Z majho dośviedu, najlepš niešta abmiarkoŭvajecca, kali hetaje niešta ź niečym paraŭnoŭvajecca…
Dyk voś paraŭnaŭcie prajekt Manifiesta ab niezaležnaści, prapanavanaha na Kanhres 21 śniežnia, z Aktam ab niezaležnaści, pryniatym na Usiebiełaruskim źjeździe 2000 hoda.
«Akt niezaležnaści Biełarusi,
pryniaty Usiebiełaruskim źjezdam 29 lipienia 2000 h. u Minsku.
My, delehaty Usiebiełaruskaha źjezda, paŭnamocnyja pradstaŭniki naroda Biełarusi, uśviedamlajučy adkaznaść za budučyniu krainy, napaminajučy, što Respublika Biełaruś źjaŭlajecca dziaržavaj-zasnavalnicaj Arhanizacyi Abjadnanych Nacyj, hruntujučysia na pryncypach i normach mižnarodnaha i nacyjanalnaha prava,
Zajaŭlajem:
Biełaruski narod maje tysiačahadovuju historyju svajoj dziaržaŭnaści: ad Połackaha kniastva, Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, Biełaruskaj Narodnaj Respubliki da sučasnaj Respubliki Biełaruś. Pryniataja Viarchoŭnym Savietam 27 lipienia 1990 hoda Dekłaracyja ab dziaržaŭnym suvierenitecie śćviardžaje jaho dziela hałoŭnaj mety svabodnaha raźvićcia i dabrabytu, hodnaha žyćcia kožnaha hramadzianina Biełarusi. Jana abviaščaje niezaležnaść krainy ŭ vonkavych dačynieńniach, viaršenstva, samastojnaść i paŭnatu dziaržaŭnaj ułady, dziejučaj na padstavie pravamocnych zakonaŭ. Lubyja dziejańni suprać suvierenitetu Biełarusi i nacyjanalnaj dziaržaŭnaści niedapuščalnyja i pavinny karacca jak najvialikšaje złačynstva.
Dziaržaŭny suvierenitet byŭ zamacavany ŭ Kanstytucyi, pryniataj 15 sakavika 1994 hoda. Pavodle jaje Biełaruś uvajšła ŭ śviet jak niejtralnaja, mirnaja, biaźjadziernaja dziaržava.
Niezaležnaść Biełarusi źjaŭlajecca nabytkam nie tolki siońniašniaha pakaleńnia, ale našych prodkaŭ i naležyć naščadkam. Suvierenitet krainy nie moža być abmiežavany abo skasavany praz rašeńni dziaržaŭnych asob i orhanaŭ, navat praz refierendum.
Siońnia niezaležnaść Biełarusi znachodzicca pad pahrozaj. Realnaj niebiaśpiekaj staŭ dahavor ab stvareńni tak zvanaj Sajuznaj dziaržavy z Rasijaj, padpisany 8 śniežnia 1999 hoda pradstaŭnikom biełaruskich ŭładaŭ, čyja lehitymnaść nie pryznajecca ŭ bolšaści krainaŭ śvietu. My - za dobryja, raŭnapraŭnyja i ŭzajemavyhadnyja adnosny z usimi krainam śvietu, asabliva z susiedziami: Rasijaj, Ukrainaj, Polščaj, Litvoj, Łatvijaj. Ale my nie žadajem stanavicca rehijonam inšaj dziaržavy. My nie dazvolim likvidavać našu niezaležnaść i abmiežavać naš suvierenitet, źniščyć našu krainu.
Niezaležnaść - heta naturalnaje prava ŭsiaho naroda, kožnaha hramadzianina. Tolki jana i tolki dziaržaŭny suvierenitet adkryvajuć šlach našaj krainie ŭ jeŭrapiejskuju i mižnarodnuju demakratyčnuju supolnaść.
My, delehaty Usiebiełaruskaha źjezda,
ŚVIEDČYM
Boham i historyjaj dadzienaje našamu narodu prava mieć svaju niezaležnuju dziaržavu ź jaje adviečnymi simvałami - bieła-čyrvona-biełym ściaham i hierbam Pahonia;
ABVIAŠČAJEM
niezaležnaść i dziaržaŭny suvierenitet nieadjemnaj kaštoŭnaściu biełaruskaha naroda;
PRYZNAJEM
nie majučym zakonnaj siły lubyja pahadnieńni i rašeńni, skiravanyja na skasavańnie albo abmiežavańnie suvierenitetu Biełarusi;
ZAKLIKAJEM
usich hramadzian Biełarusi i ŭsich suajčyńnikaŭ za miažoj zhurtavacca vakoł idej Akta niezaležnaści Biełarusi, baranić niezaležnaść Ajčyny;
parłamienty i ŭrady demakratyčnych dziaržaŭ, mižnarodnyja arhanizacyi i suśvietnuju hramadskaść zabiaśpiečyć harantyi suvierenitetu Respubliki Biełaruś.
Žyvie Biełaruś!»
Ciapier skažycie, kali łaska: što jość u «Manifieście ŭ abaronu niezaležnaści» takoha, čaho niama ŭ «Akcie niezaležnaści», pryniatym 14 hadoŭ tamu Usiebiełaruskim źjezdam?.. Choć akt utraja karaciejšy za manifiest. I praz heta, miž inšym, utraja bolej nasyčany nie tolki źmiestam, ale j enierhietykaj.
Niekali Blez Paskal pisaŭ (choć čamuści hetyja słovy najčaściej cytujuć ź lista Enhielsa da Marksa): «Vybačaj, što pišu doŭha, nie było času napisać karotka».
