Некалькі дзён таму экс-міністр унутраных спраў, а сёння памочнік Лукашэнкі па Гродзенскай вобласці Юрый Караеў праводзіў прамую лінію. Да яго датэлефанавалася «Народная воля».
Юрый Караеў, фота Надзеі Бужан
— Юрый Хаджымуратавіч, а можна ўдакладніць: як вы ўладкаваліся ў Гродна? У вас службовая кватэра? Прывезлі з сабой сям'ю?
— З кім маю гонар?
— Мяне завуць Марына.
— Ну, добра. Гэта пытанне, як сказаць… спагады да мяне?..
— У тым ліку так.
— Мне далі службовую кватэру. Сям'ю не перавёз, бо ўсе дарослыя і ўсе працуюць. Усё неабходнае для спартанскага ладу жыцця ёсць: ложак, тэлевізар, канапа, камп'ютар, кухонныя прыналежнасці.
— Вы пастаянна знаходзіцеся ў Гродне?
— У асноўным знаходжуся ў Гродне, часам выязджаю на выходныя ў Мінск, часам — не. Працэнтаў 70 часу, нават 80, знаходжуся тут.
— Шмат пытанняў выклікала ваша адстаўка. Па адной з версій, якая праскочыла ў інтэрнэце, вы занадта блізка падабраліся да людзей, якіх, як бы гэта дакладней сфармуляваць… гаворка ідзе пра Дзмітрыя Паўлічэнку — нібыта з-за яго вы пазбавіліся сваёй пасады…
— Я ніколі не абмяркоўваю рашэнні галоўнакамандуючага і прэзідэнта — яму лепш відаць, дзе мяне выкарыстоўваць. Ён ацэньвае мае прафесійныя магчымасці, здольнасці і гэтак далей. Ні на якія асобы я ніколі не пераходжу. Версію, пра якую вы кажаце, чую ўпершыню.
Інтэрнэт стараюся адкрываць радзей, каб псіхічнае здароўе зберагчы, і толькі па справе — там, дзе ёсць нейкая пагроза дзяржаўнасці. А плёткі — хто да каго падабраўся — не чытаю наогул. І пра Дзмітрыя Валер'евіча і пра сябе ў прыватнасці.
Што там за сітуацыя, каб хтосьці да кагосьці падабраўся… Мы ж не ў нейкіх мафіёзных краінах жывём… і ў гэты бок думаць нават і не збіраўся. Таму пакіньце гэтыя інсінуацыі і не марнуйце на іх час, тым больш там, дзе грамадзяне тэлефануюць, каб свае праблемы распавесці, ці праблемы ЖКГ вырашыць, ці падзякаваць. Вы нешта хочаце штосьці не тое развіць…
— Праўда, што ў вас здарыліся праблемы з сэрцам, калі вы даведаліся аб адстаўцы?
— Таксама няпраўда. У мяне разок ад перанапружання, можа быць, дзесьці ў канцы верасня быў збой рытму. Ён з асабістымі, кар'ернымі, службовымі справамі ніяк не звязаны. Крыху стаміўся. Пахадзіў на іголкі, на масаж, і ўсё. Калі перавялі на гэтую працу… дарэчы, адстаўкі няма ніякай, я працягваю служыць у органах унутраных спраў. І ў гэты момант ніякіх праблем з сэрцам ці з чымсьці іншым не было. Наадварот, больш упарадкаваны і спакойны рытм жыцця умацоўвае здароўе. Таму як міністрам унутраных спраў, я вам скажу так, крышачку цяжэй…
Так што дзякуй за клопат, вельмі крануты, але ніякай спагады і жалю не маю патрэбы, а вось падзякі прымаю.
— Вы самі рапарт аб сыходзе не пісалі?
— Не, вядома! Я яшчэ раз кажу: ваенныя людзі служаць там, дзе вызначае іх камандзір. Калі яны не распешчаныя, то адказваюць «Ёсць!», паварочваюцца праз левае плячо і выразна ідуць выконваць задачу. Вы ж па майму тоне чуеце, што я цалкам упэўнены, забяспечаны і маю халодную кроў. Так?
— Ну так, упэўнены. Што ў Гродне для вас самае складанае цяпер?
— Ну вось эканоміку трэба разумець… Людзі новыя, разабрацца ва ўсіх трэба хутка. Раскачвацца доўга няма часу. Вельмі шмат новых сфер. Я такі, скажам так, вузка падрыхтаваны праваахоўнік. Хоць па родзе службы працаваў і сустракаўся са службамі барацьбы з эканамічнымі злачынствамі, і высокіх тэхналогій, і інфармацыйнай бяспекі.
Але тут жа вельмі шмат усяго, спектр пытанняў шырокі: эканоміка, сяло, каровы, часалкі, надоі, рэнтабельнасць прадпрыемстваў — каб усё працавала. Ну вось людзей больш за ўсё турбуюць дарогі, асвятленне. Ласі выбягаюць, суседзі няўжыўчывыя, што там яшчэ? Уцяпленне, старыя адміністрацыйныя і крымінальныя справы (радзей, дзякуй Богу!), якія, як людзям здаецца, не вырашаюцца.
У першую чаргу ў полі майго зроку — расстаноўка кадраў, іх падбор, прызначэнне, каб усё было па справядлівасці, па праходжанні службы, па падрыхтаванасці, па адукацыі. Гэта таксама вельмі важна.
— Але вы ж, напэўна, мясцовыя кадры не вельмі добра ведаеце.
— Я ж і кажу: гэта і ёсць складаная задача. З аднаго боку, я іх не вельмі добра ведаю, а з другога боку, свежы погляд. Я на ўсіх днях кадравых прысутнічаю. З тымі, ад каго залежыць устойлівасць эканомікі або сацыяльнай сферы, асабіста размаўляю, дакументы іх вывучаю. І кожны дзень у мяне хтосьці: учора былі прадстаўнікі шкляной прамысловасці, водаканала, меліярацыі. Да гэтага — з рэктарам універсітэта і прарэктарамі неаднаразова сустракаўся. І са студэнтамі давялося сустракацца, якія «міма праходзілі», калі акцыя была некалькі тыдняў таму.
І, як пра мяне напісалі, што я на аўтамабілі да бабуляў-пенсіянерак пад'ехаў падчас маршу. А я да іх не пад'язджаў, а проста ішоў міма у Дзяржкантроль і крыху заблукаў, не ведаў, дзе ён знаходзіцца, па тэлефоне пытаўся дарогу, а яны мяне навязваліся праводзіць, а я ветліва адмовіўся. Там дзве-тры мяне пазналі, а астатнія нават увагі не звярнулі. Але напісалі, што Караеў быў незадаволены, неяк не так з імі размаўляў… Ну, як заўсёды, перакручваюць.
— А вам калі на «прамыя лініі» тэлефануюць, пра палітыку пытаюцца? З нагоды змены Канстытуцыі, Выбарчага кодэкса, напрыклад.
— Прадстаўцеся, хто вы? Можа, усё-такі па правілах будзем працаваць? Спачатку ўсё прадстаўляюцца, адрас называюць…
— Без праблем. Мяне завуць Марына Коктыш, я жыву ў горадзе Мінску на вуліцы Кальварыйскай.
— (Чуваць, што смяецца.) І што, без утойвання усе напішаце, як я кажу?
— Абяцаю. Я заўсёды так працую. Правіць тэкст не буду.
— Без змен?
— Дам даслоўна.
— Мне трэба было здагадацца адразу, калі вы пра Дзмітрыя Валер'евіча спыталі…
— Чаму? У інтэрнэце пра гэта пісалі шмат, у сацсетках версіі блукалі…
— Я ж вам кажу: не чытаю. Я Tut.by не чытаў месяцаў пяць ужо. Хочаш захаваць псіхіку… як казаў прафесар Праабражэнскі…
- «…не чытайце да абеду савецкіх газет». У мяне, дарэчы, ёсць да вас чыста прафесійны папрок. Калі была складаная сітуацыя ў краіне ў канцы жніўня з мітынгамі, калі былі пратэсты, калі з'явіліся ў інтэрнэце фота з сінякамі, калі ўсе абмяркоўвалі беспрэцэдэнтны гвалт, на сустрэчу з журналістамі ў Дом прэсы прыйшоў не міністр унутраных спраў Караеў, да якога шмат пытанняў, а яго прэс-сакратар Чамаданава. Яна сказала, што вы былі занятыя. А мне здавалася, што ў гэты час вы асабіста павінны былі калі не кожны дзень, то хоць бы раз у тры дні сустракацца з журналістамі, быць на сувязі з імі кругласутачна. І ў першую чаргу запрашаць на гэтыя сустрэчы журналістаў з незалежных выданняў — «Народную Волю», «Нашу Ніву», Tut.by…
— Па-першае, незалежных СМІ не бывае, вы гэта ведаеце лепш за мяне…
— Сфармулюю інакш: запрашаць прадстаўнікоў тых СМІ, якія вы не чытаеце. Каб данесці вашу пазіцыю, зразумець, што адбываецца.
— Тыя СМІ, якія я не чытаю па ўласным выбары, яны ўсё роўна калі не ў акно, так у дзверы… усё, што там пішацца, натуральна, мне становіцца знаёма, і я не жыву ў беспаветранай прасторы.
— А навошта ў акно? Запрасілі б, філіжанку кавы налілі, і пагаварылі б пра ўсё.
— Я маю іншы пункт гледжання з нагоды той сустрэчы з журналістамі, аб якой вы кажаце… Мне ў той момант трэба было засяродзіць мае кіраўніцкія намаганні там, дзе я вызначаю патрэбным. Хоць барацьбу ў інфапрасторы прайграваць і адстаўляць у бок нельга.
І я выступаў досыць шмат. Можа, не так шмат, як вам хацелася б, але шмат, і пазіцыю сваю не раз выказваў. Але заўвагу ваша прыму трошкі і крытычна над гэтым падумаю. Не скажу, што не паважаю Ваша меркаванне. Вы ў медыяпрасторы аўтарытэт. Прыслухаюся. На будучыню!
— Дзякуй за размову, усяго добрага! Спадзяюся, не ў апошні раз размаўлялі…
