Многія бацькі заўважаюць, што іх дзеці становяцца больш упэўненымі ў сабе і менш схільнымі да перападаў настрою, калі менш карыстаюцца тэлефонамі (напрыклад, у лагерах, дзе тэлефоны забароненыя). Гэтыя назіранні цалкам пацвярджае даследаванне, апублікаванае Амерыканскай псіхалагічнай асацыяцыяй, піша NPR.
Аўтарка працы Хелен Тай, аспірантка, якая вывучае псіхалогію ва Універсітэце Макгіла, і іншыя даследчыкі вырашылі праверыць, ці палепшае ў маладых людзей успрыманне ўласнага цела, калі яны будуць праводзіць менш часу ў Instagram, TikTok і Snapchat. Даследчыкі набралі некалькі соцень добраахвотнікаў ад 17 да 25 гадоў, у якіх былі сімптомы трывогі ці дэпрэсіі (што магло зрабіць іх уразлівымі для ўздзеяння сацыяльных сетак).
Палову ўдзельнікаў папрасілі скараціць выкарыстанне сацсетак да 60 хвілін за дзень на працягу трох тыдняў, а іншая палова працягвала карыстацца сацсеткамі без абмежаванняў — у сярэднім каля трох гадзін у дзень.
У пачатку і ў канцы даследавання ўдзельнікаў прасілі адказаць на пытанні, якія ўключалі такія сцвярджэнні, як «Я вельмі задаволены тым, як я выглядаю» і «Я задаволены сваёй вагой». У групе, якая скараціла выкарыстанне сацыяльных сетак, агульны бал за знешні выгляд палепшыўся з 2,95 да 3,15 па 5-бальнай шкале. Гэта можа здацца невялікай зменай, але любая змена за такі кароткі перыяд, па словах аўтараў працы, кідаецца ў вочы.
Платформы сацыяльных сетак увесь час развіваюцца і прыцягваюць маладых карыстальнікаў.
«Лічбавы свет нікуды не дзенецца, — кажа Тай. — Але ўзнікае пытанне: як нам адаптавацца да гэтага новага свету такім чынам, каб ён не пагаршаў наша жыццё і не кантраляваў нас?»
Вось некалькі ідэй, якія варта паспрабаваць:
1. Наладзьце стужку такім чынам, каб абмежаваць кантэнт, які вас прыбівае
Instagram і TikTok запоўненыя ідэалізаванымі выявамі цел. Фільтры дапамагаюць людзям здавацца больш зграбнымі, загарэлымі ці прыбіраюць маршчыны.
«Алгарытм падштурхоўвае вас да кантэнту, арыентаванага на цела, бо гэта тое, што прадаецца», — кажа Лексі Кайт, суаўтарка кнігі «Больш, чым цела: ваша цела — інструмент, а не ўпрыгажэнне». Паводле яе слоў, сацыяльныя сеткі могуць распаўсюджваць шкодныя культурныя пасланні, асабліва для дзяўчат і жанчын, пра тое, што іх больш за ўсё цэняць за прыгажосць і сэксуальную прывабнасць.
Такім чынам, карыстальнік павінен ставіць гэтаму заслону. «Задумвайцеся, як кожная выява і ўліковы запіс прымушаюць вас пачувацца», — кажа Лексі. Калі нейкія пасты ці гісторыі прымушаюць вас адчуваць сябе некамфортна ці горшым за кагосьці, адключыце гук ці адпішыцеся. «Я сама менавіта так раблю, — кажа Кайт. — Вы і толькі вы самі вырашаеце, хто павінен, а хто не павінен быць у вашай стужцы».
2. Увядзіце «разгрузачныя дні»
Мастачка і рэжысёрка Ціфані Шлейн кажа, што, калі хаця б адзін дзень на тыдзень вы адключыцеся ад сацыяльных сетак, гэта зменіць ваша жыццё. Кожную пятніцу ўвечары яна выключае свае прылады і бярэ 24-гадзінны перапынак, які называе «мой сацсетачны Шабат». Яна і яе сям'я прынялі для сябе такое рашэнне 13 гадоў таму, калі яе дзеці былі маленькія.
«Гэты «разгрузачны дзень» сапраўды дапамагае перазагрузіцца», — кажа Ціфані.
Яна аўтарка кнігі «24/6: адмова ад экранаў адзін дзень у тыдзень, каб атрымаць больш часу для творчасці і адносін», а цяпер працуе над фільмам пра мысленне падлетка.
У падлеткаў на выхадных часта развіваецца так званы «сіндром страчаных магчымасцяў», бо ў сацыяльных сетках кожны выглядае занятым, шчаслівым, папулярным, «а я сяджу дома, і ў мяне нічога цікавага не адбываецца». Дык вось, вечар пятніцы добры момант, каб забыць пра сацсеткі да нядзелі.
3. Адключыце апавяшчэнні і пастаўце праграмы-абмежаванні на выкарыстанне сацсетак
Калі вы хочаце абмежаваць сацыяльныя сеткі да гадзіны ў дзень, пачніце з адсочвання часу ў кожным дадатку. У iPhone ёсць трэкер экраннага часу, які дазваляе даведацца, колькі часу вы марнуеце на праграмы і сайты, а таксама як часта бераце ў рукі тэлефон.
Акрамя таго, вы можаце адключыць апавяшчэнні з сацыяльных сетак, каб яны не адлюстроўваліся на галоўным экране.
4. Выкарыстоўвайце час, які вы марнавалі на сацсеткі, каб рабіць больш насычаным рэальнае жыццё
Банальшчына, але ж праўда — і сяброўства, і адносіны, і музыка, і лекцыі ў анлайне гэта не тое самае, што ўжывую. Плануйце сустрэчы ў рэальным жыцці, выходзьце на імпрэзы, ездзіце, хадзіце, бегайце, плавайце, слухайце.
Спорт, культурнае жыццё, царква, кавярні, госці — усё гэта дае большую радасць, чым гартанне стужкі.
5. У сацсетках шукайце не тых, хто «папулярны», а тых, з кім у вас блізкія інтарэсы і каштоўнасці
Смела адпісвайцеся ад тых, чытанне каго выклікае ў вас дыскамфорт.
