U pačatku śniežnia supracoŭniki HUBAZiKa zatrymali administratara «Karnikaŭ Biełarusi» — adnaho z telehram-kanałaŭ, dzie publikavalisia piersanalnyja danyja siłavikoŭ. Im akazaŭsia 15-hadovy žychar Lubani Ivan Šaško.
Pakolki chłopiec niepaŭnaletni, jaho nie tak prosta pryciahnuć da kryminalnaj adkaznaści, a tym bolš źmiaścić za kraty.
Ciapier Ivan znachodzicca za miažoj u svajakoŭ mamy, adkul pahadziŭsia raskazać svaju historyju «Našaj Nivie». «Mianie bili niamocna, tolki raźbili hubu, — raskazaŭ jon. — Jak uciok? Heta było na miažy fantastyki. Raskazać bolš — heta padstavić nierealna krutych chłopcaŭ. Litaralna vyśliznuŭ u vuška hołki», — kaža jon.
«NN»: Raskažycie, jak u hałavie 15-hadovaha chłopca z pravincyi źjaviłasia ideja vieści telehram-kanał «Karniki Biełarusi»?
Ivan Šaško: Ja hladzieŭ na padziei 9-11 žniŭnia i prosta nie moh zastavacca ŭ baku. Ja za spraviadlivaść, asudžaju hvałt i chacieŭ niejak padtrymać revalucyju. Zajšoŭ u kanał da Ściapana Puciły, i ŭbačyŭ tam infarmacyju pra «Karnikaŭ Biełarusi». Mnie vielmi spadabałasia zaduma hetaha kanała, i ja vyrašyŭ skapijavać jaho. Ja mocna natchniŭsia hetym, tamu całkam pierajmaŭ jaho.
«NN»: Infarmacyju vy prosta kapijavali ci była i ŭłasnaja?
IŠ: Pieršapačatkova całkam kapijavaŭ z kanała, tak było prykładna da 5 vieraśnia. Potym stvaryŭ svajho bota, i tady ŭžo ludzi pačali dasyłać mnie infarmacyju. Nu i hetak ža praciahvaŭ brać infarmacyju z asnoŭnaha, źbiraŭ archiŭ karnikaŭ.
«NN»: Vy da hetaha leta-vosieni niejak palitykaj minimalna cikaviłasia? A za prezidenckimi vybarami sačyli?
IŠ: Nie, mnie 15 hadoŭ, ja naradziŭsia nie prosta ŭ pieryjad praŭleńnia Łukašenki, a navat paśla źmien Kanstytucyi.
«NN»: Nie strašna było vieści kanał «Karniki», znachodziačysia ŭ Biełarusi? Ci dumali, što vas nie znojduć?
IŠ: Pieršapačatkova ja vieryŭ, što my pieramožam chutka, ahulnymi namahańniami, i pratesty nie zaciahnucca tak doŭha. Strachu nie było, dumaŭ što mianie nie znojduć.
«NN»: Raskažycie jak vas zatrymlivaŭ HUBAZiK? Heta było z prymianieńniem siły ci nie?
IŠ: Na toj momant ja byŭ adličany ź lubanskaha sielskahaspadarčaha liceja, ale, jak mnie skazali, u Inśpiekcyi pa spravach niepaŭnaletnich jašče buduć niejkija pytańni. Tamu mianie nie zusim źbiantežyła toje, što mianie paklikali ŭ RAUS padpisać «dakumienty». Ja skazaŭ, što nie zmahu pryjści tudy, tamu supracoŭnik ISN prapanavaŭ pryjechać da mianie, ja pahadziŭsia.
Jon pryjazdžaje, kliča mianie da siabie ŭ mašynu. Na vulicy tady było choładna, tamu ja ničoha nie padazravaŭ. Jak tolki ja sieŭ da jaho ŭ mašynu, na mianie zzadu nakinuŭsia supracoŭnik AMAPa, i pačaŭ załomvać ruki, pytaŭsia: «Viedaješ, za što zatrymany?» Pobač ź im siadzieŭ druhi supracoŭnik AMAPa, jon kamuści patelefanavaŭ i skazaŭ: «My jaho ŭziali».
Paśla hetaha padjechali dźvie mašyny, ź jakich vyjšła jašče 8 čałaviek, siem supracoŭnikaŭ AMAPa i adzin supracoŭnik HUBAZiKa. My zajšli ŭ dom, jany pačali klikać baćku, pytalisia ŭ jaho pra kanał. Pašancavała, što baćka byŭ ni pry čym. Jany prahladzieli jaho telefon, spračalisia ź im pra niešta, ja byŭ u inšym pakoi.
«NN»: Ci bili vas?
IŠ: Tak, ale niamocna, raźbili hubu, u asnoŭnym prosta pahražali, na ščaście, dalej pahroz nie dajšło. Skazali padpisać dakumienty na pieratrus, vyklikali paniatych, praviali pieratrus za chvilinu, i pavieźli mianie z baćkam u Minsk, u roznych mašynach.
Pa darozie mianie raspytvali pra kanał, pahražali, pytalisia, kolki mnie płacili za viadzieńnie kanała.
«NN»: Čamu vas vyklučali ź Liceja?
IŠ: Nie chadziŭ na zaniatki, uvieś volny čas pryśviačaŭ kanału.
«NN»: Pałochali kryminalnaj spravaj, što mohuć pasadzić nadoŭha ŭ turmu?
IŠ: Kazali, što ŭ mianie jość šancy zastacca na voli, ale jany vielmi małyja. I navat kali ja zastanusia na voli, to mnie budzie vielmi drenna i ja sam budu prasicca ŭ turmu, a tam, jak jany skazali, mianie «zhnojać». Heta kazali supracoŭniki AMAPa. Jašče kazali, mnie šancuje, što niama 18, inakš by jany mianie prosta «prybili».
«NN»: Jak źjaviŭsia varyjant ź videa, jakoje jany zapisali?
IŠ: Jany zapisvali dva videa: adno doma, pry zatrymańni, jany skinuli jaho ŭ svaje čaty, druhoje videa zapisali pierad dopytam u Minsku.
«NN»: Ci jość idei, jak na vas mahli vyjści? Moža, niechta zdaŭ?
IŠ: Chutčej za ŭsio, mianie źliŭ pravajdar. Mianie ŭ čacie majho kanała prasili pahladzieć kursy dalara i bitkoina, ja zrabiŭ zapyty ŭ Huhle i skinuŭ ich u čat. Mahčyma, supracoŭniki zapytali ŭ pravajdara śpis IP-adrasoŭ, ź jakich rabilisia zapyty «kurs dalara» i «kurs bitkoina» u taki čas. Pravajdar skinuŭ im śpis, i jany pačali pa im pracavać, vyjšli na mianie, zrabili detalizacyju zvankoŭ, i pierakanalisia, što ja ich meta.
«NN»: Zapyt zrabić prasiŭ pravakatar? Ja čuŭ, što vy vielmi zamaročanyja pa ličbavaj biaśpiecy.
IŠ: Nie dumaju, mahčyma, heta byŭ prosty čałaviek, a supracoŭniki hetym skarystalisia. Pra ličbavuju biaśpieku — praŭda, ale ja nie ŭsio pradbačyŭ.
«NN»: Što chacieli milicyjaniery? Kab vy zdali inšych adminaŭ ci čahości inšaha?
IŠ: Tak, ich cikavili administratary i krynicy infarmacyi. Administrataraŭ ja nie raskryŭ, a bota ačyściŭ za paru dzion da zatrymańnia.
«NN»: Kolki vas ahułam trymali i kali adpuścili?
IŠ: Dopyt viali 3,5 hadziny, paśla čaho adpuścili dadomu.
«NN»: Ciapier vy ŭ biaśpiečnym miescy?
IŠ: Tak, ciapier ja ŭ biaśpiecy.
«NN»: Heta zamiežža?
IŠ: Usio pravilna.
«NN»: Raskažycie, jak atrymałasia vyjechać?
IŠ: Heta było na miažy fantastyki. Raskazać bolš — heta padstavić nierealna krutych chłopcaŭ. Ale heta była pryhoda. Viedajecie, mnie skazali, što kali-niebudź my zmožam nazyvać usłych imiony našych hierojaŭ. Mabyć, tady ja zmahu skazać jak heta było. Ale zapeŭnivaju vas, vybraŭsia ja cudam. Litaralna vyśliznuŭ u vuška hołki.
«NN»: Adnačasova vy źjaŭlajeciesia adminam Abjadnanaha sajuza revalucyi. Nakolki ja viedaju, heta radykalnyja pabliki ŭ telehramie abjadnali svaje namahańni. Raskažacie trošku pra ich?
IŠ: ASR — heta składana, heta supolnaść ludziej, jakim ja abaviazany svaim žyćciom i svabodaj. Ale ja razumieju, što vy chočacie pačuć. Heta sapraŭdy revalucyjny ruch, ale, na žal, bolšaha skazać nie mahu.
