Ryma Uškievič — letucieńnica i mastačka z Hrodna, aŭtarka stykierpaka «Lemantar»
«Bolš za ŭsio lublu maryć»
«U mianie dvoje dziaciej, adzin hramadzianski šlub i nivodnaj mastackaj adukacyi», — kaža Ryma Uškievič. Siarod ulubionaha baŭleńnia času jana nazyvaje być sam-nasam z saboj i maryć. U Hrodnie Rymu viedajuć jak adnu z arhanizatarak dziciačaj eka-studyi «Vietka».
Malavańnie stała častkaj žyćcia Rymy dva hady tamu. Malavała ŭ asnoŭnym dla siabie ŭ instahram ci dla siabroŭ — afiški dla ekastudyi, partrety, nazirańni z žyćcia. «Voś tak, bieź śpiecyjalnaj adukacyi i navat biez mastackaj škoły. Pračnułasia niešta ŭnutry», — raskazvaje jana.
Ryma: «Moj lubimy materyjał — kalarovyja ałoŭki. Prosta adčuvaju ŭsim svaim nutrom ich ziamnuju, ćviorduju, zrazumiełuju pryrodu, i mnie ź imi dobra»
U hety ž čas prachodziła navučalny kurs pa piersanažnaj ilustracyi na adnoj z płatformaŭ dystancyjnaha navučańnia. Tam adnym z zadańniaŭ było raspracavać stykierpak.
«Ja šmat dumała pra stykiery — usio ŭpirałasia ŭ hieroja, jaki mnie samoj byŭ by cikavy. I čamuści nie było natchnieńnia — ja tarmaziła z vykanańniem i amal na hod zakinuła svaje navučańnie. Ale nie tolki z-za stykieraŭ, a ŭ cełym z-za pryhniečanaha stanu i stresu, prablem sa zdaroŭjem».
Dapamahali ŭ hety čas pošuki pryhažości: «Dla mianie abaviazkovaj umovaj žyćcia źjaŭlajecca pryhažość, choć jakaja — pryhožy kubačak, talerka, pryhožyja dyvanočki doma, pryhožaja vokładka dla knihi… Šukaju jaje, hetu pryhažość, paŭsiul. Mnie važna, kab było pryhoža i pryciahvała ŭvahu».
Jak vyraści ad chrušča da zubra
«Maja mara, jana ž meta — ilustravać dziciačuju i darosłuju litaraturu», — raskazvaje Ryma. A stykiery stali adnym z krokaŭ da jaje.
«Nasamreč, atrymałasia takoje komba: supała nahoda i majo žadańnie. Ja šmat čaho maluju dla svajho partfolia — heta taki «truk» ilustrataraŭ-navičkoŭ. Kali ŭ ciabie niama realnych zamovaŭ — ty ich sabie prydumlaješ, kab patencyjny klijent ubačyŭ, što mienavita ty umieješ, jaki u ciabie styl, jak ty pracuješ z temaj».
«Zamovu» prydumać hierojaŭ daŭ Rymie «darahi muž i siabra ŭ adnoj asobie», Ženia. Jon stvaraje mabilnuju prahramu dla dziaciej pa vyvučeńni movy — Lemantar. Heta interaktyŭnaja hulnia, dzie treba pa malunkach adhadvać biełaruskija słovy.
Hieroi stykierpaka «Lemantar»
«Ženia prapanavaŭ mnie (usio roŭna zamovaŭ niama) pačać stvarać aŭtarskija malunki dla prahramy. I ja pačała malavać. Pieršaj zadačaj było namalavać zastavački dla prachodžańnia ŭzroŭniaŭ. Pryncyp taki — ty dobra prachodziš, i na ekranie vyśviečvajecca kolkaść bałaŭ i niejki zabaŭlalny malunačak, jaki demanstruje tvoj uzrovień — ad maleńkaha da vialikaha. Heta ja i sprabavała pieradać žyviołami. Samy maleńki, pieršy ŭzrovień — heta chrušč. Potym — myška, ščupak, i hetak dalej, da zubra. To-bok ty raścieš — i jak hulec, i jak žyvioła».
Dla «Lemantara» Ryma namalavała 11 žyvioł. Tych 9, što ŭvajšli ŭ stykierpak, i jašče słana i kita.
«Kali hetaja sieryja była ŭžo namalavanaja, ja vyrašyła pasprabavać zrabić stykiery. Pakolki tut niama adzinaha hieroja, pryjšłosia šukać ahulnuju temu. Ja zasiarodziłasia mienavita na tych, chto žyvie ŭ Biełarusi. Słon i kit zastalisia «nie pry spravach». Ale, moža, i ich čas nastanie».
Dla šyrokaha koła karystalnikaŭ
Charaktar stykierpaka Ryma nazyvaje «iranična-piaščotnym. I kryšačku surovym».
«Ujaŭlaju takoha, viedajecie, padletačka albo pieradpadletačka, jaki hetymi ścikierami elehantna admachvajecca ad maminych i tatavych paviedamleńniaŭ, nie chočučy pakryŭdzić, ale ž i pakazvajučy svaje honar i hodnaść».
Ale ŭzrostavych abmiežavańniaŭ stykierpak, biezumoŭna, nie maje — nalepki aŭtarka adrasuje ŭsim, chto lubić biełaruskuju movu i «prosta lubić».
U pieršy ž dzień paśla publikacyi stykieraŭ Ryma atrymała šmat vodhukaŭ na ich.
«Ja navat nie mahła ŭjavić, što maje stykiery znojduć taki vodhuk u siabroŭ i znajomych. Heta tak kranalna i kruta! Prosta vaŭ!»
I što dalej?
«Ciapier ja całkam źmianiła svajo žyćcio i zajmajusia ilustracyjaj», — raskazała Ryma. Što tyčycca natchnieńnia, jana kaža, pra siabie: «Unutry ja vohnienny čałaviek». I kab natchnicca, joj šmat nie treba:
«Heta, napeŭna, kaŭkazskaja častka va mnie abudžajecca — ja na pałovu abchazka, a moža, i prosta tamu, što ja znajšła svaju luboŭ i svoj šlach. Ale pažyviom — pahladzim».
