Mały Tamaš vielmi čakaje viartańnia taty
* * *
Čytajučy listy, nadoŭha zanurajusia ŭ naša cudoŭnaje žyćcio. Choć jano «byvajet niemnoha apasnym», jak u toj pieśni Najka Barzova. Ukus klašča nie mieŭ nijakich nastupstvaŭ paśla antybijotyka? I alerhijka na jaho ŭ małoha ŭžo prajšła? Tak škoda, što vam davodzicca bieź mianie ŭsiamu hetamu davać rady — nu ničoha, hety pieryjad skončycca i my znoŭ budziem razam. Pisaŭ, zdajecca, tabie dobruju cytatu z Tałstoha: «Ciarpim my čas, a žyviom viek».
* * *
Cikava, jak Tamaš lubić raskazvać roznyja žyćciovyja historyi: pra klašča, lebiedź, druhoje. Heta niejkaja praha pra stvareńnie ŭłasnaj historyi. A jašče my jamu, jak padraście, budziem raskazvać pra toje, što jon sam nie pamiataje.
* * *
Pakolki ty kazała, što na dzień naradžeńnia pojdzieš u japonski restaran, ja taksama pastaraŭsia skarektavać u hety bok svajo mieniu. Ź japonskaha ŭ mianie była marskaja kapusta i «hirčicia «Amierikanśka» (łahidnij smak)» — heta zamiest vasabi. Źjeŭ taksama z kavaj śviatočny hłazuravany pončyk. My ŭžo abmiarkoŭvali, što ŭsie našy śviaty paśla hetych pryhod buduć jašče ŭ razy śviatočniej i radaśniej usprymacca.
* * *
Jašče ja, zdajecca, zrazumieŭ, čamu ŭ kancy 1970-ch było papularnaje imia Andrej: aktor Andrej Mironaŭ. (Jak u 1990-ch było mnoha Uładaŭ — paśla Ułada Liśćieva.)
* * *
U nas tut taksama jość knižka Niła Hiejmana — «Skandynaŭskija bahi». Ale mianie jana nie začapiła. A voś «Karalina», pra jakuju ty pišaš — tak, była kłasnaja. Pa-haŭfaŭsku strašnaja. Nakont taho, čamu ŭ ludziej zamiest vačej vyrastajuć huziki — dumaju, klučavuju rolu ihraje strach — adzin z hałoŭnych ruchavikoŭ usialakaha zła na śviecie. Strach «vypaści z abojmy», vyjści z stereatypnaj «zony kamfortu», adstać u iluzornaj honcy za pośpiecham i dabrabytam — biez uvahi na toje, jaki vybar robiš i čym daviadziecca zapłacić. Pamiataješ łozunh, kinuty Janam Paŭłam II u 80-ja — «Nie bojciesia!» Mnie padajecca, jon taksama z hetaj temaj źviazany.
Darečy i pra apaviadańnie Maksima Hareckaha «Ruski»: «ruski» zabiŭ «aŭstryjaka» taksama sa strachu być abśmiajanym tavaryšami, asudžanym načalstvam: «jaki ž ja vajaka». I ŭśviedamleńnie taho, što śledavańnie falšyvym, naviazanym kaštoŭnaściaim zmusiła jaho zrabić niepapraŭnuju žyćciovuju pamyłku, tak jaho złamała. Razumieńnie pryjšło, kali «aŭstryjak» skazaŭ pra dziaciej. «Ruski» jašče navat sprabavaŭ praciahnuć «śvieckuju razmovu»: «A kolki ž ich u ciabie?» — niby jamu chaciełasia, kab usio heta było «panarošku», nie nasamreč. Cikava jašče: «aŭstryjak» nazyvaje «ruskaha» ŭvieś čas adnym słovam, a paśla strełu inšym. I ź pieršym słovam nibyta sam byŭ hatovy asacyjavacca: «Viadzi mianie da Rusii». Ci Harecki ŭžyvaje tut słova «ruski» ŭ značeńni našych 16—18 stahodździaŭ?
Kali adkinuć usie dekaracyi, vychodzić, što apaviadańnie pra toje, jak brat zabiŭ brata sa strachu ŭpaści ŭ vačach zusim starońnich ludziej.
* * *
Ty tak cikava napisała pra «jakija prablemy byli ŭ nas da 2020-ha?». Sapraŭdy, było adčuvańnie, što ŭ žyćci ŭžo ničoha takoha całkam niepradkazalnaha zdarycca nie moža. A tut — novyja abstaviny, novyja vykliki i vyprabavańni, novyja znajomstvy. Novy dośvied. I ŭ novym — sapraŭdnym śviatle — usie, chto vakoł.
Nie kožnamu pakaleńniu tak šancuje. Šmat dzie ludzi pražyvajuć abo pražyvali žyćcio z uśviedamleńniem adnosnaści dabra i zła i dumkaj, što «ŭ kožnaha svaja praŭda». My namnoha mudrejšyja z usiaho hetaha vyjdziem. I tak, padajecca, što zusim niamnoha času prajšło, jaŭna nie 300 dzion. I mnohija raniejšyja turboty ŭsprymajucca z uśmieškaj. Tolki b chapiła zdaroŭja našym rodnym i nam.
