Fota: pixabay
Nakarmić hadavanca paŭnavartasnaj ježaj i źvieści da minimumu škodu navakolnamu asiarodździu — znajści bałans tut moža być davoli niaprosta. Možna znajści šmat infarmacyi, jakaja padrabiazna apisvaje, jak korm dla chatnich žyvioł stvaraje surjoznuju prablemu dla ekałohii, u asnoŭnym z-za fabryčnaha vyroščvańnia jałavičyny i inšych žyviolnych białkoŭ, jakija ŭvachodziać u racyjon katoŭ i sabak.
Novaje daśledavańnie Scientific Reports śviedčyć, što sposab karmić žyvioł ježaj, patencyjna zdarovaj jak dla ich samich, tak i dla płaniety, usio ž isnuje. Ale ž ci moža takaja dyjeta padyści dla ŭsich chatnich žyvioł?
Što vyjaviła daśledavańnie?
Daśledčyki praanalizavali bolš za 900 karmoŭ dla chatnich žyvioł (prykładna 600 karmoŭ dla sabak i 300 karmoŭ dla katoŭ). Daśledavańnie pravodziłasia ŭ Brazilii, jakaja ŭvachodzić u trojku krain z samaj vysokaj papulacyjaj katoŭ i sabak (ZŠA i Kitaj zamykajuć pieršuju trojku).
Daśledčyki praanalizavali nastupstvy dla navakolnaha asiarodździa roznych dyjet: suchich karmoŭ, vilhotnych i «damašnich». Zatym navukoŭcy raźličyli ŭździejańnie kožnaj dyjety na navakolnaje asiarodździe ŭ zaležnaści ad kolkaści i vidaŭ pažyŭnych rečyvaŭ u pradukcie: białkoŭ (žyviolnych i raślinnych), tłuščaŭ i inšych dadatkaŭ.
Vyśvietliłasia, što vilhotny korm akazvaje samaje škodnaje ekałahičnaje ŭździejańnie na navakolnaje asiarodździe, a suchi korm, naadvarot, maje najmienšyja ekałahičnyja vydatki z usich. Damašnija stravy byli dzieści pasiaredzinie. Było padličana, što 22-kiłahramovy sabaka, jaki źjadaje 534 kałoryi ŭ dzień suchoha kormu, budzie adkazvać za 828,37 kh vuhlakisłaha hazu štohod. Ale sabaka takoha ž pamieru na vilhotnym racyjonie adkazny ŭžo za ahromistuju ličbu ŭ 6541 kh vuhlakisłaha hazu za hod.
Pryčyna, pa jakoj vilhotny korm mienš ekałahičny, čym suchi, zaklučajecca ŭ bolš vysokim utrymańni pažyŭnych rečyvaŭ. Vilhotnyja karmy zabiaśpiečvajuć amal udvaja bolš enierhii z praduktaŭ žyviolnaha pachodžańnia ŭ paraŭnańni z suchimi praduktami. Naturalna, vytvorčaść praduktaŭ žyviolnaha pachodžańnia, jak praviła, patrabuje značna bolš vysokaha ŭzroŭniu parnikovych vykidaŭ.
Ci moža sabaka prytrymlivacca racyjonu tolki z suchim kormam?
Daśledavańnie nie daje nijakich parad nakont śpiecyjalnych dyjet. Adnak niekatoryja vieterynary kažuć, što suchija karmy ŭ cełym padychodziać dla zdarovych hadavancaŭ.
«Tak, całkam biaśpiečna karmić chatnich žyvioł suchim kormam, ale dobraja navina ŭ tym, što abodva vidy karmoŭ mohuć zabiaśpiečyć vašu žyviołu paŭnavartasnym charčavańniem, nieabchodnym dla rostu i ščaścia», — kaža vieterynarny lekar adnoj z kampanij pa vytvorčaści karmoŭ dla žyvioł.
Śpiecyjalist pa dresiroŭcy sabak kaža, što dyjeta tolki z suchim kormam moža być zručnaj, ale jon zaŭsiody dadaje naturalnyja pradukty ŭ racyjon sabaki.
Adnak varta razumieć, što katy i sabaki z užo najaŭnymi zachvorvańniami mohuć nie pieranosić suchi korm. Naprykład, kali ŭ vašaha sabaki jość prablemy z zubami — zapaleńnie dziosnaŭ, złamanyja zuby abo ŭvohule adsutničajuć niekalki zuboŭ — to, naturalna, u jaho mohuć być prablemy i z suchim kormam. A chraničnaja chvaroba nyrak moža zrabić suchi korm ciažkim dla zasvajeńnia niekatorymi pažyłymi katami z-za mahčymych prablem z utrymańniem vady i zaporami.
Chatnim žyviołam z prablemami stravavańnia zvyčajna ciažka ŭžyvać jak kansiervy, tak i vilhotnyja karmy; tamu ŭzrovień tłušču i klatčatki ŭ ich racyjonie — jak vilhotnym, tak i suchim — pavinien być zbałansavany. Ale ž pakolki hranuły ŭ suchich karmach padviarhajucca bolš intensiŭnaj apracoŭcy, čym kansiervy, to chatnija žyvioły z prablemami stravavańnia časta pieranosiać suchi korm lepš, čym kansiervavany.
Fota: pixabay
Ci možna katu charčavacca tolki suchim kormam?
Suchaja dyjeta moža być dobraj dla bolšaści sabak, pakolki jany ŭsiojednyja žyvioły, jakija patencyjna mohuć dać rady navat viehanskaj dyjecie. Ale suchi racyjon moža być škodnym dla bolšaści katoŭ, jakija biez vyklučeńniaŭ źjaŭlajucca drapiežnikami i mohuć patrabavać bolšaj kolkaści žyviolnaha białku ŭ vilhotnym kormie.
«Ci moža kot vyžyć na dyjecie tolki z suchim kormam? Tak. Ci moža kot raźvivacca na dyjecie tolki z suchim kormam? Nie», — kaža Moli DeVos, siertyfikavany śpiecyjalist pa dresiroŭcy i pavodzinach katoŭ. Asnoŭnych pryčyn dźvie.
Pa-pieršaje, suchi korm źmiaščaje tolki ad 5 da 10 % vilhaci, u toj čas jak naturalnaja zdabyča kata zvyčajna źmiaščaje 75 adsotkaŭ vilhaci. Charčavańnie tolki suchim kormam moža pryvieści da abiazvodžvańnia i, patencyjna, zachvorvańniaŭ močavyvodnych šlachoŭ, u tym liku śmiarotnaj abstrukcyi ŭretry. U katoŭ evalucyjna raźviłasia słabaje pačućcio smahi i jany nie mohuć pić dastatkova, kab kampiensavać vadu, jakuju niedaatrymlivajuć z vyklučna suchoj dyjety.
Tamu katy, jakija siłkujucca kansiervavanymi karmami, spažyvajuć u dva razy bolš vady ŭ paraŭnańni z tymi, što siłkujucca suchimi karmami.
Pa-druhoje, bolš vysokaje ŭtrymańnie vuhlavodaŭ u vyklučna suchich dyjetach moža pahoršyć uzrovień cukru ŭ kryvi katoŭ, robiačy ich bolš schilnymi da dyjabietu. Kacinaja piečań pryznačanaja dla mietabalizmu białkoŭ, a nie vuhlavodaŭ — tamu karmleńnie ich niekatorymi kansiervami razam z suchim kormam źjaŭlajecca dobrym sposabam pavialičyć spažyvańnie vilhaci i białku.
Urešcie toje, zmožacie vy vybrać dyjetu tolki z suchim kormam ci nie, zaležyć ad patreb vašaha hadavanca. Źviarniciesia da vieterynara za paradaj.
Fota: pixabay
Čamu daśledavańnie maje značeńnie?
Vyniki daśledavańnia dazvalajuć ubačyć maštaby taho vielizarnaha ŭpłyvu na navakolnaje asiarodździe, jaki akazvaje ŭtrymańnie i karmleńnie chatnich hadavancaŭ. Tak, na 52 miljony brazilskich sabak prypadaje ad 2,9 da 24,6 % usich hadavych vykidaŭ Brazilii (u zaležnaści ad vidu racyjonu).
Zhodna z daśledavańniem, znajści bałans pamiž pažyŭnaj ježaj i nizkim uździejańniem na navakolnaje asiarodździe składana, ale mahčyma. Aŭtary daśledavańnia havorać, što vytvorcy karmoŭ dla chatnich žyvioł mohuć pamienšyć uździejańnie kormu dla katoŭ i sabak na navakolnaje asiarodździe. Adnym z varyjantaŭ źjaŭlajecca zamiena žyviolnaha białku (naprykład, jałavičyny, ź jakoj źviazany najvyšejšy ŭzrovień vykidaŭ) na žyviolny białok, jaki pryvodzić da mienšych vykidaŭ u atmaśfieru (naprykład, nasiakomych).
Inšy varyjant — prosta pamienšyć kolkaść praźmiernych pažyŭnych rečyvaŭ u racyjonie. U daśledavańni śćviardžajecca, što va ŭsich dyjetach źmiaščajecca «bolš białkoŭ i tłuščaŭ, čym rekamiendavana», choć hetyja praźmiernyja pažyŭnyja rečyvy časam dadajucca, kab zrabić dyjety bolš pryjemnymi dla chatnich žyvioł.
