Katavalnia ŭ padvale palicejskaha ŭčastka, dzie rasijskija vajskoŭcy ŭtrymlivali pałonnych u Iziumie. 22 vieraśnia 2022 hoda. Fota: Evgeniy Maloletka / AP / Scanpix / LETA
Žurnalisty pabyvali ŭ Iziumie paśla jaho vyzvaleńnia. Jany ŭstanavili miescaznachodžańnie 10 rasijskich katavalniaŭ i naviedali piać ź ich. Siarod ich byli hłybokaja jama ŭ žyłym kompleksie z nadrapanymi datami na cahlanaj ścianie, zołkaja padvalnaja turma, jakaja pachła mačoj i pratuchłaj ježaj, a taksama budynak miedycynskaj kliniki, adździaleńnie palicyi i dziciačy sad.
Žurnalisty AP pahavaryli z 15 ludźmi, jakija pieražyli katavańni, i dźviuma siemjami, čyje svajaki tak i nie viarnulisia z rasijskaha pałonu. Z hetych hutarak vyśvietliłasia, što jak minimum vosiem čałaviek pamierli ŭ rasijskim pałonie. Siamiora ź ich nie mieli dačynieńnia da Uzbrojenych siłaŭ Ukrainy.
Akramia hetaha, žurnalisty pabyvali na miescy masavaha pachavańnia ŭ lesie, adnaho z troch vyjaŭlenych paśla adstupleńnia rasijskaha vojska. Tam byli pachavanyja ludzi sa źviazanymi rukami. Nie mienš za 30 ciełaŭ z tych, što byli niadaŭna ekshumavanyja, mieli vidavočnyja ślady katavańniaŭ, piša AP sa spasyłkaj na Charkaŭskuju prakuraturu. Žurnalisty taksama ŭbačyli sotni śpiecham paźbivanych draŭlanych kryžoŭ, u bolšaści svajoj biezymiennych. Na adnym ź ich było napisana, što tut pachavanyja 17 ukrainskich sałdat.
Lekar, jaki lačyŭ paranienych padčas rasijskaj akupacyi, raskazaŭ AP, što da jaho rehularna prychodzili ludzi ź vidavočnymi śladami katavańniaŭ, uklučajučy ahniastrelnyja ranieńni kiściaŭ i stopaŭ, pierałomy i apioki, ale nichto nie chacieŭ tłumačyć pachodžańnie hetych traŭmaŭ. «Navat kali ludzi i prychodzili ŭ balnicu — maŭčańnie było normaj», — raspavioŭ lekar Juryj Kuźniacoŭ.
AP parazmaŭlała z 26-hadovym Andrejem Kocaram, vajskoŭcam USU, jakoha žurnalisty ŭbačyli ŭ Iziumskim manastyry ŭ honar Piasčanskaj ikony Božaj Maci. Jon raspavioŭ, što nie paśpieŭ i miesiaca prasłužyć u vojsku, jak pačałosia ŭvarvańnie. U sakaviku jaho schapili pieršy raz. Tady rasijskija vajskoŭcy źviazali jaho i kinuli ŭ tranšeju, dzie jon pravioŭ niekalki dzion. Zatym jaho pačali źbivać: bili rukami, nahami i małatkom pa kaleniach. Pakolki jon nie moh dać nijakaj infarmacyi, jaho adpuścili, papiarednie zabraŭšy pašpart i vajskovy bilet. «Ty nikomu nie patrebien. My možam u luby momant ciabie zastrelić i zakapać na paŭmietra pad ziamlu», — skazaŭ adzin z rasijskich vajskoŭcaŭ.
Andrej Kocar, vajskoviec USU, jakoha rasijskija žaŭniery katavali ŭ Iziumie. 21 vieraśnia 2022 hoda. Fota: Evgeniy Maloletka / AP / Scanpix / LETA
Paśla vyzvaleńnia Kocar vyrašyŭ schavacca ŭ manastyry. Praź niekalki dzion jon pasprabavaŭ syści ŭ inšaje schovišča, ale pa darozie jaho zatrymaŭ rasijski patrul. U pałonie jaho trymali tydzień. «Jany vykarystoŭvali, ja dakładna nie viedaju, niešta nakštałt žaleznych, moža šklanych stryžniaŭ, spalvali skuru patroški», — raspavioŭ ukrainski vajskoviec.
U lipieni Kocara zatrymali treci raz. Jaho ŭtrymlivali ŭ haražach pobač ź miascovaj klinikaj i znoŭ katavali, u tym liku z vykarystańniem toku. U pałonie jon pravioŭ niekalki tydniaŭ, paśla čaho jaho znoŭ adpuścili.
U katavalnaj kamiery, dzie ździekavalisia z Andreja Kocara, taksama pabyvaŭ 38-hadovy Mikałaj Masiakin. Jon pastupiŭ na słužbu ŭ armiju ŭžo paśla pačatku rasijskaha ŭvarvańnia.
Pieršy raz Masiakina zatrymali viasnoj. Jaho kinuli ŭ jamu sa stajałaj vadoj, nadzieli kajdanki i padviesili za ich. «Jany bili mianie pałkami. Jany bili mianie rukami, jany bili nahami, tušyli ab mianie cyharety, padpalvali zapałkami. Adnojčy jany skazali: «Tancuj», ale ja nie staŭ — tady jany prastrelili mnie nahu», — raspavioŭ były pałonny. Praź niekalki dzion jaho vysadzili la lakarni, zapatrabavaŭšy, kab jon kazaŭ lekaram, što trapiŭ u avaryju.
Nieŭzabavie Masiakina znoŭ zatrymali i dastavili ŭ budynak škoły № 2, dzie jaho źbivali razam ź inšymi źniavolenymi. Pa źviestkach AP, minimum dvoje mirnych žycharoŭ zahinuli ŭ hetaj škole. Paźniej Masiakina adpuścili, ale praź niekalki dzion schapili znoŭ. Hetym razam jaho źmiaścili ŭ haraž niedaloka ad kliniki. Razam ź im trymali bolš za 12 čałaviek.
Masiakin raspavioŭ, što pobač z klinikaj było čatyry haražy: u dvuch utrymlivali mužčyn, u adnym — žančyn, a ŭ samym vialikim — z aknom — žyli rasijskija vajskoŭcy. Masiakin i Kacar raspaviali žurnalistam, što pa načach čuli kryki z haraža, dzie znachodzilisia žančyny. AP piša, spasyłajučysia na ŭkrainskuju vyviedku, što žančyny rehularna padviarhalisia seksualnamu hvałtu.
Pa słovach Masiakina, u klinicy było abstalavana nie mienš za dźvie katoŭni: adna dla katavańniaŭ tokam, inšaja dla katavańniaŭ vadoj. Jon prajšoŭ praz abiedźvie. Tam ža jon bačyŭ, jak rasijskija sałdaty vynosili cieły zabitych.
Ludmiła Šabielnik, maci zabitaha ŭ Iziumie Ivana Šabielnika. 25 vieraśnia 2022 hoda. 25 vieraśnia 2022 hoda. Fota: Evgeniy Maloletka / AP / Scanpix / LETA
Ab pieražytych katavańniach žurnalistam na ŭmovach ananimnaści raskazali jašče try čałavieki. Adkryta pahavaryć z AP pahadziłasia siamja zahinułaha Ivana Šabielnika — jahonaje cieła razam z dvuma inšymi było znojdziena ŭ siaredzinie žniŭnia ŭ lesie.
Apošni raz Šabielnika bačyli 23 sakavika, kali jon ź siabram pajšoŭ u les pa šyški dla raspalvańnia samavara. Paźniej adzin z byłych pałonnych raspavioŭ siamji Šabielnika, što Ivana spačatku katavali ŭ padvale susiedniaha doma, a paźniej pieravieźli ŭ škołu № 2.
Zabitaha Ivana Šabielnika apaznali pa kurtcy. Jahony tvar byŭ źniaviečany da niepaznavalnaści, rebry złamanyja, a ruki prastrelenyja. Siastra adviała žurnalistaŭ da jaho mahiły. «Jany katavali mirnych žycharoŭ prosta pa žadańni. Dla hetaha jość tolki adno słova — hienacyd», — skazała jana.
Čytajcie taksama:
«Kinuli ŭ miasarubku». Elitnaja bryhada rasijskaha HRU paniesła surjoznyja straty pry adstupleńni ź Limana
«Ja tudy bolš nie pajdu». Jak rasijskija kantraktniki znoŭ atrymlivajuć pozvy na vajnu
Rasijski aficer raskazaŭ, jak raźvivałasia ŭkrainskaja apieracyja pad Iziumam. Ën nie razumieje, čamu ŭkraincy nie zachacieli zamknuć akružeńnie
