14 žniŭnia doktar historyi i adzin ź lideraŭ biełaruskaj dyjaspary ZŠA Janka Zaprudnik sabraŭ svaich siabroŭ i svajakoŭ na bankiet z nahody svajho85-hodździa . Byli vinšavańni, pieśni. Adnu ź ich napisaŭ sam jubilar u honar svajoj žonki. A voś što skazaŭ Jan Zaprudnik z nahody svajoj pavažnaj daty.
Fota Kamunikat.org.
Čałavieka zaŭsiody cikaviła, ŠTO lažyć pa tym baku ziamnoha isnavańnia. Mierkavańniaŭ na hetuju temu poŭna. Zajmajucca joju relihija, roznyja filazofii j vieravańni. A ŭ dadatak da ŭsiaho jość taksama j praktyčnaja mudraść, jak čałavieku padrychtavacca da, pa mahčymaści, lahčejšaha adychodu z hetaha žyćcia. Voś ža kavałak takoj mudraści ja pačuŭ, jašče byŭšy studentam, ad belhijskaha manacha, jaki apiekavaŭsia našaj studenckaj hramadoj.
Heta davała mnie impuls da zadavalniańnia patrebaŭ siamji, siabroŭ, ludziej u ciažkich abstavinach. Zaniataść takimi spravami napaŭniała adčuvańniem naležańnia da bolšaje hramady, sacyjalnaje j nacyjanalnaje, a taksama ahulnačałaviečaje; trymała maju ŭvahu na pazytyŭnym; napaŭniała smahaj paznańnia dy ŭznaharodžvała pačućciom karysnaści, nadavała majmu ziamnomu isnavańniu pahłyblenaje značeńnie.Pa-francusku heta hučeła: Vivre c'est d'être fatigué, dasłoŭna: žyć — heta być zmučanym, a bolš adpaviedna, i navat paetyčna — žyć da stomy. Pačuŭšy hetuju frazu, ja jaje adrazu ž zapisaŭ sabie jak deviz u svoj dziońnik. I sapraŭdy, «žyć da stomy» značyła dla mianie być skancentravanym na rableńni kankretnaha, jakoje patrebnaje inšym ludziam.
Razvahi nad hetymi aspektami žyćcia padviali mianie da ciapier da fundamentalnaje zahadki: Što takoje Čas (ź vialikaj litary) i jakoje majo dačynieńnie da jaho? Ad taho ž manacha adnojčy, kali ja pažaliŭsia, što nia maju času, ja pačuŭ: «Čas — tvoj, biary». Jakaja cudoŭnaja dumka: čas — tvoj, biary! Dyk što takoje — čas, aprača ruchu hadzińnikavaj strełki? Jakoje našaje dačynieńnie da hetaj zahadkavaj viečnaj katehoryi? I kali my biarem čas, ci my biarem razam ź im taksama viečnaść?..
Razvahi nad hetym pytańniem, navat kali na jaho nia možaš dać stanoŭčaha adkazu, ablahčajuć, ja tak adčuvaju, ekzystencyjny ciažar dy napaŭniajuć naša isnavańnie hłybiejšym sensam, čymsia tolki bytavaja štodzionščyna.
