Biełaruski kamputar
APERACYJA «BIAŚPIEČNY MIR»
Ja vajavaŭ za Biełaruś. Nie adnaho razu hareŭ u tanku — pad Baranavičami, pad Horadniaj, pad Mazyrom. «Kali?» —zapytajeciesia. — U jakich vojskach?» — «Viadoma, ž nie ŭ maskoŭskich. U vojskach NATO. A kali...»
Ledź nie štoviečar zabirajusia ja ŭ svoj vierny ABRAMS (heta —kamu niezrazumieła — tank, ABRAMS MIA-2, šykoŭnaja bajavaja mašyna amerykanskaj vytvorčaści), jaki ŭ mianie maje takoje hučnaje imia — ELIMINATOR (značyć «Źniščalnik»), daju haz i na čale tuzina stalovych krepaściaŭ vyryvajusia na volny, rodny naš prastor... Voś užo druhi tydzień, jak praryvajecca naša kamanda «Recha» da avijabazy pad Baranavičami. Heta maje miaściny. Ź dziacinstva znajomyja. Moža sto razoŭ prajaždžaŭ ja pablizu hetaha praklataha vajskovaha aeradromu — i na aŭtabusie, i na rovary, i na dziadźkavym matacykle. Kali było mnie hadoŭ adzinaccać, sprabavaŭ ličyć samaloty, chvasty jakich bačna było z darohi na Lachavičy. Voś ža nia dumaŭ, što viarnusia tudy praz stolki hadoŭ i takim čynam... Škada, nia pamiataju ŭžo kolki ž tady naličyŭ... Ale, vybačajcie, trasca im u bok, — nasustrač, z-za pahorka vyskokvajuć adzin za adnym beempeški i T-80. Šalony ahoń. Amal pałova mašynaŭ z maich troch uzvodaŭ užo pałaje... Zaradžaj! Chutčej!.. Kryžyk prycełu dahaniaje viortkuju sylvetku tanka. Ahoń! Ahoń!.. Hatoŭ. Napierad! Jašče krychu, za tyja dreŭcy — i my na miescy. Hidka šypić varožaja rakieta. Ubok! Vydatna. Zaradžaj! Ahoń! Trapna — haryć had!.. Tr-r-r-ach! Vieža majho tanka adskokvaje, jak nakryŭka ad randeli, čorny dym dziare vočy... Moža paśpieju pieraskočyć na «Ekskalibur»? Nie, zapozna, usie mašyny zahinuli. Na ekranie vyśviečyvajecca sumny nadpis: «Mission Failed»... Pa łbie maim ściakaje pot. Iznoŭ nia šeńcić mnie pad Baranavičami — što rabić, pasprabuju zaŭtra. Dy ŭvohule, treba džojstyk nabyvać — bieź jaho anijakich šancaŭ na kančatkovaje vyzvaleńnie Biełarusi ŭ mianie niama...
A dali nam takuju šykoŭnuju mahčymaść pazmahacca za rodny kraj admysłoŭcy ź firmy NOVALOGIC, jakija stvaryli ARMORED FIST-2 —«Braniavy kułak-2», lepšy, na maju dumku, hulnievy symulatar bajavoha tanka na siońniašni dzień. Na hetym CD možna znajści amal piaćdziasiat bajavych misijaŭ roznaha kštałtu i z zachaplalnymi scenarami, šykoŭnuju hrafiku (u vioskach i na fermach, praź jakija jmčaŭsia moj «Eliminatar», mnie traplalisia navat karovy na pašy), a samaje hałoŭnaje — mahčymaść amal «nasamreč» adčuć siabie ŭ kabinie bajavoj mašyny, mahutnaj i pasłuchmianaj. Usio, što adbyvajecca z vami i navokał, adbyvajecca tut i zaraz. Anijakaha adčuvańnia zapilenaj kružełki, kali adna j taja ž sytuacyja ŭ toj ža samaj karcincy paŭtarajecca biaskonca, jak u kašmarnym śnie. Amal poŭnaja svaboda — rabicie, što chočacie. Možacie, kali zakarcić, źniščyć svaju ŭłasnuju bazu, pastralać svaju kamandu, tolki varta nie zabyvacca, što vorah, za jakoha hulaje kamputar, taksama maje svabodu dziejańniaŭ i ŭ šapku nia śpić. Pry žadańni dy najaŭnaści madema možna hulać pa sietcy i navat ŭ Internecie. Praŭda, nia kožny karystalnik RS zdoleje pahulać u svaju asałodu. Cacka patrabuje, aproč najaŭnaści CD-ROM-a, jašče mocnaha Pentium-a (nia mienš za 120) i vialikaj aperatyŭnaj pamiaci — 16, a lepš navat 32 Mb.
Biełaruskaja aperacyja «Biaśpiečny mir» składajecca z vaśmi misijaŭ, jakija majuć hučnyja šmatznačnyja nazvy: «Dalina śmierci», «Blickryh», «Karol na hary»... Scenar u skaročanym vyhladzie prykładna taki: «Dźvie kankurencyjnyja frakcyi namahajucca ŭziać pad svoj kantrol Biełaruś. Adbyvajucca šmatlikija parušeńni abodvuma bakami polskaj miažy. Kamanda «Recha» ŭdzielničaje ŭ zachadach prymusić abodva baki padpisać pahadnieńnie ab spynieńni ahniu». Što heta za dźvie «frakcyi» — nie tłumačycca, adna ź ich umoŭna nazvanaja «čyrvonyja», druhaja — «šeryja», ale naša fantazija biaź ciažkaści dadaje hetaj umoŭnaści bolš žyćcia... «Šeryja» łajalna staviacca da AAN i padtrymlivajuć pahadnieńnie ab biaśpiečnym prachodzie siłaŭ NATO ŭ Biełaruś. Takim čynam, «nie stralajcie ŭ šeryja atrady». Pieršaja baza miratvorčych siłaŭ ustaloŭvajecca pad Horadniaj, jaje zadača —achoŭvać ruch vojskaŭ ad napadaŭ «čyrvonych». Zatym — słavutaja avijabaza pad Baranavičami. «Abjekt mocna abaronieny jak ad pavietranych, hetak i ad naziemnych atak». Dalej «čyrvonyja» praciahvajuć umacoŭvać svaje pazycyi na ŭschod ad stalicy krainy Miensku. Nastupny siužecik padaŭsia mnie asabliva cikavym: «Čyrvonyja» aprakinuli nacisk miratvorčych siłaŭ na paŭdniova-uschodnim nakirunku Biełarusi. Siły NATO pierajšli da abarony, u vyniku — «čyrvonyja» majuć inicyjatyvu. Vorah, zdajecca, atrymlivaje mocnaje pasileńnie, značna vyšejšaje za dastupnyja jamu patencyjnyja mahčymaści. Kali ŭźnimajecca pytańnie adnosna pavialičeńnia siłaŭ «čyrvonych», rasiejskija aficyjnyja asoby śćviardžajuć, što nia majuć nijakaj infarmacyi ab krynicach ich rezkaha ŭzmacnieńnia». Źviarnicie ŭvahu na apošnija radki. Darečy, pad čas juhasłaŭskaha kanfliktu rasiejskija aficyjnyja asoby taksama śćviardžali, što nia viedajuć, adkul u serbaŭ, niahledziačy na embarha, biarecca stolki zbroi j resursaŭ. A jość infarmacyja, što mienavita Biełaruś i była adnoj z tych «krynicaŭ», praź jakija «słavianskija braty» atrymlivali pasileńni, što davali im mahčymaść hetak doŭha rezać adzin adnaho na bałkanskaj paŭvyśpie... Urešcie vojski NATO spynili nastup «čyrvonych», i sutyčki pamiž «čyrvonymi» i «šerymi» istotna asłabli. Kamandzie «Recha» zahadvajecca źniščyć bazu pad Mahilovam, jakaja i jość aporny centar «čyrvonych»(!).
Na žal, scenarysty NOVALOGIC nie čakajuć ad nas, biełarusaŭ, «chepi-endu» i, napeŭna, natchnionyja juhasłaŭskim varyjantam, u finale prahnazujuć u Biełarusi poŭny chaos, kali ŭžo abiedźvie frakcyi bačać u AAN pahrozu, a kamanda «Recha» adčajna abaraniaje aporny punkt AAN, raźmieščany na ŭschod ad Miensku.
Ci varta padrabiazna kamentavać uvieś scenar? Heta ŭsio ž hulnia, papularnaja ŭ vialikim pryhožym śviecie. Dla mianie asabista niama lišnich pytańniaŭ — Biełaruś — u NATO, a niekatorym, viadoma, — za kraty. Tamu ja jznoŭ i znoŭ viartajusia z hetaje «virtualnaj» Biełarusi ŭ tuju, taksama virtualnuju, ale ŭ jakoj ja mahu z dapamohaju ŭłasnaha ELIMINATORa vykazać svajo praŭdzivaje staŭleńnie da tych — na druhim baku linii frontu.
Vacłaŭ Areška
