Як высокія тэхналогіі ў медыцыне ўплываюць на зніжэнне смяротнасці беларусаў 1

Яшчэ нядаўна аперацыі на адкрытым сэрцы ўспрымаліся ў Беларусі як прарыў у медыцыне, а людзі, якія маюць патрэбу ў перасадцы печані, лічылі сябе асуджанымі. Сучасныя тэхналогіі падаравалі шанец на жыццё сотням безнадзейна хворых.

Ці стала высокатэхналагічная медыцынская дапамога агульнадаступнай для беларусаў, высвятляе «Заўтра тваёй краіны».

Ад пратэзавання да перасадкі

— У апошнія гады адным з прыярытэтаў у ахове здароўя было ўкараненне высокіх тэхналогій у медыцыну, — кажа начальнік упраўлення арганізацыі медыцынскай дапамогі Міністэрства аховы здароўя Таццяна Мігаль. — Нашыя дактары не толькі паспяхова асвоілі, але і ўкаранілі ў практыку найноўшыя высокатэхналагічныя метады дыягностыкі і лячэння хваробаў. І сёння размова ўжо ідзе пра тое, як укараняць высокія тэхналогіі ў рэгіёнах.

Няма, мабыць, ужо ніводнай вобласці медыцыны, дзе б за апошнія некалькі гадоў у Беларусі не пачалі выконвацца новыя віды аперацый, выкарыстоўвацца тэхналогіі, не горшыя, чым за мяжой.

Асаблівы гонар чыноўнікаў — транспланталогія. Яна — паказчык таго, наколькі развітая сістэма аховы здароўя краіны ў цэлым.

У 2007 годзе ў Беларусі было выканана ўсяго 18 перасадак ныркі. Пра трансплантацыю сэрца толькі казалі, некалькі разоў адкладаючы правядзенне першай такой аперацыі. Сёння беларускія дактары паспяхова перасаджваюць ныркі (прычым нават дзецям), сэрца, печань. У краіне функцыянуе Рэспубліканскі цэнтр трансплантацыі органаў і тканак. Толькі ў мінулым годзе было выканана 115 трансплантацый ныркі, 31 — печані, 22 — сэрца. Да трансплантолагаў шыхтуецца чарга з замежных пацыентаў.

Асобнае і вельмі балючае для медыкаў пытанне — кардыялогія. Хваробы сэрца і сасудаў з’яўляюцца галоўнай прычынай смерці беларусаў, складаючы 53% у структуры смяротнасці. Сучасныя прагрэсіўныя тэхналогіі ў гэтай сферы медыцыны вельмі важныя.

— Апошнія тры-чатыры гады кардыяхірургічная служба развіваецца вельмі актыўна, — кажа загадчык 2-га кардыяхірургічнага аддзялення РНПЦ «Кардыялогія» Аляксандр Швед. — Мы пастаянна ўкараняем у практыку новыя віды аперацыйных умяшанняў. Цяпер, напрыклад, асвоілі інтэрвенцыйнае лячэнне парушэнняў рытму сэрца, эндапратэзаванне аорты. Для гэтага ёсць і магчымасці, і сродкі.

Паводле словаў спецыяліста, сёння практычна ва ўсіх абласных цэнтрах выконваюцца неадкладныя ўмяшанні ў хворых на сардэчна-сасудзістыя захворванні, напрыклад, аортакаранарнае шунтаванне, стэнціраванне каранарных артэрый….

Але высокія тэхналогіі — гэта не толькі транспланталогія і кардыяхірургія. Гэта і нейрахірургічныя ўмяшанні, і пратэзаванне суставаў, і анкадыягностыка, і дапаможныя рэпрадуктыўныя тэхналогіі. Траўматолагі-артапеды, напрыклад, ужо асвоілі і выконваюць эндапратэзаванне плечавога, локцевага і галёнкаступнёвага суставаў. У РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі выконваюцца лапараскапічная прастатэктаміі і рэзекцыя ныркі. Спецыялісты РНПЦ «Маці і дзіця» паспяхова трансплантавалі ў матку размарожаныя эмбрыёны, у мінулым годзе такіх паспяховых умяшанняў было 11.

Высокія тэхналогіі — на перыферыю

У Міністэрстве аховы здароўя падкрэсліваюць: узровень забяспечанасці насельніцтва высокатэхналагічнымі відамі медыцынскіх умяшанняў у Беларусі расце. У 2010 годзе ў параўнанні з 2009 годам на 53,9% павялічылася колькасць стэнціраванняў і ангіяпластыкі пры вострым інфаркце міякарда. На 17% больш выканана эндапратэзаванняў каленнага сустава. А атарыналарынголагі павялічылі на 66% колькасць кахлеарных імплантацый — цяпер гэтая аперацыя з’яўляецца адзіным спосабам рэабілітацыі хворых з татальнай глухатой.

Высокія тэхналогіі становяцца даступнейшымі шмат у чым дзякуючы таму, што сталічныя дактары «перадаюць» асвоеныя віды аперацый на перыферыю. Лідары тут — кардыялагічная і траўматалагічная службы.

— Такія аперацыі, як аортакаранарнае шунтаванне, каранаграфія, выконваюцца практычна ва ўсіх абласных цэнтрах, — падкрэслівае Аляксандр Шкет.

Паводле словаў спецыяліста, казаць аб тым, што такая дапамога даступная ўсім, можна будзе, калі ў кожным абласным цэнтры за год будзе выконвацца да адной тысячы кардыяхірургічных аперацый.

Два гады таму некаторыя віды аперацый былі, дарэчы, выключаныя з пераліку высокатэхналагічных, бо пачалі шырока ўкараняцца ў практыку. Напрыклад, даступнымі сталі аперацыі на пазваночніку, аперацыі пры ўнутраначарапных гематомах з нагоды цяжкіх чэрапна-мазгавых траўмаў і некаторыя іншыя. Але замест іх у спісе з’явіліся новыя высокатэхналагічныя аперацыі, якія асвоілі беларускія медыкі. Напрыклад, аперацыі пры тромбаэмбаліі лёгачнай артэрыі, некаторыя новыя віды эндаскапічных аперацый. Дзякуючы ўнікальным медыцынскім тэхналогіям беларускія дактары навучыліся выходжваць неданошаных дзяцей з вельмі нізкай пры нараджэнні масай цела, ад 1 да 1,5 кг, і экстрэмальна нізкай — ад 500 грамаў да кілаграма.

Большасць высокатэхналагічных аперацый па-ранейшаму выконваюць сталічныя спецыялісты, як правіла, супрацоўнікі Рэспубліканскіх навукова-практычных цэнтраў.

— Ёсць аперацыі, якія сапраўды трэба прасоўваць у рэгіёны, — выказваюць сваё меркаванне практыкуючыя хірургі. — Напрыклад, стэнціраванне або аортакаранарнае шунтаванне. Але некаторыя віды высокатэхналагічнай дапамогі няма сэнсу ставіць на паток. Мэтазгодней канцэнтраваць іх у адным месцы. Гэта адзінкавыя аперацыі. Галоўнае, каб пацыенты, якім неабходнае такое ўмяшанне, своечасова былі накіраваныя ў рэспубліканскі цэнтр.

А гэта ўжо залежыць ад таго, як аператыўна спрацуе першаснае звяно.

— Высокія тэхналогіі — гэта толькі 8–10% ад агульнага ўнёску ў барацьбу з узроўнем захворванняў і смяротнасцю, — нагадвае былы міністр аховы здароўя Беларусі Ігар Зелянкевіч. — Астатнія 90% — гэта першасная і другасная прафілактыка захворванняў. Паспяхова працуе тая сістэма аховы здароўя, у якой укараненне сучасных прагрэсіўных тэхналогій адбываецца на фоне правільнай арганізацыі першаснай і другаснай медыцынскай дапамогі.

zautra.by

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ