Адразу агаворымся, што адзінае, чым мы можам карыстацца, — адкрытыя базы даных і стандартныя, параўнальна нескладаныя метады OSINT (пошуку інфармацыі па адкрытых даных).
Нашай мэтай было праверыць, наколькі абароненыя тыя, хто пісаў у ЧКБ і чые даныя атрымаў укаранёны агент, якая ступень рызыкі для іх.
Атрыманыя даныя акаўнтаў мы не раскрываем, а расказваем толькі пра назіранні, якія даў эксперымент.
І што мы выявілі?
Адзін акаўнт быў добра абаронены. Хоць за ім ёсць нейкая гісторыя, сам ён быў створаны ў 2020 годзе, змяніў некалькі нікнэймаў і быў выдалены, а па чатах немагчыма лакалізаваць гэтага чалавека.
З астатнімі справы горш. З дзевяці чалавек поўныя даныя толькі аднаго чалавека не ўдалося ўстанавіць адназначна, затое ёсць шмат іншых даных (горад пражывання, месцы, дзе ён бывае, і зацікаўленасці), па якіх можна было б вызначыць яго з імавернасцю 100 %, калі б мы валодалі магчымасцямі беларускіх спецслужбаў.
Па астатніх удалося знайсці поўныя даныя няхітрымі спосабамі, у некаторых — з месцамі жыхарства і працы.
Адзін чалавек ужо за кратамі. Два акаўнты былі выдаленыя, але мы ўстанавілі іх уладальнікаў. Толькі двое з 10 чалавек цяпер за мяжой — такую выснову мы зрабілі па іх допісах у чатах і сацыяльных сетках.
Якія нашы высновы?
Адсутнасць хуткай рэакцыі ад былой адміністрацыі «Чорнай кнігі Беларусі» і іншых уцягнутых у гісторыю асобаў пасля таго, як стала ясна, што Гайко — супрацоўнік ГУБАЗіКа, паставіла шмат людзей у вельмі небяспечнае становішча.
Распавядаем, якія даныя з ЧКБ маглі трапіць да сілавікоў, што рабіць, калі вы туды пісалі, і як гарантаваць бяспеку, калі пішаце ў боты
Большасць тых, хто дасылаў туды інфармацыю, давяралі адміністрацыі рэсурсаў і былі не гатовыя да таго, што іх даныя стануць набыткам спецслужбаў, і не абаранілі свае акаўнты.
Што з гэтым рабіць, мы ўжо пісалі ў нашым артыкуле. Але яшчэ раз нагадваем галоўныя правілы:
- Калі вы пісалі ў бот «Чорнай кнігі Беларусі» ў перыяд з верасня 2020 года па ліпень 2021 года і былі падпісаныя ўласным імем (прозвішчам) або нікнэймам, наўпрост звязаным з вамі, то вас можна знайсці з імавернасцю 100 %, нават калі вы выдалілі акаўнт.
- Калі ваш акаўнт існуе з таго часу, і вы пісалі ў бот, не былі падпісаныя сваім імем, але з'яўляецеся больш-менш актыўным карыстальнікам лакальных чатаў, то тэарэтычная магчымасць вас знайсці захоўваецца, і акаўнт лепш памяняць.
- Калі вы за мяжой, то вы ў бяспецы, але вяртанне ў Беларусь можа пагражаць вам затрыманнем, калі вы падпадаеце пад пункты 1 і 2.
- Акаўнты ў тэлеграме, з якіх вы пішаце ў боты, мусяць быць ніяк не звязанымі з вашымі рэальнымі данымі. Калі вы пішаце ў ботаў, то не паведамляйце пра крыніцы інфармацыі, якую вы падаяце. Яшчэ бяспечней — прасіць гэта рабіць вашых сяброў за мяжой і пасля адразу выдаляць інфармацыю (у тым ліку фота, вось наш гайд).
«Наша Нiва» — крыніца якаснай інфармацыі і бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬ «НН»Чытайце яшчэ:
Тлумачым, якім чынам сілавікі знаходзяць карыстальнікаў Telegram і як гэтага пазбегнуць
Распавядаем, як сілавікі знаходзяць стваральнікаў стыкераў у Telegram
Як надзейна вычысціць фоты з вашых смартфонаў — падрабязны гайд
