— Nastaśsia Uładzimiraŭna, jakija tradycyjnyja stravy na navahodnim stale ličacca samymi škodnymi?
— «Aliŭje», krabavaja sałata, sieladziec pad šubaj i «Mimoza» — hetyja ŭsimi lubimyja sałaty niasuć u sabie sapraŭdnuju škodu. Mienavita jany zasłužana ŭznačalvajuć rejtynh samych škodnych navahodnich zakusak. Svaju spravu robić kruchmalistaja i kałaryjnaja harodnina, jaje spałučeńnie z kaŭbasoj ci rybnymi kansiervami, vielizarnaja kolkaść soli i, viadoma ž, hałoŭny vorah zdaroŭja — majanez. Mnohija z hetych kampanientaŭ ciažka pieratraŭlajucca ŭ spałučeńni adzin z adnym, a z majanezam i inšymi sousami praces tolki ŭskładniajecca.
— Jak usio ž pravilna ich užyvać u navahodniuju noč? I, darečy, jak doŭha paśla śviata možna dajadać sałaty?
— Sałaty, zapraŭlenyja majanezam, lepš jeści ŭ vielmi maleńkaj kolkaści albo zusim zamianić bolš zdarovymi varyjantami. Kaŭbasu, krynicu soli i tłuščaŭ, lepš zamianić na lahčejšuju alternatyvu — kurycu ci indyčku.
Nie varta ryzykavać i ŭžyvać sałaty praz 12 hadzin paśla zachoŭvańnia ŭ chaładzilniku. Kali treba pradoŭžyć termin zachoŭvańnia, zapraŭku (a čaściej za ŭsio heta majanez) lepš dadavać niepasredna pierad užyvańniem.
Nie rekamiendujecca nalahać i na haračaje tłustaje miasa. Białkovyja złučeńni, jakija źmiaščajucca ŭ im, pavialičvajuć ryzyku insultu, sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ, prablem sa stravavańniem, źjaŭlajucca adnym z faktaraŭ stareńnia. Dobraj alternatyvaj na śviatočnym stale stanie zapiečanaja ryba.
— Jakuju škodu toić bahaćcie saleńniaŭ i marynadaŭ padčas zastolla?
— Sol, cukar, śpiecyi, vocat, vino — hetyja kampanienty časta fihurujuć u składzie marynadu. U kambinacyi z aliŭje, buterbrodami ź ikroj dy inšymi navahodnimi stravami marynavanyja vyraby mohuć syhrać rolu jak stanoŭčuju, tak i admoŭnuju. Z adnaho boku, marynad pavyšaje intensiŭnaść stravavańnia, ź inšaha — uzmacniaje apietyt, što pavialičvaje ryzyku pierajadańnia.
Kali vybirać pamiž marynavanymi i salonymi praduktami dla navahodniaha stała, to vybar lepš zrabić na karyść salonych — u apošnich niama vocatu, ź imi vaš straŭnik budzie adčuvać siabie kamfortniej. Adnak varta pamiatać, što pry praźmiernym spažyvańni saleńni mohuć razdražnić ślizistuju straŭnikava-kišačnaha trakta i pryvieści da niepryjemnych adčuvańniaŭ.
— Pry spałučeńni ježy z ałkaholnymi napojami čaho kateharyčna nielha rabić? Jakija napoi lepš užyvać za śviatočnym stałom?
— U haziravanych napojach i sokach vialikaja kolkaść cukru i chimičnych dabavak, što pryvodzić da pavyšanaj nahruzki na padstraŭnikavuju załozu. Vydatnaj zamienaj haziravanym napojam stanuć morsy, kampoty, vostryja čai.
Soki rekamiendujecca razvodzić vadoj u suadnosinach 1/3 soku i 2/3 vady. Možna razvodzić i minierałkaj, ale za košt hazu cukar, jaki źmiaščajecca ŭ soku, chutčej usmokčacca, tamu lepš vykarystoŭvać zvyčajnuju vadu. Z hetaj ža pryčyny kateharyčna nielha źmiešvać ałkahol z haziroŭkaj — intaksikacyja budzie ŭ razy bolšaja.
Praźmiernaje ŭžyvańnie śpirtnoha pryviadzie da abiazvodžvańnia, zhuščeńnia kryvi, uzraście nahruzka na serca i piečań. Kali vyklučyć padobnyja napoi ŭ razhar śviata nie atrymajecca, pasprabujcie źnizić daziroŭku i kantralavać ahulnuju kolkaść vypitaha. Lepš pastavić na stoł napoi ź minimalnym utrymańniem cukru i minimalnaha macunku — stałovyja suchija viny.
— Abvastreńnie jakich zachvorvańniaŭ moža vyklikać praciahłaje navahodniaje śviatkavańnie? Ludzi ź jakimi chraničnymi zachvorvańniami pavinny być asabliva aściarožnyja?
— Vyprabavańnie zastollem u śviaty prachodziać mnohija orhany. Viadoma, ciažej za ŭsio straŭniku, ale jon ciesna źviazany ź inšymi orhanami. I kali jon pierahružany, to prymušaje pracavać z padvojenaj nahruzkaj i piečań, i dvanaccacipiersnuju kišku, i padstraŭnikavuju załozu. U vyniku navahodniaha pierajadańnia moža nastupić abvastreńnie šmatlikich chraničnych chvarob, u tym liku i tych, ab isnavańni jakich čałaviek i nie padazravaŭ. Asabliva aściarožnyja pavinny być ludzi z takimi zachvorvańniami, jak hastryt, pankreatyt, chalecystyt, hiepatyt.
— Jak naohuł pravilna charčavacca, kab nie papravicca za navahodnija śviaty?
— Kab nie nabrać paru lišnich kiłahramaŭ za navahodnija śviaty, pa-pieršaje, nie stamlajcie siabie hoładam uvieś dzień, kab nakinucca na sałaty ŭnačy. Sieści za stoł hałodnym — značyć niepaźbiežna pierajeści. Tak što 31 śniežnia nie zabyvajciesia pra śniadanak, abied i viačerni pierakus.
Pa-druhoje, dadajcie da śviatočnaha stała pabolš lohkich zakusak, naprykład, talerki z aharodninnymi i fruktovymi narezkami. Pa-treciaje, u Novy hod pakłapaciciesia nie ab kolkaści, a ab jakaści spažyvanych kałoryj.
Pa-čaćviortaje, vykonvajcie «pitny režym»: picie vadu ŭ pierapynku pamiž tostami, heta dazvolić pamienšyć niehatyŭnyja nastupstvy. Nu i, pa-piataje, zahadzia zapłanujcie aktyŭnaści, prahułku, kab nie siadzieć niekalki hadzin zapar za stałom. Časta pryčynaj pierajadańnia źjaŭlajecca mienavita nuda.
