Mahiła Todara Minkava.
Minkaŭ z vučniami (1880-ja).
Zakinutuju mahiłu vialikaha bałharskaha aśvietnika i piedahoha XIX stahodździa Todara (Fiodara Mikałajeviča) Minkava znajšli na mohiłkach horada Drahičyn Bresckaj vobłaści. Miesca pachavańnia Minkava znajšli biełaruski televiadučy, historyk i piśmieńnik Viačasłaŭ Bandarenka i jaho žonka, žurnalistka i piśmieńnica Kaciaryna Častnova.
Spačatku jany svaimi siłami pryviali pachavańnie ŭ paradak, zatym paviedamili pra znachodku ŭ pasolstva Bałharyi ŭ Biełarusi.
Časovy pavierany ŭ spravach Bałharyi ŭ Biełarusi Ivajła Ivanaŭ vykazaŭ svaju ŭdziačnaść Viačasłavu Bandarenku i Kaciarynie Častnovaj. Pavodle jaho słovaŭ,
bałharski bok zacikaŭleny ŭ pieranosie pareštkaŭ Todara Minkava na Radzimu, u panteon dziejačoŭ nacyjanalnaha Adradžeńnia.
Hetuju ideju padtrymaŭ taksama dyrektar Rehijanalnaha histaryčnaha muzieja horadzie Rusie (Bałharyja) Mikałaj Nienaŭ.
Cikava, što ŭ Bałharyi navat śpiecyjalisty nie viedali padrabiaznaściaŭ pra miesca pachavańnia svajho ziemlaka.
«My padarožničali pa Paleśsi. U Drahičynie apynulisia rana ranicaj.
Našuju ŭvahu pryciahnuli staradaŭnija mohiłki, raźmieščanyja ŭ samym centry horada. Ubačyŭšy vielizarny pavaleny na ziamlu pomnik z čornaha hranitu, padyšli pahladzieć, čyja heta mahiła», —havoryć Viačasłaŭ Bandarenka.
«Nadpis „Fiodar Mikałajevič Minkaŭ“ nas ździviŭ: spałučeńnie „Fiodar Minkaŭ“ hučyć vielmi
«My vyrašyli vyśvietlić, ci dakładnaja naša zdahadka. I vyjaviłasia, što my nie pamylilisia — Fiodar (
Asnoŭny zasłuhaj Todara Minkava źjaŭlajecca stvareńnie ŭnikalnaj navučalnaj ustanovy — Paŭdniovasłavianskaha pansijonu, jaki dziejničaŭ u Biełarusi z 1893 pa 1906 hady. Z usioj Bałharyi baćki pryvozili tudy synoŭ, kab chłopčyki atrymali pačatkovuju adukacyju.
«Jaho pryzvańniem było nastaŭnictva. Ale jon byŭ i publicystam, i dabračyncam, i hramadskim dziejačam.
U Biełarusi Minkaŭ pravioŭ 14 hadoŭ, i ŭvieś hety čas byŭ hanarovym miravym sudździom.A heta značyć, što jon karystaŭsia vialikim aŭtarytetam i byŭ znany, jak spraviadlivy i bieskaryślivy čałaviek. Biełaruś była dla Minkavych druhim domam. Tut asieli dzieci Fiodara Mikałajeviča — syn, dočki, tut naradziŭsia jahony ŭnuk», — adznačyŭ Viačasłaŭ Bandarenka.
«Staražyły i ciapier pamiatajuć pra ich. A voś stan mahiły Minkava nas uraziŭ.
Steła, što viančała pomnik, pavalenaja na ziamlu, vakoł vysokaja trava, chmyźniak. Vidać, što mahiła zakinuta ŭžo daŭno», —raspaviała Kaciaryna Častnova.
Ciapier pry sadziejničańni Drahičynskaha rajonnaha vykanaŭčaha kamitetu raspačata dobraŭparadkavańnie terytoryi vakoł pachavańnia Fiodara Minkava.A Drahičynski
* * *
Todar Minkaŭ naradziŭsia 2 studzienia 1830 hoda ŭ Ruščuku (Asmanskaja impieryja, ciapier horad Rusie ŭ Bałharyi). U junactvie dobraachvotnikam ustupiŭ u rasijskuju armiju, udzielničaŭ u abaronie Sievastopala 1855 hoda, padčas jakoj byŭ paranieny.
U 1863 hodzie pierasialiŭsia ŭ Rasijskuju impieryju, dzie stvaryŭ unikalnuju navučalnuju ŭstanovu — Paŭdniovasłavianski pansijon, ź jakoha vyjšli mnohija dziejačy palityčnaj i kulturnaj elity Bałharyi. Bałharskija junaki rychtavalisia tam da pastupleńnia ŭ kadeckija korpusy. Za svaju dziejnaść słavianski piedahoh byŭ uznaharodžany siamiu rasijskimi i dvuma bałharskimi ordenami. Pamior jon u Rovinach 15 sakavika 1906. Ciapier jaho imia ŭ Bałharyi nosiać vulicy i škoły.1880–1910 -ch, takija jak kłasik litaratury Aleka Kanstancinaŭ, prem'jer-ministr Alaksandr Malinaŭ, zasnavalnik bałharskaj opiery KanstancinMichajłaŭ-Stojan .Ad 1893 pansijon dziejničaŭ u majontku Fiodara Minkava Roviny niedaloka ad Drahičyna
