Здымак ілюстрацыйны. Фота: yandex.by
«Тое, што турагенты падарожнічаюць заўсёды бясплатна, — міф»
З медыкаў — у турагенты. Антаніна:
«У дзяцінстве я не расставалася з кнігамі аб падарожжах. Колькі сябе памятаю, марыла пра далёкія краіны, стаць сцюардэсай, археолагам або даследчыкам Сусветнага акіяна.
Тады інтэрнэту не было, адзінае акно ў свет — тэлевізар. Я заліпала на перадачах «Клуб падарожнікаў», «Падводная адысея каманды Кусто».
Антаніна Пліска. Фота з асабістага архіва гераіні
Але ў выніку адукацыю чамусьці атрымала не турыстычную, а медыка-біялагічную. У цэлым медыцына была не маім выбарам: так захацела мая мама, а я ў школе яшчэ дрэнна ўяўляла, якую прафесію хачу абраць.
Я скончыла медыцынскі каледж, затым МДЭУ імя Сахарава. І амаль 8 гадоў прапрацавала ў медыцыне: медсястра, акушэрка, асістэнтка стаматолага.
Гэта была стабільная праца. У стацыянары мне нават падабалася, была адной з найлепшых супрацоўніц, але засмучаў заробак — хацелася шмат падарожнічаць, а атрымлівалася ўсяго толькі адзін раз на год.
Акрамя таго, калі засвойвала працоўныя алгарытмы, мне рабілася сумна: не было руху і цікавых задач. Вялікага росту я там таксама не бачыла.
Спрабавала працаваць у фармацэўтычнай кампаніі. Там нядрэнна плацілі, але я хутка збегла — настолькі мне было нецікава і сумна, што ніякія грошы не маглі гэта кампенсаваць.
Магчыма, я так бы і працавала ў медыцыне. Аднак 12 гадоў таму паездка ў Паўднёва-Усходнюю Азію цалкам перавярнула свядомасць. Нездарма туды адпраўляюцца ў пошуках сябе.
Вось тады мяне і захапіла думка: пара мяняць сваё жыццё — маё месца ў турызме! Я ж увесь час толькі і гавару пра падарожжы. Кожны адпачынак складаю цікавы маршрут і самастойна бранірую авіябілеты, гатэлі, уваходныя квіткі на славутасці.
Такім чынам мы з мужам аб'ездзілі Тайланд, Камбоджу, Малайзію, Сінгапур, Непал і іншыя краіны. Да мяне сталі звяртацца знаёмыя па параду, куды паехаць, які гатэль выбраць. І я ў выніку вырашыла паспрабаваць сябе ў гэтай сферы. А муж падтрымаў, за што яму вялікі дзякуй!
Без вопыту і профільнай адукацыі турфірмы не гарэлі жаданнем браць на працу. За маімі плячыма былі толькі ўпэўненасць у сабе і асабістыя падарожжы. І, нарэшце, лёд крануўся! Пасля мноства рэзюмэ без адказу мяне ўзялі ў невялікае турагенцтва.
Дырэктарку скарылі не мае навыкі складання маршрутаў і не мая харызма. Проста ніхто не хацеў там працаваць. Характар у кіраўніцы быў настолькі суровы, што супрацоўнікі часам не вытрымлівалі нават дня. Але мой энтузіязм зашкальваў, і ўжо ў першыя месяцы працы я забраніравала шмат тураў.
Мне не хапала ведаў — суткамі глядзела вэбінары тураператараў, бясконца чытала апісанні гатэляў, водгукі і слухала калегаў. Было вельмі цяжка: вялізная плынь інфармацыі, адказнасць перад турыстамі і дзікі прэсінг дырэктаркі. Нягледзячы на мае вынікі, добра плаціць яна не хацела, аргументуючы тым, што я пачатковец.
Тады мой заробак у эквіваленце складаў каля 200 даляраў. Дапамагала ўстаноўка: набяруся вопыту і перайду ў іншую фірму. І калектыў — дзяўчаты там працавалі неверагодныя, да гэтага часу з многімі маем зносіны.
Праз тры гады пайшла ў буйную кампанію. І гэта быў зусім іншы ўзровень працы і каласальны вопыт. Менавіта там мне задалі высокую планку працы ў турызме. Цяпер я ў кампаніі 360 Travel, тут мне вельмі камфортна і цікава — гэта траплянне проста ў сэрца. Я не перастаю здзіўляцца, наколькі супадае ў нас з кіраўніцтвам уяўленне пра гатэлі і курорты, бачанне працы з турыстамі, светапогляд і мэты.
Па заробках у турызме складана даць адзіную лічбу, усё залежыць ад канкрэтнай сітуацыі: вопыту, наяўнасці пастаянных кліентаў, сезону, умоў працы і г. д. У сярэднім добры спецыяліст з вопытам можа зарабляць у эквіваленце ад 500 да 2000 даляраў.
І адразу развею міф, што турагенты заўсёды і ўсюды лётаюць бясплатна. Гэта далёка не так. Так, у нас ёсць рэкламныя туры, якія аплачваюць працадаўцы (звычайна гэта адна паездка ў год) або прэзентуюць тураператары. Ёсць рэкламныя туры па цане авіябілетаў, дзе пражыванне, харчаванне і экскурсіі ўжо ідуць бясплатна, але там таксама трэба працаваць. Бо рэкламны тур — гэта агляд мноства гатэляў нон стоп + экскурсіі, каб лепш пазнаць краіну. Добра, калі будзе хаця б адзін дзень для адпачынку.
Таксама ў турагентаў бываюць невялікія бонусы, якія можна спісаць на паездкі. Але мы не падарожнічаем бясплатна, і часта адпачынак абыходзіцца не нашмат танней, чым турыстам. Нават калі працоўная паездка аплачаная бонусамі: бо гэтыя бонусы мы зарабілі сваёй працай і ляцім зноў працаваць.
Плюсы працы турагентаў:
- Праца творчая і цікавая, адсутнасць манатоннасці і руціны. Не выходзячы з офіса, проста падбіраючы туры і складаючы маршруты турыстам, я магу віртуальна пабываць у Тайландзе, Іспаніі, на Мальдывах або Сейшэлах.
- Насычанае падзеямі актыўнае жыццё: камандзіроўкі, пастаяннае навучанне і наведванне розных цікавых выстаў і семінараў. Для турагентаў гатэлі і тураператары арганізоўваюць Road Show у найлепшых рэстаранах горада з шоу і розыгрышам падарункаў, самыя жаданыя — гэта бясплатнае жыццё ў гатэлях або паездка ў рэкламны тур.
- Зносіны з рознабаковымі людзьмі і замежнымі партнёрамі, новыя знаёмствы з усяго свету. Напрыклад, на Мальдывах удзельнічала ў вельмі цікавых вячэрах з генеральнымі менеджарамі гатэляў родам з Францыі, Германіі, Інданезіі. Мы абмяркоўвалі не толькі працоўныя пытанні, але і асаблівасці культуры ды жыцця, дзяліліся асабістым вопытам.
- Магчымасць працаваць анлайн — асноўная частка працы можа быць выканана ў любым месцы, галоўнае, каб быў доступ да інтэрнэту.
- Удзячнасць турыстаў — гэта невымоўныя эмоцыі, калі яны шчаслівыя і пішуць проста з адпачынку, які круты гатэль, курорт або пляж мы падабралі, як ім добра, як споўніліся іх мары, напрыклад, пакарміць жырафаў або праехацца на самым доўгім зіплайне. У такія моманты радуюся, што датычная, і адчуваю сябе чараўніцай.
Самы вялікі і галоўны плюс — я стала шмат падарожнічаць. Гэта як асабістыя паездкі, так і працоўныя. Толькі за гэты год пабывала ў Катары, Емене, Турцыі, Егіпце, двойчы ў ААЭ і зусім хутка еду са сваёй сям'ёй адзначаць Новы год у Аўстрыі.
Мінусы працы турагентам:
- Высокая адчувальнасць турыстычнай сферы да палітычных і сацыяльных падзей.
- Частыя стрэсавыя сітуацыі: турысты спазніліся на рэйс, овербукінг, праблемы з гатэлем або трансферам, пераносы і адмены рэйсаў і г. д. Форс-мажор у турызме рэч даволі частая — нестандартныя сітуацыі здараюцца з кожным. Іх трэба хутка і эфектыўна вырашаць.
- Часам даводзіцца слухаць непрыемныя рэчы, у якіх абвінавачваюць менавіта турагента, нават калі вінаваты гатэль, тураператар або авіякампанія.
- Велізарная адказнасць і неабходнасць заўсёды быць на сувязі 24/7 — на світанку ці ўначы могуць патэлефанаваць турысты з праблемай, якую трэба экстранна вырашаць, нават калі ў вас дзень нараджэння ці вы знаходзіцеся на краі свету. Усё гэта прыводзіць да перанапружання і эмацыйнага выгарання. Да таго ж з-за такога графіка і ўцягнутасці ў працу часта церпяць асабістыя адносіны.
У цэлым турызм не для слабакоў, надоўга тут затрымліваюцца толькі фанаты сваёй справы. І яны не прамяняюць яе ні на што. Гэта як хвароба, якая не лечыцца, хіба што чарговым білетам на самалёт.
Па медыцыне не сумую, але і не шкадую пра гады, якія аддала гэтай сферы, — вопыт не раз спатрэбіўся і ў сям'і, і ў сітуацыях на адпачынку з турыстамі. Нядаўна я і ўвогуле аказвала першую меддапамогу хлопчыку ў Емене».
«У якасці распрацоўшчыка я не хапаў зорак з неба»
З праграміста — у фатографы. Андрэй:
«Пасля заканчэння БДУІР я гадоў з 10 працаваў распрацоўшчыкам, які не хапаў зорак з неба. Мне давяралі пісаць самы просты код. Ды і сам я ацэньваў сваю працу адэкватна. Разумеў, што ўмею рабіць нямногае ў параўнанні з калегамі, але дадаткова вучыцца мне і не хацелася.
Быў задаволены сваім не асабліва вялікім для распрацоўшчыка заробкам (каля 1000 даляраў), бо не лічыў сябе добрым спецыялістам, каб нават спрабаваць прасіць больш.
А вось у сваім хобі — партрэтнай і сямейнай фатаграфіі — я не стамляўся развівацца: шмат чытаў, праходзіў курсы і майстар-класы, фатаграфаваў, прысвячаў гэтаму ўвесь свой вольны час.
З-за эканамічных і іншых перыпетый апошняга часу мяне нядаўна скарацілі на працы пасля двух месяцаў на бенчы без праекта. Спачатку гэта быў шок — сышоў стабільны заробак. Уладкоўвацца зноў праграмістам мне не хацелася, я разумеў, што рынак працы запоўнены больш паспяховымі і дасведчанымі кадрамі.
Маючы невялікую фінансавую падушку бяспекі, стаў развіваць свой блог, хапацца за кожную працу фатографам: фотасесіі, вяселлі, рэкламныя фотаздымкі.
Паступова, прыкладна за год, мой даход дасягнуў сумы, якую я зарабляў у якасці праграміста. Рэдкія месяцы я маю менш за 1000 даляраў на фотаздымках. Але гэта вельмі інтэнсіўны рэжым працы».
«Бухгалтары недалюбліваюць аўдытараў не менш, чым падаткавікоў»
З падатковага інспектара і аўдытара — у агенты па нерухомасці. Любоў:
«Я скончыла фінансава-эканамічны каледж і БДЭУ. Потым 3 гады працавала ў кантрольным аддзеле ў падатковай інспекцыі. Гэтая праца мяне вельмі напружвала і вымотвала: прыходзіш правяраць арганізацыю, і зразумела, што там табе зусім не радыя. А ўжо калі знайшоў парушэнні і фірме пагражае прыстойны штраф, то наогул бывала ўсякае: хтосьці ціснуў на шкадаванне, хтосьці прапаноўваў хабар, хтосьці пагражаў.
Фактары, якія душылі, былі і з другога боку: не знайшоў парушэнняў у арганізацыі — значыць, дрэнна правяраў. Таму я даволі хутка сышла ў аўдытарскую фірму. Акрамя таго, што заробак прапанавалі істотна большы, я вырашыла, што там прасцей, бо аўдытар знаходзіць памылкі і не карае, а наадварот, дапамагае арганізацыі выправіць усё самастойна і максімальна пазбегнуць штрафаў.
Але стаўленне тых, каго правярала, было не нашмат лепшае. Бухгалтары недалюбліваюць аўдытараў не менш, чым падаткавікоў, бо яны таксама знаходзяць іх памылкі, а часам і сур'ёзныя злоўжыванні ды звяртаюць увагу на гэта кіраўніцтву.
У нейкі момант я стамілася псіхалагічна і вырашыла змяніць сферу дзейнасці, але дакладна не ведала, на якую. Чытала ўсё запар пра тое, як хтосьці змяніў прафесію. Думала і пра IT, і нават пайшла на анлайн-курсы тэсціроўшчыкаў, але кінула даволі хутка.
Неяк разгаварылася са спадарожнікам у цягніку, які працаваў агентам нерухомасці ў адным з мінскіх агенцтваў. З гэтага моманту ў мяне засела думка: а вось гэта варыянт. І літаральна праз паўгода я рызыкнула: адгукнулася на вакансію агента па нерухомасці без вопыту працы, з навучаннем у самой кампаніі. І ў мяне нечакана ўсё з лёгкасцю пайшло. Магчыма, яшчэ дапамаглі мае софт-скілы, напрацаваныя ў падатковых органах і аўдыце, уменне чытаць заканадаўства, разумець яго і тлумачыць простымі словамі.
Мне вельмі падабаецца мая цяперашняя праца, у тым ліку і раз'езды па горадзе на паказы кватэр, гнуткі графік. Я вельмі энергічны, актыўны чалавек, і сядзенне ў офісе ад званка да званка мяне заўсёды напружвала.
У цяперашняй працы таксама часам сустракаюцца малапрыемныя людзі, бываюць канфлікты, але гэта мяне ўжо не так моцна кранае. Праца ў падатковых органах загартавала мяне і дадала цярпення і вытрымкі ў складаных камунікацыях з людзьмі.
У пачатку маёй працы ў якасці стажора заробак быў зусім невысокі. Але дзесьці на другі год я выйшла на сярэдні заробак у раёне 900 даляраў. Гэтая сума нават трохі большая за тую, што асабіста я зарабляла аўдытаркай. Кажу менавіта пра сярэднюю, таму што даходы ў гэтай сферы нестабільныя, усё залежыць ад заключаных здзелак.
Бываюць не самыя ўдалыя месяцы, і тады заробак прасядае. А ў асобныя месяцы, калі проста ўдала складваюцца здзелкі, то даход бывае і прыстойна вышэйшы.
Цяпер я ўжо больш за 3 гады ў гэтай сферы. Вопыт і поспех дапамагаюць нармальна зарабляць. Плюс пару разоў я ўжо скарысталася дадатковымі магчымасцямі сваёй прафесіі — веданнем рынку і доступам да самых свежым прапаноў. Я выгадна набыла дачу і ўчастак, якія прадавалі людзі, што пераязджаюць у іншыя краіны. З-за тэрміновага продажу яны паставілі цану ніжэйшую за рынкавую. А я сама ўжо рэалізавала гэтыя аб'екты няспешна, па верхняй планцы рынку».
«Праца з лічбамі мяне больш не прыцягвае»
З банкаўскага службоўца — у адміністратара гатэля. Аляксандра:
«Амаль 10 гадоў я прапрацавала ў банкаўскай сферы, пачынаючы ад простага спецыяліста да галоўнага. Нягледзячы на тое, што непасрэдна ў маёй працы веданне замежнай мовы не патрабавалася, я ніколі з часоў заканчэння БДЭУ не кідала заняткаў англійскай мовай — то хадзіла на курсы, то займалася з рэпетытарам. І гэта ў выніку мне вельмі спатрэбілася.
Я па жыцці вельмі актыўны чалавек, поўны экстраверт, які любіць падарожжы, пастаянную камунікацыю. Заробак у банку дазваляў мне даволі шмат падарожнічаць, тым больш адной гэта не так дорага, чым калі ўжо ёсць сям'я.
Узімку я заўсёды ездзіла ў Егіпет за сонцам і морам. І тут мне дапамагла мая любоў да зносін з усімі, хто апынецца побач:
аднойчы, разгаварыўшыся з менеджарам гатэля, даведалася, што ім патрэбны новы адміністратар з веданнем рускай і англійскай моў. Я схапілася за гэтую магчымасць і ўгаварыла яго даць мне шанец.
Вярнулася ў Беларусь, каб звольніцца з банка, і з'ехала назад. Там я прапрацавала 3 гады, прыязджаючы ў Мінск толькі ў адпачынак.
Калі праз асабістыя абставіны вярнулася жыць у Беларусь, то пра банк нават не думала, праца з лічбамі мяне больш не прыцягвала.
Я папрацавала адміністратарам у двух вядомых гатэлях у Мінску. І мне вельмі не спадабаўся заробак, нават вярнуўшыся ў банк я б зарабляла больш. Не кажучы пра тое, што ў Егіпце на такой пасадзе я зарабляла значна больш.
Пасля паслаблення кавідных абмежаванняў свядома стала шукаць працу за мяжой. Знайшла варыянт у гатэлі ў Варшаве і пакуль працую там з заробкам каля 1 400 даляраў. Але ўсё ж хочацца зарабляць больш, ды і здымнае жыллё ў Варшаве каштуе нятанна. Таму нядаўна я выслала рэзюмэ па некалькіх вакансіях у Катары. Прайшла пару пачатковых сумоўяў і вельмі чакаю вынікаў».
Чытайце таксама:
«Першы раз села на каня ў 35 гадоў». Гродзенка сабрала вакол сябе табун коней і шчаслівая
