Byŭ apošni dzień taho i pieršy dzień henaha «deputackaha korpusu», jak z praźmiernaj pavahaj, ale šablonna nazyvajuć jaho aficyjnyja rupary. Hučyć, jasna, štučna i falšyva. Ale mnie treba było damahčysia ad haradziencaŭ bolš‑mienš uciamnych adkazaŭ: čym zapomniŭsia minuły narodny churał i ci vyklikaŭ choć niejkuju cikavaść?
Upierad, jak zadavać pytańni, treba samomu na ich adkazać. Majo ŭłasnaje praviła, pradyktavanaje dośviedam, pracaj. Kali sam nia zdolny ničoha peŭnaha adkazać, čaho tady čakać ad ludziej? Jakim tvaje pytańni mohuć być «pa barabanu», prynamsi ŭ dadzienuju chvilinu… Asabliva niaprosta, kali pytańnie tvajo čystaj vady rytaryčnaje. «Čym zapomniłasia pałata?» Dy ničym, jasna. Ale ŭdajecca pačuć i dosyć cikavyja adkazy, niestandartnyja. Voś ža maładzion adzin adkazaŭ sustrečnymi pytańniami: a jany nasamreč isnujuć? Jany sapraŭdnyja, ź niejkimi paŭnamoctvami? Ci moža ich źbirajuć jak masoŭku na inšych te‑be‑šoŭ, robiać zapis, kab potym ustavić u naviny? Prosta masoŭka ŭ hetym razie pastajannaja, kaža chłopiec. Z pačućciom humaru ŭ paradku ŭ moładzi. Praŭda, byŭ jon, zdajecca, z dredami, tak što palityčna nienadziejny element z uvahi na siońniašnija poststalinskija paradki.
Ja ŭžo kazaŭ, što pierš adrasuju svajo pytańnie sabie. Ciažka, ciažka mnie było ŭ hetym razie samomu adkazvać, ščyra pryznajusia. Ale raptam pa radyjo pačałasia reklamnaja paŭza i ja adčuŭ raptoŭnuju palohku… A zapomniŭsia naš minuły churał mnie, siabry maje, kvaternymi batalijami. Pravodzilisia jany, jasna, tolki dziela sacyjalnaj spraviadlivaści, u imia najvyšejšych ideałaŭ! Spačatku deputaty ŭparta zmahalisia ź niaścipłym i kryklivym słovam «elitny». Ich vielmi abražała, nervavała, aburała hučnaja reklama z nazallivym i hučnym słovazłučeńniem «elitnaja kvatera», dy jašče ŭ Miensku»! Pazycyjnyja bai ciahnulisia doŭha, pakul narešcie aktyvistam churału nie ŭdałosia narešcie zarezać idealahična niespraviadlivaje dla žycharoŭ chruščovak słova «elitnaja».
Adnak uvišnyja reklamščyki vynyrnuli jak huś z vady i praciahvali supraciŭ. Kvatera stała «ekskluzyŭnaj», «vyklučnaj», «šykoŭnaj»! Deputacki korpus znoŭku zakasaŭ rukavy. Zamiest šykoŭnaj kvatery ŭ Miensku stali vykrykvać u paŭzach prosta «vydatnuju», «cudoŭnuju», «miłuju», potym prosta «dobraŭparadkavanuju», paźniej jašče bolš budzionna — «z usimi vyhodami». Adnak aktyvisty nie zdavalisia, nie siadzieli skłaŭšy ruki, nie źbiralisia spačyvać na łaŭrach, spakoj im tolki śniŭsia. Jany adčuvali siabie sapraŭdnymi słuhami narodu i znakamita ŭśviedamlali niepryjaź žycharoŭ chruščovak da hučnych reklamnych słohanaŭ. Parazity‑reklamščyki prystasoŭvalisia: dychtoŭnaja kvatera, charošaja, pryhožaja, vaša lubimaja.
Narodny churał praciahvaŭ kipiacicca praz hetkuju idealahičnuju niaścipłaść. Ciapier reklamnyja teksty abaviazkova zaćviardžała deputackaja kamisija, stvoranaja admysłova. Kvatera z elektryčnaściu, vadapravodam i kanalizacyjaj, ci dobra budzie hučać, ci nejtralna? A moža lepiej kankretna skazać pra hazavuju plitu, pra ŭnitaz i vannu? Fe, unitaz budzie hučać nie pa‑reklamnamu zusim! Heta čamu ž? Nas praz kožnyja dziesiać chvilin na rodnych telekanałach hałavoj zasoŭvajuć jakraz u henuju pryładu, kab pachvalicca jakaja tam atabaryłasia hidota…
U niejki momant ja adčuŭ, što niby pačynaju pisać apaviadańnie, na jakoje svaim časam nie chapiła porachu. Zrešty, navošta proza, kali rečaisnaść robicca cikaviejšaj za knižki?
