksama dobra viedaŭ pra hetuju situacyju.
«NN»: Ale vy da manastva siabie rychtavali ŭsio žyćcio?
AS: Kaniečnie, ź junačych hadoŭ.
«NN»: Vy ciapier nie źjaŭlajeciesia nastajacielem ni ŭ adnoj carkvie?
AS: Nie.
«NN»: Kažuć, što vašy pohlady blizkija da zachodnierusizmu, ci praŭda heta?
AS: (śmiajecca.) U mianie vielmi šyrokija pohlady. I zachodnierusizm ja taksama razumieju, ale heta, možna tak skazać, krajnija pohlady.
«NN»: Jak vam prapanavali stać pres-sakratarom BPC?
AS: Zvyčajna ŭ takich situacyjach pytajucca. Kali navat i nie vielmi choča, to byvaje, što kiraŭnik prymaje rašeńnie, tłumačačy, čamu heta patrebna. Ja navat nie viedaju, majo heta ci nie majo. Mnie asabista bližej vykładańnie, adukacyja.
U Akademii ja vučyŭsia razam z ajcom Sierhijem Lepinym. My sustrakalisia, kali byli takija kadravyja rašeńni, ja jaho prasiŭ ab dapamozie, i, spadziajusia, jaho dośvied dapamoža mnie.
