«Źviazda» pahutaryła ź junaj spartsmienkaj pra emocyi padčas pieramohi na suśvietnym pieršynstvie, hulniu z amatarami, vybar vidu sportu i jakaści, važnyja dla dobraha spartsmiena.
— Viktoryja, heta tvoj pieršy tytuł čempijonki śvietu?
— Tak. Heta moj treci darosły čempijanat. Letaś prachodziŭ čempijanat Jeŭropy ŭ Estonii. Tam udałosia zaniać druhoje miesca ŭ imhniennaj prahramie. Raniej jeździła ŭ Bałharyju na darosły čempijanat śvietu. Vystupać na darosłych pieršynstvach ja pačała z 14 hadoŭ.
— Raźličvała na pośpiech u Hruzii?
— Chaciełasia, zrazumieła, pakazać svoj najlepšy vynik, bo ŭžo mnoha hadoŭ zajmajusia, šmat trenirujusia. Takoha vyniku nie čakała. Raźličvała trapić chiba što ŭ pryziory.
— Kali ty zrazumieła, što pieramoha — tvaja?
— Pa chodu turniru jość peŭnyja čakańni, ale da apošniaj partyi nielha rassłablacca. Byvajuć turniry, kali za tur da kanca zrazumieła, što ty čempijon. Heta kali adryŭ ad druhoha miesca — try ački, bo za pieramohu ŭ partyi naličvajecca tolki dva. Ale ŭ Hruzii ŭ mianie takoha nie było. Da taho ž byŭ spačatku papiaredni etap, a potym płej-of. Tam navat kali maješ vialiki adryŭ na papiarednim etapie, u płej-of dastatkova prajhrać adnu partyju, kab vylecieć.
Ja vielmi pieražyvała — nie chaciełasia ŭpuścić miedal u kłasičnaj prahramie, bo na papiarednim etapie ja zaniała pieršaje miesca.
— Ty dastatkova junaja čempijonka. Ci ž u šaškach heta zvyčajny ŭzrost dla pieramožcaŭ?
— Ja zaniała pieršyja miescy ŭ katehoryi siarod žančyn, a ŭ joj nieabmiežavany ŭzrost. U asnoŭnym heta moładź, samym mocnym maim kankurentkam ad 20 da 35 hadoŭ.
— Raskažy, jak prachodziła padrychtoŭka.
— Pierad čempijanatam śvietu ja treniravałasia kožny dzień. Treniroŭki prachodzili ŭ Respublikanskim centry alimpijskaj padrychtoŭki. U niadzielu zajmałasia doma samastojna. Padrychtoŭka ŭ asnoŭnym takaja ž, jak i da inšych spabornictvaŭ: spačatku ja rašała kambinacyi, potym — pazicyi, paśla — trenirovačnyja partyi. I teoryi davodziłasia addavać uvahu. U nas jość tablicy žarabjoŭki: tam pieršyja chady i 150 debiutaŭ — varta było zapaminać vialikija abjomy infarmacyi, kab u partyjach potym było bolš prosta.
— U jakim uzroście ty pačała zajmacca šaškami?
— Baćki adviali mianie na šaški ŭ piać hadoŭ. Mnie cikava było z samaha pačatku, bo niašmat dziaciej, jakija dobra hulajuć, i kali ty z samaha pačatku pačynaješ pieramahać, chočacca praciahvać dalej i dalej.
Zvyčajna baćki addajuć dziaciej u siekcyju, kali jany ŭžo ŭmiejuć abo chadzić, abo rasstaŭlać šaški. A ja była tym dziciem, jakoje nie ŭmieła ničoha. Moj trenier byŭ ździŭleny, ale vielmi chutka ja dasiahnuła vyniku.
— Čamu baćki abrali dla ciabie taki vid sportu?
— Moj tata, kali byŭ padletkam, zajmaŭsia šaškami, ale potym kinuŭ. Cikava atrymałasia, što naš susied pa padjeździe źjaŭlajecca hałoŭnym trenieram nacyjanalnaj kamandy pa šaškach. I moj tata ŭ dziacinstvie byŭ ź im znajomy. Napeŭna, heta taksama paŭpłyvała.
Siońnia moj trenier Vital Alaksandravič Aniśka, ź im ź piaci hadoŭ ja zajmajusia šaškami-64. Jość u mianie i druhi trenier, Iryna Siamionaŭna Paškievič, u jaje ja zajmajusia šaškami-100.
— Kali tabie było 12 hadoŭ, u Sankt-Pieciarburhu ty praviała sieans adnačasovaj hulni z bajkierami, jakija kinuli vyklik vašamu vidu sportu, nazvaŭšy jaho nie vielmi surjoznym. Ciapier časta davodzicca hulać z amatarami?
— Toje mierapryjemstva było nakiravana bolš na papularyzacyju našaha vidu sportu. Vidaŭ šašak nasamreč nie dva. U kožnaj krainie jość svoj vid: brazilskija, tureckija, češskija šaški. Tyja ž šachmaty — zvykły dla ŭsich vid sportu, va ŭsich krainach adny i tyja ž praviły, ale tam i kankurencyja vysokaja. U šaškach šmat vidaŭ, i mienš ludziej hulaje.
Tamu heta było bolš miedyjnaje mierapryjemstva. Ale partyi hulalisia pa-sapraŭdnamu. Prachodziŭ sieans, z usimi ŭdzielnikami, a ich było 12, mnie treba było hulać adnačasova.
Zvyčajna z amatarami nie vielmi šmat prablem. Usio ž taki čałaviek, jaki zajmajecca, našmat bolš razumieje ŭ šaškach. Heta takaja hulnia, u jakuju navučycca hulać dastatkova prosta. A voś navučycca hulać dobra — vielmi składana. Šmat kambinacyj, i pavinien być vielmi dobry raźlik, kab vyjhrać.
— Mianuška «Niebiaśpiečnaja Vika» źjaviłasia paśla turniru z bajkierami?
— Nie, krychu raniej. U 2016 hodzie jakraz u Sankt-Pieciarburhu prachodziŭ etap Kubka śvietu, mnie tady było tolki 11 hadoŭ. Tam ja dobra zhulała ŭ imhniennaj prahramie i siarod žančyn taksama zaniała pieršaje miesca. Z darosłymi sapiernikami było składana hulać, ale ŭ mianie była adna pieravaha: amal nichto mianie nie viedaŭ.
Usie ličyli mianie maleńkaj dziaŭčynkaj i raźličvali, što partyja sa mnoj budzie lohkaj prahułkaj. A ja zmahła vyjhrać.
— Jakija jakaści nieabchodnyja dla dobraha hulca?
— Važna być vielmi pracavitym, bo kali jość žadańnie dasiahnuć vyniku, davodzicca zajmacca šmat. Padčas partyi varta być vielmi ŭsiedlivymi, uvažlivymi i dobra padrychtavanymi emacyjanalna. Naprykład, u imhniennaj prahramie ŭsie partyi hulajucca zapar, i paśla niaŭdačy važna ŭmieć sabracca i praciahvać dalej. Prajhraŭ partyju — adkiń niehatyŭ i praciahvaj baraćbu.
— Trenier u hety čas moža dapamahać i nastrojvać?
— Zvyčajna treniery jeździać z nami na spabornictvy, pamiž partyjami da ich možna padychodzić. Adnak tak atrymałasia, što ŭ Hruziju moj trenier nie pajechaŭ, mnie daviałosia spraŭlacca samoj. My ź im, zrazumieła, štodzień źviazvalisia pa «Vajbiery», pa kłasičnaj prahramie ja ź im raiłasia. A voś u imhniennaj, padčas jakoj nielha vychodzić ci razmaŭlać pa telefonie, ja mahła raźličvać tolki na siabie.
— Emocyi pieraškadžajuć hulni?
— Ja chvalujusia zvyčajna pierad partyjaj, a kali pačynaju hulać, kancentrujusia, i pieražyvańni źnikajuć, ja byccam by ŭsio kantraluju.
— Status i aŭtarytet sapiernika ciśnie?
— U Hruzii ŭ finale ja hulała z čempijonkaj Rasii Nikaj Leapoldavaj. Jaje tytuł krychu pryhniataŭ, bo heta vielmi adkaznaja partyja, finał, i mnie nielha prajhravać. Ale kali ja sieła za došku, usio stała na svaje miescy. U kancy jana mianie pavinšavała, i ja jaje taksama.
— Zrazumieła, što šaški — heta nie pokier, ale ci možna na turnirach zarabić?
— Pieramožcy čempijanatu Biełarusi jeduć na čempijatat śvietu za košt fiederacyi. Na čempijanacie śvietu ŭ Hruzii byŭ svoj pryzavy fond — 30 tysiač dołaraŭ, jaki dzialiŭsia na šeść turniraŭ (try siarod žančyn i try siarod mužčyn). I ŭsie pieramožcy atrymali svajo hrašovaje ŭznaharodžańnie.
— Kolki hadzin u dzień varta treniravacca, kab stać čempijonkaj śvietu?
— Maja zvyčajnaja treniroŭka doŭžyca 2,5 hadziny na dzień. Kali heta padrychtoŭka da niejkich važnych spabornictvaŭ, takich jak čempijanat śvietu ci Jeŭropy, patrebna bolš času — čatyry hadziny i bolš.
— Ci ŭźnikała kali-niebudź žadańnie kinuć šaški?
— Takoje byvaje paśla niaŭdač na spabornictvach, kali drenna zhulała partyju ci mnie nie padabajecca vynik. Ale tut važnaja emacyjanalnaja padrychtoŭka i ŭmieńnie sabracca i praciahvać turnir. Adny spabornictvy zakančvajucca — pačynajucca inšyja, asabliva niama času rasstrajvacca.
— Składana sumiaščać šaški i vučobu ŭ škole? Jak prachodzić tvoj dzień?
— Ja vučusia ŭ 11-m kłasie himnazii, i heta sapraŭdy składana sumiaščać. Maja ranica pačynajecca ŭ 7.30: ja pračynajusia, źbirajusia i idu ŭ himnaziju. Paśla ŭrokaŭ jedu na treniroŭku, potym viartajusia dadomu i rablu damašnija zadańni. Chočacca, kab u atestacie byli dobryja adznaki, tamu z urokami časam siadžu da nočy. U subotu ranicaj ja idu na dadatkovyja fakultatyvy, potym iznoŭ treniroŭka, paśla rablu chatnija zadańni. Niadziela — adziny dzień, kali ja nikudy nie idu. Ale trenirujusia doma.
— Ci prychodzicca prymušać siabie treniravacca?
— Zrazumieła, asabliva z takim ščylnym hrafikam. Paśla vučoby vielmi chočacca dadomu, adpačyć i paspać, ale kab palapšalisia vyniki, nieabchodna treniravacca. I pakul mnie heta cikava.
