Маўчанне ЕГУ 1

Гэта адбітак маладушнасці ўсёй грамадзянскай супольнасці Беларусі. Піша Барыс Тумар.

У Вільні Лукашэнка меў усе падставы для бравуры. Якая дыктатура? Ды беларусы проста не хочуць жыць інакш.

З пратэстам у часе дэбютнага візіту выйшлі ўсяго 15 чалавек. Акцыю зладзілі літоўскія маладыя кансерватары, а не студэнты і выкладчыкі ЕГУ.

З адкрыццём лукашэнкаўскага рэжыму на Еўропу ствараюцца і новыя спосабы падымаць пытанні аб несправядлівасцях і паскудствах, а таксама аб неад’емных правах і свабодах.

Крэатыў аўтараў бел‑чырвона‑белага сцяга насупраць Сойму зачапіў. Публічны пратэст — гэта таксама форма камунікацыі з рэжымам і грамадствам, чаго на словах дабіваецца грамадзянская супольнасць.

Устаць твар у твар з Лукашэнкам, пракрычаць да яго — таксама дыялог. Калі Лукашэнка збаіцца фэйс‑ту‑фэйсу, пасланне данясуць свабодныя СМІ ссюль і стуль.

Не толькі «Далоў дыктатуру», не канечне «Забойцы адкажуць за Ганчара». У Вільні не гучала нават натуральнае «Мы хочам вучыцца ў Беларусі».

Можа, сапраўды, не хочуць?..

Акрамя соцень студэнтаў ЕГУ, у Вільні дзее Беларускі дом правоў чалавека. Таварыства беларускай культуры мае на мэце абарону нацыянальнай ідэнтычнасці.

У большасці выпадкаў прычына пасіўнасці не ў «палітбізнэсе», а ў пераадоленні стэрэатыпу паводзінаў — пасіўных, каланіяльных, «кухонных». І страху таксама. Страху, які мы з Беларусі вязём у сабе ў Вольны свет, апранаем у «Акропалісе», кормім французскімі сырамі.

З іншага боку, многім сегментам незалежнага грамадства камфортна жыць так, як жывецца. Аўтарытарны рэжым і іх пазбавіў канкурэнцыі. Антыдот на такі паразітызм адзіны — інакшы асабісты этас.

Ураджэнец Менску, рэдактар парыжскай «Культуры» паляк Ежы Гедройць казаў: «Калі сцяну нічым не праб’еш, яе трэба прабіваць уласнай башкой».

Барыс Тумар

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ