Piśmieńnik žadaje, kab u novym hodzie słovy «Kaho lubiš? Lublu Biełaruś» stali dla nas devizam.
Nie bojciesia lubić Biełaruś
Darahija siabry!
U hetyja śviatočnyja dni, jak i letaś, ja najpierš dumaju pra tych, chto sustrakaje Novy hod u niavoli. Chaču, kab mianie pačuli Aleś Bialacki, Mikoła Statkievič i ŭsie, chto pakutuje za svaje pohlady.
Jak kazała adna dobraja biełaruskaja viadźmarka, što była majoj babulaj: zbaŭ Boža vas dy i ŭsich nas ad pustoha kołasa, ad redkaha vołasa, ad charču niazvyčnaha, ad hołasu zyčnaha, ad niadobrych vačej i pahanych račej. Da chutkaj sustrečy na voli!
U minułym hodzie ja šmat vandravaŭ pa Biełarusi: byŭ u Prydźvińni i na Niomanie, płyŭ ź siabrami pa Prypiaci i Sožu.
Dušu hrejuć uspaminy pra našy niepaŭtornyja, pa-biełarusku strymanyja krajavidy ź ichniaj zaŭsiodnaj prychavanaju tajamnicaju. Natchniajuć zhadki pra sustrečy z maimi čytačami i zusim nieznajomymi mudrymi j śvietłymi ludźmi.
Ale pamiatajecca i inšaje.
Nie mahu zabyć piacikłaśnikaŭ ź nievialikaha biełaruskaha haradka, jakija amal nie razumieli biełaruskaje movy, i takich samych razhublenych vučniaŭ staličnaje škoły.
Pryhadvajucca maładyja supracoŭnicy najcikaviejšaha paleskaha muzieja, dla jakich — ź ichnimi žabrackimi zarobkami – prablema nie tolki źjeździć kudyści na adpačynak, ale navat vybracca ŭ Miensk na vystavu.
Znoŭ i znoŭ uspaminajucca dziŭnyja manumienty, sustretyja na čysta padmiecienych vulicach našych haradoŭ i miastečak – to damam z sabačkami, to hurku…
Ja nie maju ničoha suprać salonaha huročka na navahodnim stale i časam mahu zahledziecca na pryhažuniu z bałonkaj. Ale ž
Biełaruś — heta nie kraina hurkoŭ i damaŭ z sabačkami.
Dla mianie Biełaruś zdavion była krainaju mužnych i talenavitych ludziej. Jany zbudavali dzivosnyja chramy, zamki i pałacy, što uvajšli ŭ Suśvietny śpis kulturnaj spadčyny. Jany šeść stahodździaŭ nazad adstajali našu ziamlu ad zachopnikaŭ z zachadu pad Hrunvaldam i 500 hadoŭ tamu raźbili pad Voršaj zachopnikaŭ z uschodu. Jany nie raz, baroniačy svaju nacyjanalnuju hodnaść i šmatviakovuju prynaležnaść da Jeŭropy, paŭstavali suprać Rasiejskaj impieryi.
Ale dzie pomniki hierojam tych padziejaŭ?
Čamu Navahradak tak i nie dačakaŭsia bronzavaha Mindoŭha, jak Viciebsk nie dačakaŭsia Alhierda? U jakim kabiniecie pachavanaja ideja stvareńnia pomnika vialikamu kniaziu Vitaŭtu? Čamu ŭ Miensku nie źjaviŭsia pomnik našamu nacyjanalnamu hieroju Kastusiu Kalinoŭskamu?
Zatoje Rahačoŭ zamiest čakanaha valnalubca Hiervasija Vylivachi, stvoranaha hienijem Uładzimiera Karatkieviča, azdobiŭsia čatyrochmietrovym manumientam, što ŭviekaviečyŭ tamtejšuju zhuščonku.
Miž tym sučasnaja navuka śćviardžaje, što čym hłybiej suviaź sa svajoj kulturaj tym macniej i duchoŭnyja siły nacyi, i fizičny imunitet kožnaha čałavieka.
Zabudziem historyju – staniem biaspamiatnymi, nie zdolnymi adroźnić siabra ad niadobrazyčliŭca. Zabudziem movu – staniem niamymi.
U 2013-m my adznačali 150-hodździe našaha vyzvolnaha paŭstańnia.
Vy pamiatajecie parol kalinoŭcaŭ?
Kaho lubiš?
Lublu Biełaruś!
Chaču pažadać usim nam, kab u novym hodzie hetyja słovy zrabilisia našym devizam.
Kab my lubili svaju krainu, zachoŭvajučy ŭ svaich siemjach movu prodkaŭ. Kab adznačali svaje, a nie čužyja histaryčnyja śviaty.Kab hladzieli na śviet biełaruskimi vačyma i nie bajalisia baranić svajo — i staradaŭniuju kamianicu — ad buldoziera, i sumlenna zarobleny rubiel – ad novych paboraŭ.
Tolki tady my ŭsie razam zrobim krok krok nasustrač toj Biełarusi, jakaja pakul prychodzić da nas u tolki ŭ mrojach i snach.
Nie bojciesia! Nie bojciesia lubić Biełaruś!
Z Novym hodam!
Uładzimir Arłoŭ
